Στη συνέχεια του προηγούμενου σημειώματος πρέπει απαραιτήτως να δούμε πώς λειτουργούν και πώς αντιδρούν οι εταίροι της φαρμακευτικής αγοράς, της ιδιαίτερης αυτής αγοράς όπου και στην προσφορά και στη ζήτηση παίζει κύριο ρόλο το κράτος. Θα δούμε πώς αυτό πρέπει να αλλάξει –αν συμβεί ποτέ- στη νοοτροπία που συντηρεί τον θεσμό των γραφειοκρατών και της ευθυνοφοβίας. Και πώς όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών γίνονται τελικά έρμαια των πλάνων σωτηρίας του Eurogroup.
Όλες οι συνδικαλιστικές φωνές και κινητοποιήσεις των φαρμακοποιών έγιναν με κύριο στόχο τις έγκαιρες πληρωμές του ΕΟΠΥΥ. Αυτοί που κατατρώγονταν με τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, που επιδίωκαν να ανοίξουν τα φαρμακεία στην επιχειρηματικότητα θεωρούνταν κάτι σαν UFO από τον Ευρωπαϊκό πλανήτη. Ακόμα και όταν η τρόικα κατέκλυζε τα υπουργικά γραφεία και οι απαιτήσεις της πληθύνονταν αυτοί θεωρούνταν… ευρωφιλόσοφοι.
Το αποτέλεσμα της συνδικαλιστικής φασαρίας ήταν να πληρωνόμαστε με… σφηνάκια και αποπληρωμή μετά από 120 μέρες των τρεχόντων λογαριασμών ενώ για τα παλιά ληξιπρόθεσμα χρέη(π.χ. ΤΑΥΤΕΚΩ από τον Μάρτιο 2011) φταίνε οι γραφειοκράτες, οι σύλλογοι και οι φαρμακοποιοί που δεν ακολουθούν τους γραφεικράτες και πάει λέγοντας. Όλα αυτά μέχρι την άνοιξη του 2013. Τότε η τρόικα στο ψάξιμο της για το κατά πόσο θα μπορέσει η Ελλάδα στο τέλος του έτους να δείξει πρωτογενές πλεόνασμα βρήκε την τρύπα στον ΕΟΠΥΥ μη δικαιολογήσιμη. Απαίτησαν στις 31/4/2013 όλα τα ληξιπρόθεσμα χρέη του ΕΟΠΥΥ να πληρωθούν, αφού όπως έλεγε το Υπ. Οικ. είχαν εκχωρηθεί ποσά για το σκοπό αυτό στο Δημόσιο Λογιστικό. Γνωρίζουμε όλοι ότι αυτό δεν συνέβη. Οι ελεγκτές, όπως γράφτηκε τότε εκδήλωσαν τον εκνευρισμό τους ότι κάπως τους εξαπατούν. Αφού, όσο δεν κόβονται εγκαίρως τα εντάλματα δείχνονται πλασματικοί αριθμοί στο δρόμο για το πλεόνασμα. Δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα θα επιτευχθεί χάρις στις καθυστερήσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, αναρωτιόνταν. Όσο για τις καθυστερήσεις τρεχόντων λογαριασμών σημαίνει ότι το κράτος εκπληρώνει το στόχο εκτέλεσης του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ με το ¼ μεταφερόμενο από το προηγούμενο έτος. Με άλλη φυσικά κρατική επιχορήγηση. Τώρα βέβαια είναι εμφανές ότι κάποιοι προσπαθούν να κρύψουν πολλά στον ΕΟΠΥΥ. Αλήθεια το κόστος διαχείρισης και τα stock των φαρμακείων ΕΟΠΥΥ τα έχει μετρήσει κανείς? Το έχει ζητήσει κανείς? Ακόμα και όταν βλέπει τη μηνιαία δαπάνη τους να χτυπά χρώμα πορφυρό στα 72 εκ. ευρώ, κανείς?
Αν η χώρα δεν πιάσει πρωτογενές πλεόνασμα στο τέλος του 2013(χωρίς αλχημείες) η κατάσταση της θα επιδεινωθεί. Είτε θα κοπεί η «πολιτική» ροή δόσεων, είτε θα έχουμε νέα επώδυνα μέτρα στα όρια της κοινωνικής έκρηξης είτε οπωσδήποτε θα υπογραφεί νέο μνημόνιο για το 2014 είτε όλα μαζί.
