1. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ που προβλέπει το μνημόνιο, απαιτούνται από την τρόϊκα και επιχειρεί να επιβάλει η κυβέρνηση. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:
• Η μείωση του ποσοστού κέρδους στα φάρμακα: οι πρόσφατες αλλαγές στη διάθεση των ΦΥΚ από τα φαρμακεία, με κλιμακωτό ποσοστό κέρδους, και η μεσοσταθμική μείωση στο ποσοστό κέρδους που επιφέρουν, προσφέρουν το ισχυρό επιχείρημα ότι ο στόχος έχει επιτευχθεί. Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο ότι η τρόϊκα θα το αποδεχθεί.
• Η απελευθέρωση των ΜYΣΥΦΑ, όσον αφορά και την τιμή τους, αλλά και τα κανάλια διάθεσης εκτός φαρμακείου. Το θέμα αυτό συνδέεται και με τη μετατόπιση εκτός θετικής λίστας συνεχώς και περισσότερων φαρμάκων, που σταδιακά προβλέπεται ότι θα μετατραπούν σε OTCs, είτε επίσημα, είτε έμμεσα μέσω υποκατάστασης.
• Το θεσμικό πλαίσιο ιδιοκτησίας και λειτουργίας των φαρμακείων. Ο πρόσφατος νόμος που ψήφισε η Βουλή άνοιξε παράθυρα, όχι όμως και πόρτες, κάτι που αναμένεται να συμβεί από Σεπτέμβριο, καθώς ξαφνικά άρχισε να εμφανίζεται και πάλι η φιλολογία περί κλειστών επαγγελμάτων. Στη γωνία περιμένουν εξελίξεις σχετικές με δημιουργία φαρμακείων μέσα σε άλλα καταστήματα, αλυσίδες φαρμακείων, αλλαγές στο ιδιοκτησιακό και τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας φαρμακείων, καθώς είναι ορατό πια το ενδιαφέρον διαφόρων επιχειρηματικών κύκλων για το νέο περιβάλλον της φαρμακευτικής αγοράς. Μαζί με αυτά και το θέμα του ωραρίου, που δίχασε τον κλάδο και σήμερα εμφανίζει την εικόνα του ολοκληρωτικού «μπάχαλου».
• Το θέμα των πληρωμών από το ασφαλιστικό σύστημα, τόσο των σημερινών, όσο και των παλαιών, ληξιπρόθεσμων οφειλών. Εκτός από τον χρόνο εξόφλησης των οφειλομένων, ελλοχεύουν και άλλοι κίνδυνοι, όπως η δυνατότητα διαπραγμάτευσης των rebates και των clawbacks.
• Οι γενικότερες πολιτικές στο φάρμακο, στην κατεύθυνση της μείωσης πάση θυσία της φαρμακευτικής δαπάνης, με αδιαφορία για τις συνέπειες στην κοινωνία και βέβαια στα φαρμακεία. Εδώ εντάσσονται τα θέματα συνεχών μειώσεων των τιμών των φαρμάκων (που εκτός των άλλων, «κουρεύουν» συνεχώς τα κεφάλαια των φαρμακείων), οι πολιτικές για τα γενόσημα και όλα τα παρελκόμενα, όπως οι ελλείψεις φαρμάκων, η ασφυκτική πιστωτική πολιτική εκ μέρους των εταιριών κ.λπ.
2. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ του «νέου φαρμακείου», ικανού να αντέξει στον επερχόμενο ανταγωνισμό: είναι δεδομένο πια ότι ο «μπαμπούλας» των άλλων καναλιών, των αλυσίδων κ.λπ., που σκίαζαν τόσα χρόνια τις εκτιμήσεις του κλάδου, είναι προ των πυλών. Ωστόσο, πριν πολεμήσεις τον εχθρό σου πρέπει να τον γνωρίσεις: ποιος είναι, τι θέλει να κάνει και ποιες είναι οι αδυναμίες του. Τέρμα πια η κινδυνολογία για φαντάσματα, τώρα χρειάζεται προσεκτική ανάλυση των εν δυνάμει ανταγωνιστών και λήψη μέτρων.
