Σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας* που διεξήχθη από την κάπα research για λογαριασμό του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στα πλαίσια του προγράμματος HEART II διαπιστώνονται τα ακόλουθα:
· 84% των ελλήνων θεωρούν πολύ (65,4%) ή αρκετά σοβαρό (18,6%) τον εθνικό στόχο για την...
... μείωση του καπνίσματος στην χώρα μας. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και τα 2/3 των καπνιστών ( γράφημα 5).
· Τα κύρια μέτρα που οι ερωτηθέντες αποδέχονται για την μείωση του καπνίσματος είναι ( γράφημα 6):
καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού και ιδίως των μαθητών (82,1%),
ανάπτυξη ειδικά στοχευμένων προγράμματος αγωγής υγείας στα σχολεία (80,7%),
κέντρα διακοπής καπνίσματος στα νοσοκομεία (77,2%),
κάλυψη του κόστους των φαρμάκων για την διακοπή του καπνίσματος (70,5%),
εφαρμογή του νόμου για την μη πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους (68,4%),
πρόστιμα στους παραβάτες της νομοθεσίας (65,7%)
· Σχετικά με την αύξηση της τιμής σε μικρό ποσοστό πιστεύουν ότι είναι μέτρο που θα μείωνε το κάπνισμα. Στο σημείο αυτό, παρατίθενται 3 γραφήματα (7,8, 9) που από προηγούμενη έρευνα, καταλήγουν ότι το 71,5 % του κοινού συμφωνεί να αυξηθεί η τιμή των τσιγάρων κατά 2 ευρώ στο πακέτο αν τα χρήματα αυτά δοθούν αποκλειστικά για την βελτίωση του συστήματος υγείας και για την πρόληψη καπνίσματος στους νέους.
· 99,2% των ερωτηθέντων έχουν βρεθεί τον τελευταίο χρόνο σε χώρους που άλλοι καπνίζουν παρόλο που απαγορεύεται το κάπνισμα (γράφημα 10). Από αυτούς, το 74% είναι θυμωμένοι (53,1%) και μάλλον θυμωμένοι (20,8%) ενώ μόνο (24,8%) δεν ενοχλούνται (γράφημα 11). Εντυπωσιακό είναι ότι ακόμη και ανάμεσα στους καπνιστές το 48,3% δηλώνει θυμό για το ζήτημα αυτό (γράφημα 12).
· Οι πολίτες σε ποσοστό 70,7% πιστεύουν ότι το κράτος δεν έχει κάνει ό,τι πρέπει για την προστασία τους από το παθητικό κάπνισμα (γράφημα 13) και πιστεύουν ότι ο νόμος καταστρατηγείται κατά 92,8 σε κέντρα διασκέδασης, 87,1% σε εστιατόρια και 73,7% σε τουριστικά καταστήματα/καταλλυματα (γράφημα 14).
*Η ταυτότητα της έρευνας καθώς και τα γραφήματα των αποτελεσμάτων της ακολουθούν αναλυτικά με μικρές παρεμβάσεις κάποιων στοιχείων από αντίστοιχη περσινή έρευνα και από τις τρέχουσες δραστηριότητες για τον έλεγχο του καπνίσματος στην Ελλάδα.
· 75,3% των ελλήνων εμφανίζονται αρκετά (14,7%), πολύ (15,3%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (45,3%) που η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε που δεν εφαρμόζει το νόμο για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα (γράφημα 15).
· 78% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η μη εφαρμογή του νόμου προστασίας από το παθητικό κάπνισμα αποτελεί σημείο πολιτιστικής υποβάθμισης της χώρας (γράφημα 16).
· 76,2% των ερωτηθέντων είναι αρκετά (18,6%) πολύ (19%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (38,6%) για το γεγονός ότι ακόμη υπάρχει διαφήμιση προϊόντων καπνού στους χώρους της νυχτερινής διασκέδασης των νέων παρά την σχετική απαγόρευση (γράφημα 17). Χαρακτηριστικό και εδώ είναι ότι ακόμη και μεταξύ των καπνιστών το 58,1 εμφανίζονται θυμωμένοι για ίδιο τον λόγο αυτόν (γράφημα 18).
· 60% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η δημοτική αστυνομία δεν έκανε σωστά την δουλειά της για την τήρηση του νόμου περί προστασίας από το παθητικό κάπνισμα (γράφημα 19), ενώ, ούτε και ο δήμαρχος της περιοχής που κατοικούν συνέβαλλε στην τήρηση του νόμου αυτού (γράφημα 20).