Αυτά η φαρμακευτική αγορά τα γνωρίζει βέβαια πολύ καλά, όχι βέβαια γιατί τα διάβασε στις Κυριακάτικες οικονομικές αναλύσεις των εφημερίδων, αλλά επειδή δεν μπορεί πια –εδώ και μήνες- να ασφαλίσει τις επισφάλιες της. Τα γνωστά θύματα, οι φαρμακοποιοί διαρκώς έως τρέλας πιεζόμενοι εξασφαλίζουν την οριακή ρευστότητα της αγοράς. Ποιος ήμουν εγώ ή εσείς που θα απαιτούσατε να τους πληρώνετε όταν θα σας πληρώνουν. Αλλά και ποια η συσπείρωση μας πίσω από ένα τόσο ανατρεπτικό σύνθημα. Ευτυχώς που πολύ εύκολα βρέθηκε ο συνδικαλιστικός ένοχος, ο ΠΦΣ, ο ΦΣΑ, ανάλογα πώς το βλέπει κανείς για να έχουν οι συνδικαλιστές να ασχολούνται. Με τεράστια γραφειοκρατική πάντα καθυστέρηση εμφανίσθηκαν τα δάνεια ρευστότητας. Αφού έφτιαξαν υπέροχα την κατάσταση χρεών των φαρμακείων προς τους προμηθευτές την μετακυλύουν στις τράπεζες. Οι προμηθευτές καθαρίζουν και διασφαλίζουν τις επισφάλιες τους και οι φαρμακοποιοί ας πάνε να έχουν να κάνουν με τις τράπεζες. Επιτόκιο 4,5% συν έξοδα φακέλου και κάτι άλλα ψιλά δεν είναι εύκολη υπόθεση, σε συνθήκες κρίσης και με μηδέν πληθωρισμό, για τα μικρά φαρμακεία. Για να εξυπηρετηθούν και οι δόσεις των δανείων θα υπάρξει και τακτικότητα πληρωμών από τον ΕΟΠΥΥ. Βασική προϋπόθεση του δανείου θα είναι η παρακράτηση της δόσης από το λογαριασμό ΕΟΠΥΥ με υποχρεωτική συναίνεση του φαρμακοποιού. Έστω και έτσι όμως είναι μια τακτοποίηση.
Μένει μόνο το επιχειρηματικό παράπονο. Γιατί επιζητείται επιχειρηματικότητα από το ίδιο συνέχεια εύκολο θύμα, το φαρμακείο, ενώ πίσω του όλη η εξαιρετικά στρεβλωμένη φαρμακευτική αγορά πρέπει να μένει στις στρεβλώσεις της με βάση τη χρηματική ροή των εξαλασσόμενων επιχειρηματικά φαρμακείων. Και πόσο έτσι τα πιεσμένα φαρμακεία όσο κι αν το επιχειρήσουν στις νέες συνθήκες θα μπορέσουν να δημιουργήσουν υπεραξία.
Οι πολυεθνικές στηρίχτηκαν από τις μητρικές τους την τελευταία στιγμή και αυτό είναι καλό σημάδι για την επιχειρηματικότητα. Είναι σίγουρο ότι οι μητρικές πήραν κάποιες εγγυήσεις ή αλλιώς, είδαν τις συγκεκριμένες εκείνες πολιτικές αλλαγές που σταθεροποιούν τα αποτελέσματα τους και μειώνουν τις επισφάλειες. Η οδηγία της πίστωσης των 60 ημερών συν 30 ημέρες διαιτησίας που ενσωματώνει η τρόικα στο μνημόνιο(σελίς 227) σύνολο 90 ημέρες είναι θέσφατο για όλη τη φαρμακευτική αγορά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα γίνονται οι ελιγμοί και οι επιχειρηματικές κινήσεις.
Η σταθεροποίηση του μέσου όρου του ποσοστού κέρδους των φαρμακείων στο 15% στο μίγμα που περιλαμβάνει και τον όγκο πωλήσεων των ΦΥΚ από τα φαρμακεία είναι μια ακόμα εγγύηση για το δικό τους κέρδος ότι δεν πρόκειται να πειραχθεί.
Επιπλέον η έλευση του γερμανικού fund KfW που μπορεί να αγοράζει επισφαλή δάνεια, είναι παράγοντας που έκανε την EFPIA να συζητήσει σοβαρά στις 20/6/2013 την παραμονή των μελών της στην Ελλάδα αφού είχαν ενισχυθεί επαρκώς από τις μητρικές τους.
Το KfW δημιουργήθηκε από τα λεφτά του σχεδίου Marshall το 1948 που ποτέ δεν απαίτησαν οι ΗΠΑ για τους λόγους του ψυχρού πολέμου. Σήμερα ανήκει κατά 80% στο Ομοσπονδιακό Γερμανικό κράτος και κατά 20% στα γερμανικά κρατίδια. Είπαμε ιδιότυπος γερμανικός φιλελευθερισμός. Τα παραπάνω αναλύονται επειδή πολύ εύκολα μπορεί ένα δάνειο σας στην Πειραιώς ή την Αlpha με την ενίσχυση επιτοκίου και τις προσημειώσεις να βρεθεί στις απαιτήσεις του γερμανικού fund. Επί αυτού όμως θα επανέλθουμε στο επόμενο σημείωμα.
