Για την ουσία του ερωτήματος της σύγκρισης του συστήματος λιανικής τιμολόγησης στη Σουηδία και την Ελλάδα μπορώ να σας παραθέσω τα εξής δεδομένα.
1) Το μέσο σταθμικό ποσοστό κέρδους του Σουηδικού φαρμακείου αντιστοιχεί σε 19,6% (Apoteket 2005). Αντίστοιχα τo Ελληνικό φαρμακείο λειτουργεί με 23,8% στην λιανική τιμή του φαρμάκου (ΙΟΒΕ 2006-09) ( 22,6% μετά τις τελευταίες αναπροσαρμογές του ΦΠΑ και τη διαμόρφωση της τιμής των φαρμάκων υψηλού κόστους. - Δελτίο τιμών 4/10)
2) Το Σουηδικό φαρμακείο απευθύνεται κατά μέσο όρο σε 10400 κατοίκους επιτυγχάνοντας τους αντίστοιχους κύκλους εργασιών. Το Ελληνικό φαρμακείο απευθύνεται σε 950 κατοίκους έχοντας λίγο περισσότερο (λόγω υπέρμετρης φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα) από το 1/10 του κύκλου εργασιών του Σουηδικού.
3) Αντίστοιχα στην Ευρώπη το Φαρμακείο συμμετέχει στο 21,6% (στοιχεία EFPIA 2010). Μαζί με την υπόμνηση ότι το Ελληνικό φαρμακείο με το 22,6% αναλογεί σε 950-1000 κατοίκους ενώ το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό με το 21,6% απολαμβάνει τους κύκλους εργασιών κατά μέσο όρο 4000-6000 κατοίκων αντιλαμβανόμαστε το πόσο απέχουν οι θεωρίες περί «προνομίων» των Ελλήνων φαρμακοποιών από την πραγματικότητα.
Θα μπορούσα με τη σειρά μου να είμαι απλοϊκός απαντώντας ότι το σύστημα τιμολόγησης της Σουηδίας περιγράφεται σε μελέτες ως «αξιοσημείωτο» μεταξύ αυτών των χωρών του ΟΟΣΑ για το γεγονός ότι οι τιμές παραγωγού (χονδρικές) είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρώπη. (ΟΟΣΑ - PHARMACEUTICAL PRICING AND REIMBURSEMENT POLICIES IN SWEDEN Pierre Moïse and Elizabeth Docteur p51 - βλέπε επίσης Ηλίας Μόσιαλος σε δηλώσεις του για τη λήψη τιμών φαρμάκων στην Ευρώπη). Αυτό με τη σειρά του εξηγεί ίσως πολλά για το όψιμο ενδιαφέρων ορισμένων εγχώριων μελετητών για τη «αποτελεσματικότητα» του.
Θα μπορούσα να είμαι απλοϊκός σημειώνοντας ότι ειδικά το Fuzeon του παραδείγματος σας αποτελεί φάρμακο που για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ διακινείται αποκλειστικά μέσω των θεραπευτηρίων ΙΚΑ χωρίς το φαρμακείο να έχει καμία ανάμειξη ή κέρδος. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου και των άλλων ασφαλιστικών οργανισμών λαμβάνουν χωρίς συμμετοχή (δωρεάν) τα αντιρετροϊκά φάρμακα από τα φαρμακεία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων.
Θα μπορούσα να γίνω σχεδόν λαϊκιστής θέτοντας το ερώτημα ποιο είναι το κόστος της διαδρομής της πρώτης ύλης του FUZEON που ξεκινάει από τα υπερσύγχρονα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Πατρών που ανέπτυξε τους φορείς της πρωτεΐνης καθιστώντας δυνατή την δημιουργία του εν λόγω φαρμάκου έως το «εργοστάσιο της Roche στο Κολοράντο των ΗΠΑ για περαιτέρω επεξεργασία. Εκεί διαμορφώνεται το ενεργό συστατικό του φαρμάκου, το οποίο αποστέλλεται στο εργοστάσιο της Roche στην Ελβετία, όπου λυοφιλοποιείται, ώστε να μπορεί να διατίθεται στους ασθενείς στην πιο σταθερή χημική μορφή του.» (Εφημερίδα Ημερησία 22/02/2004). Και να αναρωτηθώ ποιο είναι το πραγματικό του κόστος που φτάνει να στοιχίζει 1364 ευρώ χονδρική τιμή όταν η Ινδία και η Βραζιλία, με παράδοση στην παραγωγή αντιγράφων φαρμάκων άρχισαν να παράγουν ποσότητες αντιρετροϊικών φαρμάκων και να τα πουλούν κατά 95% φθηνότερα, κατεβάζοντας το ετήσιο κόστος ανά ασθενή από 10.000$ σε 300$. Εξέλιξη που οδήγησε σε επικές νομικές μάχες για το κατά πόσο οι πατέντες θα πρέπει να περιορίζουν την πρόσβαση των ασθενών στο φάρμακο (βλ ανακοινώσεις Μ.Κ.Ο. Γιατροί χωρίς Σύνορα). Μακριά όμως τέτοιες απόψεις από ένα φαρμακοποιό που κατανοεί τον προβληματισμό της εξισορρόπησης της ανάγκης για πρόσβαση στο φάρμακο και της ανάγκης για συνέχιση της χρηματοδότησης της έρευνας στο φάρμακο. (Drugs and Money. Prices, affordability and cost containment World Health Organization)
Θα μπορούσα να είμαι και πιο αναλυτικός στην απάντηση μου. Υπάρχει βιβλιογραφία για τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα συστήματα υγείας από την είσοδο των νέων φαρμάκων στην περίθαλψη. Δεν θέλω να εμπλακώ στη λογική των αριθμών. Παρόλα αυτά θεωρώ μάλλον ατυχή την προσπάθεια σας να επικεντρώνεστε στα φάρμακα υψηλού κόστους ώστε να στηρίξετε τις απόψεις σας για το Ελληνικό φαρμακείο καθώς παράγεται μια αποσπασματική εικόνα που δεν απεικονίζει τις αναγκαιότητες και τα οικονομικά της καθημερινής φαρμακευτικής περίθαλψης.
