Αυξάνεται μήνα με τον μήνα ο αριθμός των πολιτών που έχουν μείνει χωρίς ασφάλεια και δεν έχουν δικαίωμα υγειονομικής περίθαλψης. Μολονότι το πρόβλημα γιγαντώνεται και γίνονται εξαγγελίες για την υγειονομική κάλυψη των απόρων και ανασφάλιστων - μία εξ αυτών το πρόγραμμα Health Voucher για την ελεύθερη πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας -, εν τούτοις η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη σαφή εικόνα για τον αριθμό των πολιτών που έχουν απολέσει το δικαίωμά τους στην περίθαλψη. Στελέχη του υπουργείου Υγείας εκτιμούν ότι 2 - 2,5 εκατομμύρια πολίτες δεν έχουν σήμερα υγειονομική κάλυψη.
Η εκτίμηση προέρχεται από στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι αρμόδιες υπηρεσίες των ασφαλιστικών ταμείων. Σύμφωνα με αυτά, περίπου 300.000 ασφαλισμένοι του ΟΓΑ και 400.000 του ΟΑΕΕ δεν καταβάλλουν τον τελευταίο χρόνο ασφαλιστικές εισφορές, ενώ ως τώρα 40.000 άνθρωποι έκαναν αίτηση για να ενταχθούν στο πρόγραμμα Health Voucher. Σε αντίθεση με τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, οι υπόλοιποι δεν χάνουν άμεσα το δικαίωμά τους στην περίθαλψη. Στο ΙΚΑ δεν υπάρχει «καθαρή» εικόνα, καθώς με την αγορά λίγων ενσήμων μπορεί να ανανεωθεί το δικαίωμα της ασφάλισης. Εκτιμάται ωστόσο ότι ο αριθμός είναι μεγάλος, δεδομένης της ανεργίας η οποία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, έφθασε το 27,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2013.
Στο υπουργείο Υγείας πάντως ξεκινά μελέτη καταγραφής των πολιτών που δεν δικαιούνται περίθαλψη υπό τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Αντώνη Μπέζα.
Αυξημένη νοσοκομειακή δαπάνη
Στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των υγειονομικά ακάλυπτων μπορεί να μην υπάρχουν, έχει όμως υπολογισθεί η νοσοκομειακή δαπάνη του 2012 και του πρώτου εξαμήνου του 2013 ανά κατηγορία πολιτών - βάσει της κοινωνικοοικονομικής τους κατάστασης. Ετσι, το 2012 για το σύνολο των ανασφάλιστων πολιτών (ελλήνων και αλλοδαπών) η εν λόγω δαπάνη έφθασε τα 117,8 εκατ. ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο του 2013 η αντίστοιχη δαπάνη άγγιξε τα 67,9 εκατ. ευρώ. Αν η ζήτηση συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς ως το τέλος του έτους, η νοσοκομειακή δαπάνη ενδέχεται να υπερβεί τα 135 εκατ. ευρώ.
Η νοσηλεία των ελλήνων ασθενών που κατέχουν βιβλιάριο απορίας κόστισε 70,4 εκατ. ευρώ το 2012 και 41,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013. Η περίθαλψη των ανασφάλιστων Ελλήνων, οι οποίοι δεν έχουν πληρώσει τις οφειλές τους σε υπηρεσίες του ΕΣΥ, κόστισε 31,7 εκατ. ευρώ το 2012 και 17,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013. Το σύνολο της δαπάνης για τη νοσηλεία ανασφάλιστων Ελλήνων ανήλθε το 2012 σε 102,1 εκατ. ευρώ και 59,3 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013.
Σε ό,τι αφορά τους αλλοδαπούς, η νοσηλεία όσων κατέχουν βιβλιάριο απορίας κόστισε 4,2 εκατ. ευρώ το 2012 και 1,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013, των πολιτικών προσφύγων 937.974 ευρώ το 2012 και 1,5 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013 και των υπολοίπων (ανασφάλιστων, λαθρομεταναστών κ.ά.) 10,4 εκατ. ευρώ το 2012 και 5,1 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2013. Το σύνολο της δαπάνης για τη νοσηλεία αλλοδαπών ανήλθε το 2012 σε 15,6 εκατ. ευρώ και το πρώτο εξάμηνο του 2013 σε 8,5 εκατ. ευρώ.
Οι υψηλότερες νοσηλευτικές δαπάνες ανασφάλιστων Ελλήνων συγκεντρώνονται στην 1η Υγειονομική Περιφέρεια (Αττικής). Ακολουθούν η 2η ΥΠΕ (Πειραιώς και νήσων) και η 6η (Πελοποννήσου - Ιονίου - Ηπείρου - Δυτικής Ελλάδας).
Σαράντα κοινωνικά ιατρεία στη χώρα
Σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν σε όλη τη χώρα τα κοινωνικά ιατρεία. Μέχρι στιγμής υπολογίζεται ότι λειτουργούν 40, εκ των οποίων τα 20 σε καθαρά εθελοντική βάση.«Ορισμένα κοινωνικά ιατρεία λειτουργούν με χρήματα που έχουν πάρει ή σκοπεύουν να πάρουν από ΕΣΠΑ για αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Εμάς μας βρίσκει κάθετα αντίθετους αυτή η ενέργεια, διότι είμαστε δομές εκτάκτου ανάγκης. Δεν θέλουμε να υποκαταστήσουμε το κράτος στο θέμα της Υγείας και θεωρούμε ότι προγράμματα ΕΣΠΑ πρέπει να απορροφηθούν από τις κρατικές δομές οι οποίες πάσχουν σήμερα. Δεν είναι δυνατόν την ώρα που κλείνουν κλινικές, που άνθρωποι χάνουν την εργασία τους, να παίρνουν χρήματα από ΕΣΠΑ διάφορες οργανώσεις οι οποίες δεν έχουν σχέση με την κρατική λειτουργία»δηλώνει στο «Βήμα» ο καρδιολόγος κ. Γιώργος Βήχας, εθελοντής στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού.