Επειδή δεν υπάρχει καλός και κακός φαρμακοβιομήχανος, αλλά μόνο καλός ή κακός επιχειρηματίας μην προσπαθήσετε να ξεχωρίσετε την Ελληνική φαρμακοβιομηχανία ή τους πολυεθνικούς «γενοσημάδες» από την ίδια επιχειρηματική λογική της ΣΦΕΕ. Οι συναισθηματισμοί και οι από καρδιάς συμπάθειες είναι για εμάς τους λιανοπωλητές-πελάτες τους. Είναι άλλη μια μορφή προσέλκυσης πελατείας υπέρ των συμφερόντων του ενός ή του άλλου μέρους.
Όταν λέμε ΦΥΚ εννοούμε α) τα νέα φάρμακα που οι αιτήσεις κυκλοφορίας τους μένουν αποκλεισμένες στον ΕΟΦ, β) τα φάρμακα αντίγραφα που η παραγωγή τους στηρίζεται στην Βιοτεχνολογία(Biosimilars). Γ) τα γενόσημα εκείνων των ΦΥΚ που χάνουν την πατέντα τους.
Πρόκειται για μία ταχύτατα διογκωμένη αγορά που εμείς δεν την έχουμε και το κράτος δεν αντέχει να την τρέχει μέσα από τα φαρμακεία του.
Όπως και με τα ΜΗΣΥΦΑ πρόκειται για το ίδιο άπλωμα και ομαλοποίηση της αγοράς και όχι αν συμφέρει ή όχι στα φαρμακεία –έτσι λέει η επιχειρηματικότητα-. Ας δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που να συμφέρει και στα φαρμακεία η διακίνηση τους. Πρωτεύει η ομαλοποίηση της φαρμακευτικής αγοράς. Ερώτημα! Σε συνθήκες κρίσης η ομολοποίηση αυτή θα προκύψει με την εκ νέου χρηματοδότηση της από τα φαρμακεία? Διότι ΦΥΚ από τα φαρμακεία και 120 μέρες, ακόμα και 90 μέρες πληρωμή τους από τον ΕΟΠΥΥ είναι πράγματα ασύμβατα.
Η χαρά των πολυεθνικών κυρίως θα είναι να προσφέρουν ΦΥΚ με έκπτωση ώστε να ευνοείται η κατευθείαν πώληση στο φαρμακείο(DTP) και η έκπτωση να είναι το προϊόν ιδιωτικής συναλλαγής. Ιδίως με τα μεγάλα φαρμακεία. Δεν φαίνεται καθόλου περίεργο που τότε ο κ. Σαλμάς στην υπουργική του απόφαση άφηνε ελεύθερες τις εκπτώσεις των ΦΥΚ. Οποιαδήποτε προσπάθεια καθορισμού ορίου εκπτώσεων θα είναι ΕΩΣ ορισμένου ορίου ώστε να επιτρέπεται ο ανταγωνισμός, αλλιώς θεωρείται εναρμονισμένη πρακτική και πατάσσεται από την ελεύθερη αγορά. Μήπως εκεί θέλουν να μας σύρουν? Άλλο ερώτημα! Γιατί ο προηγούμενος αναπληρωτής υπουργός αρνήθηκε να προσθέσει στο μίγμα του ποσοστού κέρδους των φαρμακείων τα ΦΥΚ, όπως λέει το μνημόνιο, με το αιτιολογικό που του έδωσε η ΚΜΕΣ ότι έτσι και αλλιώς δεν πωλούνται παρά ελάχιστος όγκος τους από τα φαρμακεία? Γιατί υποβίβασε το μέσο όρο της κλίμακας των rebate στο 2%? Έτσι ενώ η τρόικα βρήκε καταρχήν ικανοποιητική την αιτίαση-μελέτη του ΠΦΣ για το 15% επανέρχεται σε αυτό σαν ongoing διαδικασία αφού το ίδιο το ΥΥΚΑ υπαναχώρησε.
Και των δύο ερωτημάτων η απάντηση βρίσκεται στην επιχειρηματική λογική της φαρμακοβιομηχανίας και στις πιέσεις της που εμείς αντιμετωπίσαμε συνδικαλιστικά και πολύ αργά με την ίδια με αυτούς αντίληψη. Άλλωστε ο κ. Σαλμάς δεν φημιζόταν για poulain της φαρμακοοικονομίας. Όπως ούτε ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος όμως από αγορά γνωρίζει.