Αρκεί μόνο να σημειώσω ότι με την δημοσίευση του 1/10 Δελτίου τιμών (Αρ. Πρωτ:A3-1237) δόθηκε στη δημοσιότητα από την Γ.Γ.Εμπορίου και το ποσοστό στο οποίο συμμετέχουν στη φαρμακευτική δαπάνη τα φάρμακα αναλόγως του κόστους τους (σε συνδυασμό με τον όγκο πωλήσεων). Ειδικότερα τα φάρμακα με τιμή από 100,01 ευρώ και πάνω αποτελούν το 8% της φαρμακευτική δαπάνης. Για λόγους υπόθεσης εργασίας αν θεωρήσουμε ότι τα φάρμακα υψηλού κόστους (άνω π.χ των 500 ευρώ) προσεγγίζουν το 3-4% της δαπάνης και υπενθυμίζοντας ότι διακινούνται στην συντριπτική τους πλειοψηφία από θεραπευτήρια ΙΚΑ και νοσοκομεία θεωρώ πραγματικά άδικο το να οδηγείτε με τα άρθρα σας του αναγνώστες σας να εξάγουν συμπεράσματα για το Ελληνικό φαρμακείο από ποσοστό της ύλης του που δεν ξεπερνά για το ίδιο το 0.5 έως 1% όταν και αυτό το ποσοστό συνοδεύεται από ξεχωριστό πλαίσιο διαμόρφωσης της τιμής τους.
Το πρόβλημα όμως της φαρμακευτικής δαπάνης δεν βρίσκεται εκεί. Το υπόλοιπο 95% ζητά επειγόντως λύσεις. Θα ήταν χρήσιμο να παραδειγματιστούμε και από άλλες δραστικές πολιτικές του κράτους της Σουηδίας. Εκτός από την υποχρέωση χρήσης φθηνών αντιγράφων που έχει το Σουηδικό φαρμακείο θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και πολιτικές όπως η υποχρεωτική χρήση κανόνων φαρμακοοικονομίας από τους ιατρούς, τη συνταγογράφηση με δραστική ουσία, την έγκριση της χονδρικής τιμής από το ασφαλιστικό σύστημα, τον ηλεκτρονικό έλεγχο της συνταγογράφησης των ιατρών, τη δυνατότητα εκλογής από τον ίδιο τον πολίτη φθηνότερου αντίγραφου κλπ.
Εάν δεν ληφθούν μέτρα που να ελέγξουν τις ποσότητες (π.χ αναγκαιότητα συνταγογράφησης, αριθμός σε τεμάχια, είδος φαρμάκου) και τις τιμές (π.χ ύψος τιμών, έλεγχος υποκατάστασης, ανταγωνισμός generics, θεραπευτικές ομάδες κλπ) πραγματική εξοικονόμηση δεν θα δούμε ποτέ. (Comparison of Pharmaceutical Policies Across Europe from GalbraithWight Ltd Written in association with LSE, author: Caroline Rudisill)
Η απουσία αυτών των πολιτικών είναι ο λόγος που η Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων έχει συνολική φαρμακευτική δαπάνη ύψους 9 δισ. ευρώ (2009) και η Ισπανία των 46 εκατομμυρίων κατοίκων φτάνει μόλις τα 12. (Βήμα 22/01/2010)
Αναδημοσίευση από «Ελληνικό Φαρμακείο»