Βλέποντας ότι η δική της προσπάθεια δεν αποδίδει, ζήτησε τη βοήθεια της Αναστασίας Λαγαρή, μέλους του συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Ιατρών και Φίλων Αθηνών. «Είμαστε συνέχεια στο τηλέφωνο, είναι ένας απίστευτος αγώνας δρόμου», λέει η κ. Λαγαρή, η οποία σε άλλες τρεις περιπτώσεις μέσα στον Δεκέμβριο ζητούσε με αναρτήσεις της στο Facebook περισσευούμενα φάρμακα από καρκινοπαθείς για ανασφάλιστους ασθενείς. Μόλις ενημερώθηκε και για την 38χρονη, έστειλε μήνυμα στη Βασιλική Ηλιοπούλου, υπεύθυνη φαρμακείου στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού. Υπό άλλες συνθήκες όμως η 38χρονη δεν θα κατέληγε εκεί στην αναζήτησή της. Είναι ασφαλισμένη, ενώ η εθελοντική δομή στο Ελληνικό απευθύνεται σε ανασφάλιστους και άπορους ασθενείς. Τελικά, ένα από τα δύο σκευάσματα βρέθηκε στην εθελοντική δομή, από παλαιότερες δωρεές συγγενών θανόντων. Για το δεύτερο φάρμακο όμως η διαδικασία δεν είχε ολοκληρωθεί.
Η Αννα Παπούλη, φαρμακοποιός στον Αγιο Δημήτριο και εθελόντρια στη δομή του Ελληνικού, ήταν ο τέταρτος άνθρωπος στη σκυτάλη αυτής της αναζήτησης. «Ούτε εγώ το είχα, αλλά στάθηκα τυχερή», αναφέρει στην «Κ». «Το είχε μια συνάδελφός μου στο Χαϊδάρι και ευτυχώς το βρήκε η ασθενής σύντομα». Οι ανάγκες της 38χρονης καλύφθηκαν, ανησυχεί όμως αν θα αντιμετωπίσει ξανά παρόμοιο πρόβλημα στο μέλλον.
Διαγνώσθηκε τον Αύγουστο με λέμφωμα Hodgkin –μορφή καρκίνου του λεμφικού συστήματος– και τον Σεπτέμβριο ξεκίνησε χημειοθεραπείες. Δεν περίμενε όμως ότι θα ερχόταν κάποτε η στιγμή που θα αναζητούσε τα φάρμακά της. «Το πολύ να πήγαινα παλιότερα για μια ασπιρίνη στο φαρμακείο, δεν χρειαζόταν να ψάξω για κάτι πολύ», λέει.
Η περίπτωση της 38χρονης μπορεί να είναι εξειδικευμένη και να μην αφορά το σύνολο των ασθενών και των σκευασμάτων, δείχνει όμως πόσοι άνθρωποι σε τόσα διαφορετικά μέρη ενδέχεται να εμπλακούν σήμερα στην αναζήτηση κάποιου φαρμάκου εφόσον υπάρξει ανάγκη. Συχνά και οι φαρμακοποιοί προσπαθούν να καλύψουν τις όποιες ελλείψεις συνεργαζόμενοι μεταξύ τους.
Ελλείψεις στην Κρήτη
«Τον Αύγουστο είχα ασθενή που έπρεπε να λάβει δέκα αντιθρομβωτικές ενέσεις και στο συρτάρι είχα δύο», αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου Ρεθύμνου, Κωνσταντίνος Βαρδιάμπασης. «Δανείστηκα τελικά από άλλο φαρμακείο καθώς η εταιρεία με εξυπηρέτησε έπειτα από 15 ημέρες». Τον Νοέμβριο φαρμακοποιοί της Κρήτης έστειλαν μακροσκελή λίστα με ελλείψεις φαρμάκων στον ΕΟΦ. Στις 7 Δεκεμβρίου έλαβαν λεπτομερή απάντηση από τον οργανισμό στην οποία το Τμήμα Παρακολούθησης, Κατανάλωσης και Επάρκειας Φαρμάκων τους ενημέρωνε σε ποια σκευάσματα γίνεται ελεγχόμενη διάθεση, πού δεν υπάρχει έλλειψη και σε ποια έχει διακοπεί η κυκλοφορία. Παράλληλα –όπου ήταν εφικτό- πρότειναν εναλλακτικό σκεύασμα.
Τα τελευταία χρόνια ανά τακτά διαστήματα οι φαρμακοποιοί διαμαρτύρονται για ελλείψεις οι οποίες περνούν περιόδους έξαρσης και ύφεσης. Ο πρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου Ρεθύμνου, όπως και ο πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Κώστας Λουράντος, αποδίδει μέρος των ελλείψεων που παρατηρούνται σε παράλληλες εξαγωγές φαρμακαποθηκών. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας, Σταύρος Μπελώνης, λέει στην «Κ» ότι έχουν μειωθεί από τις αρχές της κρίσης οι εισαγωγές πολυεθνικών εταιρειών και ότι κυρίως λόγω της έκδοσης του νέου δελτίου τιμών φαρμάκων πάγωσαν οι νέες αγορές. Εκτιμά πάντως ότι από την ερχόμενη εβδομάδα σταδιακά θα αποκατασταθούν οι όποιες ελλείψεις.
