Η απελευθέρωση, δηλαδή η αποποίηση από το κράτος του ρυθμιστικού του ρόλου σε ζητήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία και πιο συγκεκριμένα τα φαρμακευτικά προϊόντα, είναι μια στρατηγική που είναι ικανή να απελευθερώσει τις ατέλειες της αγοράς και να οδηγήσει σε δυσάρεστες περιπέτειες την υγεία αρκετών ανθρώπων, καταλήγοντας σε σημαντική επιδείνωση της συνολικής δημόσιας υγείας. Η απορύθμιση της αγοράς των ΜΗΣΥΦΑ δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί ως μια λογική λύση καθώς δεν αναμένεται να βελτιώσει κανένα από τους δείκτες της φαρμακευτικής αγοράς. Η χώρα διαθέτει την καλύτερη γεωγραφική διασπορά φαρμακείων τουλάχιστον στην Ευρώπη, με τα προϊόντα αυτά να είναι προσβάσιμα από όλους τους Έλληνες ασθενείς και μάλιστα με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Άρα η προσβασιμότητα είναι σε ήδη υψηλό επίπεδο και επιπλέον η πώληση των ΜΗΣΥΦΑ συνοδεύεται από την καθοδήγηση επιστήμονα φαρμακοποιού. Αυτό το δεύτερο στοιχείο η υπηρεσία, δηλαδή η καθοδήγηση που παρέχεται από ένα ειδικό επιστήμονα στην επιλογή και στη χρήση ενός τέτοιου σκευάσματος είναι λογικό επόμενο να επιδεινωθεί μετά τις απορυθμιστηκές ενέργειες, τουλάχιστον για το τμήμα του πληθυσμού (που αναμένεται να είναι σημαντικό) που θα αλλάξει τρόπο προμήθειας αυτών των σκευασμάτων.
Συνοπτικά η προσβασιμότητα δεν αναμένεται να βελτιωθεί ουσιαστικά από τις απορυθμιστικές ενέργειες ενώ το επίπεδο των υπηρεσιών που συνοδεύει αυτά τα προϊόντα θα επιδεινωθεί. Προκειμένου να αποκαλυφθεί ο αντίκτυπος αυτής της επιδείνωσης θα πρέπει κάποιος να αναλογιστεί ότι τόσο η άστοχη όσο και η κακή χρήση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, που είναι απόρροια της αγοράς χωρίς καθοδήγηση, είναι ικανή να αυξήσει τον αριθμό των ασθενών που επισκέπτονται τα ήδη υπό συμφόρηση τμήματα των επειγόντων των νοσοκομείων και να αυξήσει την πίεση στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη που ήδη υποφέρουν από σοβαρές ελλείψεις πόρων κάθε είδους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες από την υπερδοσολογία και μόνο της παρακεταμόλης καταλήγουν στα επείγοντα των νοσοκομείων 56000 ασθενείς ενώ τελικά 100 από αυτούς αφήνουν την τελευταία τους πνοή[1]. Δε θα πρέπει να παραγνωρίζεται ο ρόλος μιας τέτοιας περιττής αύξησης της φαρμακοεπαγώμενης νοσηρότητας σε ένα σύστημα υγείας που βρίσκεται σε οριακά επίπεδα.
Η αύξηση στην κατάχρηση των προϊόντων ΜΗΣΥΦΑ αλλά και των συμπληρωμάτων διατροφής από όλες τις ηλικίες πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη και συνακόλουθη με την ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αυτά. Είναι χρήσιμο να θυμάται κανείς όχι μόνο τις περιπτώσεις των ΜΗΣΥΦΑ αλλά και τις περιπτώσεις των συμπληρωμάτων διατροφής όπως αυτών του σιδήρου και των απειλητικών για τη ζωή αποτελεσμάτων που έχει η χορήγηση υπερβολικών δόσεων του σε παιδιά και σε νήπια. Στις Η.Π.Α (όπου πωλούνται ελεύθερα και τα ΜΗΣΥΦΑ και τα συμπληρώματα) τα περιστατικά αυτά οφείλονται είτε σε παιδιά που νόμιζαν ότι ήταν απλές καραμέλες είτε σε γονείς που δεν κατάλαβαν τη δοσολογία που αναγράφεται στη συσκευασία ή που θεώρησαν τα συμπληρώματα αθώα.