Εκτός από τους εκπροσώπους των μεγάλων ανταγωνιστικών φαρμακείων στο ΔΣ του, ο ΠΦΣ πρέπει να δει συνολικά το θέμα ώστε στην αγορά να μπορούν να είναι παίχτες το μεγάλο πλήθος των φαρμακείων και όχι μόνο οι γνωστές από το πρόσφατο παρελθόν καταστάσεις εύνοιας συγκεκριμένων γιατρών, κλινικών, φαρμακείων, εταιριών που με αλαζονεία διατείνονταν το δικό τους επιχειρείν σε βάρος της φαρμακευτικής δαπάνης όλων μας.
Όλα αυτά που μέχρι τώρα φαίνονταν κακή δολοπλοκία της Φαρμακοβιομηχανίας σε βάρος των φαρμακείων δεν ήταν παρά η έκφραση του απλώματος των συμφερόντων της σε βάρος πελατών που δεν γνώριζαν «γρι» από επιχειρηματικότητα και η άγνοια τους αυτή καλυπτόταν από θεσμικό προστατευτικό. Ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις όπου φαρμακοποιοί τους αντιμετώπισαν επιχειρηματικά και στις περιπτώσεις αυτές οι εταιρίες ήτανε πράγματι πολύ προσεκτικές.
Θεσμικός προστατευτισμός για το επάγγελμα μας σήμαινε ότι στο μυαλό μας τουλάχιστον ο ΠΦΣ είχε μια εξουσία να περνάει ή να σταματάει πράγματα σε βάρος μας. Έτσι εξηγείται η μόνιμη κραυγή κριτικής «τι κάνει ο ΠΦΣ» όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά με τον παραδοσιακό κλειστό τρόπο λειτουργίας φαρμακείων και μυαλών. Κανενός δεν περνούσε από το μυαλό ότι ο ΠΦΣ στο βίαια αλλαγμένο επαγγελματικό σύμπαν έχει πια λιγότερο ρόλο στον προστατευτισμό και περισσότερο στις στρατηγικές επιχειρηματικής λογικής.
Έτσι λοιπόν αν η στρατηγική άμυνας των προηγούμενων 3 χρόνων ήτανε να φτάσουμε εξαντλημένοι αλλά όλα τα φαρμακείο στο σημερινό σημείο, όπου ελάχιστοι έκλεισαν, αλλά όλοι λίγο πολύ αιωρούνται οικονομικά , η διαμόρφωση της νέας στρατηγικής θα είναι υποχρεωτικά επιθετική, επιχειρηματική και τέτοια που θα κάνει όλους τους φαρμακοποιούς να επιβιώνουν αξιοπρεπώς με ανεξαρτησία επαγγελματική. Όχι όλα τα φαρμακεία. Κι αυτό να είναι ελεγχόμενο από μας και τους ΦΣ.
Στο επόμενο σημείωμα θα αναφερθώ αναλυτικά στο καινούργιο ρόλο του συνδικαλισμού μας, στους ΣΥΦΑ(ο μόνιμος πόνος μας!) και φυσικά στα φαρμακεία της επιχειρηματικότητας ή αλλιώς στην «επένδυση στη νέα ορμή του κλάδου» που οι παλιοί όντως δεν αφουγκραστήκαμε ποτέ για τους λόγους που ανέφερα.
Δημήτρης Καραγεωργίου
ΥΓ1. Είμαι σίγουρος ότι η καινούργια παράταξη της «Συμμαχίας» προβάλλει στο πρόσωπο μου καταστάσεις άλλων. Τόσο στην έγκαιρη, έγκυρη και αναλυτική ενημέρωση των συναδέλφων μου όσο και στα «ταξιδάκια με τα λεφτά των φαρμακοποιών». Εκ πεποιθήσεως δείχνω υπερβολική υπευθυνότητα. Τιμώ με το παραπάνω τα 60ευρώ της ημερήσιας αποζημίωσης του ΠΦΣ και αν δεν γίνονται πιστευτά αυτά που γράφω, μήνες πριν, παρά μόνο όταν είναι γεγονός, λυπάμαι που δεν μπορώ να σας πείσω εγκαίρως.
ΥΓ2. Παραδέχομαι ότι τα σημειώματα για την επιχειρηματικότητα τα εμφανίζω αργά. Πόσο δεκτικοί ήσασταν όμως πριν ένα χρόνο για τέτοια ακούσματα? Θέλω να πιστεύω ότι η πλειονότητα των συναδέλφων συνδικαλιστών έχει το απαραίτητο ένστικτο σε συνεχή εγρήγορση και όχι μόνο όταν πλησιάζουν οι εκλογές.
Δ.Κ.