Φάρμακα για απόρους από δωρεές
Για τις πιο ευάλωτες ομάδες ασθενών, τους άπορους και ανασφάλιστους, η βοήθεια σε φάρμακα ορισμένες φορές μπορεί να φτάσει από το εξωτερικό. Από τον Αύγουστο του 2013 η μετανάστρια στο Αμβούργο Καλλιόπη Μπράστεγκα συγκεντρώνει βοήθεια για κοινωνικά φαρμακεία της Ελλάδας. Την περυσινή χρονιά ταξίδεψε επτά φορές στην Αθήνα με δωρεές Γερμανών εθελοντών για να αγοράσει σκευάσματα από φαρμακεία και να τα διαθέσει σε δομές που υποδέχονται ασθενείς με σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Η κ. Μπράστεγκα κατάγεται από την Κατερίνη και ζει εδώ και 43 χρόνια στη Γερμανία. Εμαθε για τις προσπάθειες των εθελοντών στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού, ακούγοντας μια συνέντευξη του καρδιολόγου Γιώργου Βήχα στην Deutsche Welle. Εκτοτε συγκεντρώνει χρήματα από συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις για να συνδράμει όπως μπορεί την πατρίδα της.
Σταδιακά όμως και η ίδια αντιμετώπισε δυσκολίες στην προσπάθειά της για προσφορά. «Το 2014 ήταν πιο εύκολο να βρούμε τα φάρμακα που χρειαζόμασταν. Το 2015 όμως, ιδίως μετά το καλοκαίρι, υπήρχαν ελλείψεις. Τον Ιούλιο είχαμε διαθέσιμα 20.000 ευρώ από δωρεές για να τα ξοδέψουμε σε φάρμακα στην ελληνική αγορά και καταφέραμε να διαθέσουμε τα μισά», αναφέρει σε τηλεφωνική μας συνομιλία.
Οι προσφορές
Στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού αρκετά από τα διαθέσιμα φάρμακα, ειδικά όσα παρέχονται σε ανασφάλιστους καρκινοπαθείς, προέρχονται από δωρεές κατοίκων της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ελβετίας και από Ελληνες που ζουν στη Σουηδία. Οπως λέει στην «Κ» η Βασιλική Ηλιοπούλου, υπεύθυνη φαρμακείου στην εθελοντική δομή του Ελληνικού, μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα τους ζητήθηκε να βοηθήσουν οροθετικό ασθενή που δεν μπόρεσε να εξυπηρετηθεί από νοσοκομείο του ΕΣΥ. «Χρειαζόταν φάρμακο για φυματίωση και ευτυχώς μας είχαν απομείνει δύο κουτιά από δωρεά που μας είχαν στείλει από τη Γαλλία», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το τελευταίο διάστημα, ειδικά μέσα στον Δεκέμβριο, η κ. Ηλιοπούλου παρατηρεί ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες νοσοκομείων παραπέμπουν στη δομή του Ελληνικού ακόμα και ασφαλισμένους ασθενείς –οι οποίοι διαθέτουν βιβλιάριο πρόνοιας– εφόσον δεν μπορούν να τους εφοδιάσουν με φάρμακα. Τις παραπομπές επιβεβαιώνουν στην «Κ» και εργαζόμενοι σε κοινωνική υπηρεσία μεγάλου νοσοκομείου της Αττικής. «Δεν τους ανοίγουμε καρτέλα ασθενούς γιατί μπορούν να εξυπηρετούνται κανονικά από τα νοσοκομεία. Απλώς τους δίνουμε το φάρμακο που χρειάζονται εφόσον το έχουμε και διαγράφουμε τις συνταγές για να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά», εξηγεί η κ. Ηλιοπούλου.
Σε διαρκή επικοινωνία με τις κοινωνικές υπηρεσίες νοσοκομείων για τις πιο ευάλωτες ομάδες των ανασφάλιστων ασθενών βρίσκεται και η Αναστασία Λαγαρή από τον Σύλλογο Καρκινοπαθών Εθελοντών, Φίλων και Ιατρών Αθηνών. «Είτε θα με πάρουν οι κοινωνικές υπηρεσίες είτε θα έρθει ο ίδιος ο ασθενής. Εχω δει σε συνταγή γραμμένο το όνομα και το τηλέφωνο του συλλόγου μας», επισημαίνει. «Καταφέραμε να βρούμε σε έναν ασθενή φάρμακο και ρωτούσαν νοσηλευτές και νοσηλευόμενοι πού το βρήκε. Εμείς όμως δεν είμαστε φαρμακαποθήκη, δεν είναι αυτός ο ρόλος μας», διευκρινίζει.