Επιπλέον δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνά ότι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η κάθε χαμένη ευκαιρία επαφής ενός ασθενούς που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα με ένα επιστήμονα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, οδηγεί τους ασθενείς ένα βήμα πιο κοντά στην εξέλιξη της νόσου από την οποία υποφέρουν και αυτό από μόνο του συνιστά ένα σημαντικό παράγοντα αύξησης της νοσηρότητας. [Η καταφυγή στην αγορά ενός άστοχου σκευάσματος ΜΗΣΥΦΑ στην καλύτερη περίπτωση θα επιφέρει μονάχα καθυστέρηση στη αναζήτηση θεραπείας από ειδικό, ενώ σε μια άλλη μπορεί να κάνει τα συμπτώματα ανεκτά (symptoms masking) αφήνοντας τη νόσο να εξελίσσεται.]
Τα σκευάσματα που χαρακτηρίζονται ως μη συνταγογραφούμενα φάρμακα δεν είναι προϊόντα κατάλληλα για χρήση κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και σε οποιαδήποτε ποσότητα. Επιπλέον η ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αυτά με την ίδια ευκολία που συναντάται σε άλλες κατηγορίες προϊόντων όπως τα τρόφιμα, είναι ικανή να καλλιεργήσει την παραπλανητική πεποίθηση ότι πρόκειται για αβλαβή προϊόντα που μπορούν να καταναλωθούν με κάποια ελαφρότητα. Και αν η ελαφρότητα αυτή στην περίπτωση των γαλακτοκομικών προϊόντων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια δυσπεψία, στην περίπτωση της ιβουπροφένης θα οδηγήσει σε αταξία, ναυτία, εμέτους και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις σε γαστρική αιμορραγία, σπασμούς, νεφρική δυσλειτουργία ή κώμα. Η διαφορά στα αποτελέσματα κακής χρήσης αυτών των δύο παραδειγμάτων κάνει φανερό το λόγο για τον οποίο η καθοδήγηση ενός ειδικού, ενός φαρμακοποιού, σε χώρο ξεχωριστό, απαλλαγμένο από την ελαφρότητα του αθώου καταναλωτισμού, είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος προκειμένου να χορηγηθεί το φάρμακο σε έναν ασθενή.
Επιπλέον η ανεμπόδιστη πρόσβαση στα φάρμακα ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού που συνιστώνται από τους εφήβους και τα παιδιά, εκθέτει σε επιπλέον κινδύνους ομάδες που με το ισχύον καθεστώς είναι αρκετά προστατευμένες. Και δεν είναι μόνο τα φάρμακα που συνιστούν κίνδυνο για τους εφήβους. Όπως είναι καλά τεκμηριωμένο στην επιδημιολογική βιβλιογραφία, τα ηπακτικά και τα διαιτητικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο του βάρους αποτελούν συχνά πεδίο κατάχρησης από τους εφήβους[2],[3] που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην υπερβολική χρήση τέτοιων βοηθημάτων, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους.
Τέλος το δε επιχείρημα που ακούγεται από τους διαπρυσίους κήρυκες των αδέσμευτων αγορών: «ότι η απορύθμιση θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών», θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως αμφιλεγόμενος ισχυρισμός και όχι ως αυτονόητη αλήθεια όπως άλλωστε δείχνει και η συγκριτική μελέτη του αυστριακού ινστιτούτου για την υγεία[4] που καταλήγει στο ότι: η απελευθέρωση δεν οδηγεί σε καλύτερη πρόσβαση στο φάρμακο και μειωμένες τιμές ενώ μπορεί να επιδεινώσει την ισότητα των πολιτών στη φαρμακευτική περίθαλψη». Σε ένα άλλο σημείο της μελέτης αναφέρεται ότι στις χώρες με ρυθμίσεις στη δραστηριότητα των φαρμάκων και των φαρμακείων παρατηρήθηκε έμφαση στον επιστημονικό χαρακτήρα. Στην Ισπανία 1 στους 3 ασθενείς που πηγαίνουν στο φαρμακείο για να προμηθευτούν ΜΗΣΥΦΑ φεύγουν χωρίς να αγοράσουν τίποτα, καθώς ο φαρμακοποιός έκρινε και βοήθησε τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι δεν τα είχαν ανάγκη! Μια πρακτική που είναι πολύ γνώριμη και στα Ελληνικά φαρμακεία .
Αυτή η ανάλυση τεκμηριώνει την άποψη ότι η εξ αποστάσεως πώληση φαρμάκων και φαρμακευτικών προϊόντων ακόμη και των μη συνταγογραφούμενων ενέχει κινδύνους για τους χρήστες χωρίς την οποιαδήποτε παρέμβαση του επιστημονικού δυναμικού.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλες επεξεργασίες του θέματος σε όλες τις παραμέτρους.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