· 60,9% θεωρούν ότι μια πιο αυστηρή εφαρμογή του νόμου για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα στους χώρους διασκέδασης των νέων θα τους ωθούσε να αποφύγουν ή να κόψουν το κάπνισμα (γράφημα 21).
· 96,9% επικροτείται η ανάπτυξη στοχευμένων δραστηριοτήτων για την μείωση του καπνίσματος στην σχολική ηλικία (γράφημα 22), ενώ, 44,4% των ερωτηθέντων θα συμμετείχαν σε μια εθελοντική πρωτοβουλία για μείωση του καπνίσματος στους νέους (γράφημα 23).
· Στο σημείο αυτό, επισημαίνεται ότι με πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Παιδείας η δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου κάθε χρόνο καθιερώνεται ως εβδομάδα ανάπτυξης μαθητικών δραστηριοτήτων για την μείωση του καπνίσματος. Το 4ο πανελλήνιο συνέδριο «ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΖΠΝΙΖΩ» θα πραγματοποιηθεί στη Αθήνα 8-11 Δεκεμβρίου του 2013.
· 51,9% συμφωνούν με την πρόταση των 10.329 ελλήνων φοιτητών που ενυπόγραφα ζητούν το παθητικό κάπνισμα να αναχθεί σε διεθνές ζήτημα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων (γράφημα 25). Διευκρινίζεται στο σημείο αυτό το πολύ μεγάλο ποσοστό (26,7%) της απάντησης δεν γνωρίζω/δεν απαντώ προφανώς οφείλεται στο ότι οι ερωτηθέντες δεν γνώριζαν την διακήρυξη που επισυνάπτεται (γράφημα 26,27,28).
· Εντυπωσιακό είναι και το σημείο της έρευνας που αναφέρεται στον επιπολασμό του καπνίσματος στην χώρα μας όπου για πρώτη φορά διαπιστώνονται τόσο μικρά ποσοστά. Συστηματικοί καπνιστές 14,8% (14,4% άνδρες, 15,4% γυναίκες ) περιστασιακοί καπνιστές 10,6% ( 10,4% άνδρες, 11% γυναίκες), πρώην καπνιστές 32,2% (37,6% άνδρες, 24,1% γυναίκες) μη καπνιστές 41,2% (36,2 % άνδρες, 48,8% γυναίκες) (γράφημα 29,30).
· 65,8% των ερωτηθέντων καπνιστών καπνίζουν τσιγάρα, 31,1% καπνό και 9,8% πούρο ή ηλεκτρονικό τσιγάρο (γράφημα 31).
· 7,3% όσων καπνίζουν τσιγάρα δηλώνουν ότι την στιγμή που ρωτήθηκαν χρησιμοποιούσαν αφορολόγητα τσιγάρα ενώ το ποσοστό αυτό γίνεται 10,8% σε όσους καπνίζουν καπνό (γράφημα 32).
· Τέλος, παρατίθεται το γράφημα 33 που αναφέρεται στην ετήσια κατανάλωση τσιγάρων στην χώρα μας κατά την τελευταία δεκαετία. Παρατηρείται μείωση από 34.666 εκατομμύρια το 2007 σε 19.370 το 2012 ενώ υπολογίζεται ότι θα πέσουνε στα 18.000 εκατομμύρια το 2013.
Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι έλληνες έχουν μπει σε τροχιά εξευρωπαϊσμού και μείωσης του καπνίσματος και είναι πολύ θυμωμένοι με την μη εφαρμογή του νόμου για προστασία από το παθητικό κάπνισμα. Ακόμη, πιστεύουν ότι είναι πολύ σοβαρό ζήτημα η μείωση του καπνίσματος και προτείνουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων με κύρια στόχευση στην σχολική ηλικία. Η ανάγκη για έλεγχο του λαθρεμπορίου και αύξησης της τιμής των προϊόντων καπνού προκειμένου να ενισχυθούν οι υπηρεσίες υγείας του τόπου υπογραμμίζεται για ακόμη μια φόρα
Παναγιώτης Κ.Μπεχράκης MD, PhD (McGill), FCCP
Πνευμονολόγος - Εντατικολόγος
Πρόεδρος της Εθνικής Eπιτροπής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος
Την πλήρη απομαγνητοφώνηση και τη συνέντευξη τύπου του Υπουργείου Υγείας για το θέμα μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.
Δείτε την παρουσίαση σε μορφή power point