Ουρές σχηματίζονται καθημερινά στο Ιατρείο του Ελληνικού - το πρώτο που λειτούργησε στην Αττική, τον Δεκέμβριο του 2011, περίπου 20 ημέρες μετά το Κοινωνικό Ιατρείο της Θεσσαλονίκης - από ανθρώπους που τους χτύπησε η ασθένεια όταν είχαν πια χάσει το δικαίωμα στην ασφάλιση.
Οι γιατροί δέχονται καθημερινά κατά μέσον όρο 100 ανασφάλιστους απ' όλη την Αθήνα. Τα 20 κοινωνικά ιατρεία επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω Διαδικτύου, κυρίως για την εύρεση φαρμάκων που δεν μπορούν να προμηθευθούν οι ασθενείς τους (ογκολογικά, νευρολογικά κτλ.).
Προσφάτως οι γιατροί στο Ελληνικό μεσολάβησαν για να βρεθεί το φάρμακο που θα κρατούσε στη ζωή έναν νεαρό, μόλις 23 ετών, που πάσχει από χρόνια μυελογενή λευχαιμία. Απηύθυναν έκκληση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η απάντηση ήρθε άμεσα. Οχι από κάποια ένωση, επιχείρηση, οργανισμό ή το αρμόδιο υπουργείο, αλλά από δύο γυναίκες που έπασχαν από την ίδια νόσο. Τηλεφώνησαν στο ιατρείο και προσέφεραν η μία 10 και άλλη 20 δισκία για να καλύψουν τη θεραπεία του παιδιού για έναν μήνα. Αν αυτή η πράξη - η ανιδιοτελής προσφορά από το υστέρημά μας - δεν δείχνει αλληλεγγύη, τότε τι δείχνει;
Ζήτημα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης
«Γι’ αυτό το παιδί το φάρμακο σημαίνει επιβίωση»
Αξιοι επαίνου είναι οι ασθενείς που προσφέρουν ανιδιοτελώς σε ανασφάλιστους συμπάσχοντες. «Το Βήμα» επικοινώνησε με τις δύο γυναίκες που βοήθησαν καθοριστικά τον 23χρονο που πάσχει από χρόνια μυελογενή λευχαιμία, οι οποίες θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, αφού θεωρούν ότι δεν έχει σημασία το πρόσωπο αλλά η πράξη.
«Οταν έμαθα ότι χρειαζόταν φάρμακα, δεν σκέφτηκα ούτε δευτερόλεπτο τι έπρεπε να κάνω. Εβαλα το αγόρι μου στη θέση αυτού του παιδιού. Τίποτε άλλο. Το να μείνω δέκα ημέρες χωρίς θεραπεία δεν σημαίνει τίποτα. Μπορεί να έχω κάποιες επιπτώσεις, αλλά δεν θα πεθάνω. Γι' αυτό το παιδί όμως το φάρμακο σημαίνει επιβίωση. Οπως και για όλους εμάς που πάσχουμε από χρόνια μυελογενή λευχαιμία. Αύριο μπορεί να βρίσκομαι εγώ στη θέση του. Σήμερα η ασφαλιστική κάλυψη δεν είναι δεδομένη όπως ήταν άλλοτε. Και επειδή πιστεύω ότι μας περιμένουν χειρότερες ημέρες, ήρθε η ώρα να καταλάβουμε ως λαός την αξία των συνανθρώπων μας» ανέφερε η 56χρονη Ε.Ρ., η οποία μένει σε νησί του Αιγαίου.
Η 60χρονη Π.Μ., η οποία μένει επίσης σε νησί, αλλά του Ιονίου, νοσεί από την ίδια πάθηση 13 χρόνια. «Αν κάποια μέρα είμαι λίγο αδιάθετη, ο γιατρός μού συστήνει να μην παίρνω το φάρμακό μου. Ετσι είχα κάνει ένα στοκάρισμα φαρμάκων. Είχα επιπλέον 15 χάπια, πρόσθεσα και άλλα πέντε από τη θεραπεία αυτού του μήνα και τα έστειλα στο ιατρείο. Δεν είχα να σκεφτώ τίποτα. Δεν θα παίρνω το φάρμακό μου τις Κυριακές. Σιγά το πράγμα. Εγώ δεν θα πάθω τίποτα. Ενώ η ζωή ενός νέου ανθρώπου...».
Την Παρασκευή μία ακόμη γυναίκα με την ίδια νόσο η οποία άλλαξε θεραπεία προσέφερε στο Ιατρείο Ελληνικού 30 δισκία του φαρμάκου για να καλύψει ο νεαρός έναν ακόμη μήνα θεραπείας. Στο μεταξύ εκπρόσωποι του υπουργείου Υγείας επικοινώνησαν με τους γιατρούς του Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού και δεσμεύθηκαν ότι θα βοηθήσουν να εκδοθεί άμεσα βιβλιάριο προνοίας για τον 23χρονο ώστε να μην αντιμετωπίσει ποτέ ξανά πρόβλημα με τη θεραπεία του.
'Eλενα Φυντανίδου
www.tovima.gr