Ο ΠΦΣ σε αυτό το μέτωπο οφείλει να αναπτύξει διπλή δράση: αφενός μεν ένα πλαίσιο αντιμετώπισης, όσων επιβουλεύονται την αγορά των φαρμακείων, αφετέρου δε την ενίσχυση του ελληνικού ιδιόκτητου φαρμακείου, μέσω:
• Ενθάρρυνσης των κινήσεων συνεργασιών και συνενώσεων, με αξιοποίηση της εμπειρίας των συνεταιρισμών και άλλων πρωτοβουλιών, αλλά και με περιορισμό της δυσκινησίας του παρελθόντος. Το σίγουρο είναι πως ο αντίπαλος δεν χαρακτηρίζεται από δυσκινησία! Αντί να ρίχνουμε άσφαιρα, να κατασκοπεύσουμε, να διδαχθούμε από όσες πρακτικές μας ταιριάζουν και επιτέλους να κινηθούμε. Σαφώς ο ΠΦΣ δεν μπορεί και δεν πρέπει να υπεισέλθει σε θέματα επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, μπορεί όμως να ευνοήσει και το περιβάλλον και το κλίμα γι΄αυτές.
• Ισχυροποίησης του ρόλου του φαρμακείου και του φαρμακοποιού, με αγώνα για θεσμοθέτηση των υπηρεσιών στο φαρμακείο. Και μάλιστα όχι μόνο υπηρεσιών φαρμακευτικής φροντίδας, αλλά και υπηρεσιών που μπορούν να προσφερθούν λόγω της ευρύτητας του δικτύου των φαρμακείων και της επαφής τους με το κοινό. Ένα παράδειγμα: ποιος θα μπορούσε καλύτερα και αποτελεσματικότερα να αναλάβει επ΄ αμοιβή την καταγραφή των ασφαλισμένων στο σχεδιαζόμενο σύστημα κάρτας υγείας;
• Ενοποίησης και ενδυνάμωσης όλων των μορφών δια βίου εκπαίδευσης των φαρμακοποιών (συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια, διαδικτυακά σεμινάρια) με συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης της συμμετοχής.
• Ενίσχυσης της υγιούς και θεμιτής επιχειρηματικότητας. Για χρόνια η συνδικαλιστική ηγεσία αντιμετώπιζε την επιχειρηματικότητα με δυσπιστία. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθούν πλαστά δίπολα και σχηματοποιήσεις, που μόνο συσπείρωση δεν φέρνουν στο συνδικαλιστικό κίνημα των φαρμακοποιών. Και βέβαια εφαρμογή αυστηρής μεν, αλλά σύγχρονης και απαλλαγμένης από παρωπίδες δεοντολογίας.
• Διεκδίκησης διευρυμένης επαγγελματικής ύλης για το φαρμακείο, ως χώρου υγείας. Σε μια εποχή υφαρπαγής της παραδοσιακής επαγγελματικής ύλης του φαρμακείου από άλλα κανάλια, δεν μπορούν να ισχύουν οι απαγορεύσεις διάθεσης από τα φαρμακεία κατηγοριών προϊόντων, όπως οι διαιτητικές τροφές και πολλά είδη υγιεινής διατροφής, οι φακοί επαφής μιας χρήσης κλπ κλπ.
3. ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ: Ένα θέμα, που εξελίσσεται ύπουλα και «από το παράθυρο», αποτελεί η στην πράξη υποβάθμιση του ρόλου των συλλόγων. Κάτι με το ωράριο, κάτι με τις «εκσυγχρονιστικές» φωνές για μετατροπή των συλλόγων σε επιστημονικά σωματεία χωρίς θεσμικό ρόλο, δημιουργείται ένα κλίμα που απαιτεί την προσοχή του κλάδου. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προστατευθεί ο ΠΦΣ. Κάθε κριτική, ακόμα και πολεμική, θα πρέπει να βάζει ονοματεπώνυμο στο στόχο της και όχι να παίρνει η μπάλα συλλήβδην το θεσμικό όργανο. Μας αρέσει - δεν μας αρέσει, αυτός ο ΠΦΣ είναι το θεσμικό μας όργανο, απέναντι στην πολιτεία. Και μάλιστα με δυνατότητες που του δίνει η νομοθεσία, και που είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από αυτές που έχουν, είτε τα συνδικαλιστικά σωματεία, είτε οι επιστημονικές εταιρείες.
Η ίδια ευαισθητοποίηση βέβαια θα πρέπει να χαρακτηρίσει και τη νέα διοίκηση του ΠΦΣ, και να λάβει όλα τα μέτρα, σε όλες τις κατευθύνσεις: στο θεσμικό, το ευρωπαϊκό, με αναβάθμιση της συμμετοχής στα εκεί δρώμενα, λειτουργικό και ακόμα στο επίπεδο της επέκτασης των δραστηριοτήτων του και των παρεμβάσεων του. Κάνοντας έντονη την παρουσία του σε κάθε χώρο που έχει σχέση με το φάρμακο, από την PGEU και τον ΕΟΦ μέχρι τις επιτροπές τιμών και το ΠΕΔΥ.
4. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΣΜΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: ένα μέτωπο, που μέσα στον ορυμαγδό των εξελίξεων υποβαθμίστηκε. Γενικότερα, η λέξη «αλληλεγγύη» δεν ευτύχησε, όσο θα έπρεπε στην Ελλάδα της κρίσης. Άσε που εμφανίστηκαν και διάφορες μορφές «αλληλεγγύης» χωρίς να έχουν ξεκάθαρα αλτρουιστικό προσανατολισμό – και σε σχέση με τα φάρμακα.
Είναι καιρός αυτό να αλλάξει για τους φαρμακοποιούς – τους κατεξοχήν επιστήμονες που βρίσκονται κοντά στον κόσμο που υποφέρει και στερείται. Και η προσπάθεια αυτή πρέπει να ξεκινήσει από τα πάνω, από τον ΠΦΣ. Αρκετά αφήσαμε άλλους χώρους να παίζουν το χαρτί της κοινωνικής προσφοράς για λόγους δημοσίων σχέσεων. Η δική μας προσέγγιση οφείλει να είναι έντιμη και διαφανής. Να αξιοποιήσει και να αγκαλιάσει όλες τις προσπάθειες που έγιναν και γίνονται από ευαίσθητους κοινωνικά φαρμακοποιούς, όπως ο μητρικός θηλασμός, τα (γνήσια) κοινωνικά φαρμακεία, η διανομή φαγητού σε ομάδες πληθυσμού κάτω από τα όρια της φτώχιας κλπ κλπ. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Η κατηγορία που επιχειρούν να προσάψουν διάφοροι κύκλοι στους φαρμακοποιούς, ότι τάχα νοιάζονται μόνο για τη τσέπη τους, δεν πρέπει να βρει έδαφος να αναπτυχθεί.
Μπροστά σε αυτά τα μεγάλα μέτωπα, πέρα από παραταξιακές προτιμήσεις και μακριά από την πολεμική, που λειτούργησε κατά την προεκλογική για τον ΠΦΣ περίοδο, θα πρέπει ψύχραιμα ο κλάδος να σταθμίσει τις νέες συνθήκες και να τις αξιοποιήσει για τα συμφέροντα της φαρμακευτικής περίθαλψης και των φαρμακείων. Έτσι, θα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι:
• Το νέο Δ.Σ. που προέκυψε έχει μπροστά του ένα μεγάλο χρονικό διάστημα άσκησης διοίκησης. Δεν τελεί υπό το κράτος εκλογικής αμφισβήτησής του. Αυτό αποτελεί δίκοπο μαχαίρι: είναι ευκαιρία, αν υπάρξουν συνθέσεις και συναινέσεις, αλλά και απειλή παράλυσης, αν οι εκλεγμένοι ηγέτες του κλάδου «δεν τα βρούνε» μεταξύ τους. Εδώ ας σημειωθεί ότι το γεγονός της μη ύπαρξης απόλυτης πλειοψηφίας για κανένα, σε συνδυασμό με την είσοδο νέων «φρέσκων» δυνάμεων στο Δ.Σ., υποχρεώνει τους πάντες σε υπευθυνότητα.
• Αν παρατηρήσει κάποιος τις θέσεις των παρατάξεων, τόσο προεκλογικά, όσο και στη διάρκεια των κινητοποιήσεων, θα διαπιστώσει ότι οι αντιθέσεις εστιάζονται κυρίως σε θέματα τακτικής. Λίγο πολύ, όλοι συμφωνούν στα βασικά θέματα διεκδικήσεων. Εκεί που προκύπτει διαφωνία είναι σε θέματα μορφής και συνέχειας κινητοποιήσεων και τρόπου διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση. Άλλα θέματα τριβών, που σχετίζονται με την λειτουργία του ΠΦΣ, υπάρχει πλέον η δυνατότητα να τεθούν ανοικτά και να λυθούν. Το γεγονός αυτό αποτελεί αν μη τι άλλο μια ευκαιρία για τη διατύπωση από τη νέα διοίκηση ενός προγράμματος διεκδικήσεων ευρύτερα η και ομόφωνα αποδεκτού και για τη δέσμευση όλων, ότι θα αγωνιστούν για την εφαρμογή του. Και ας κριθεί από εκεί και πέρα ο καθένα για τη συνέπειά του.
• Μετά από μια περίοδο αμηχανίας, σε διεθνές επίπεδο, για τον ρόλο του φαρμακοποιού στη σύγχρονη εποχή, ο χώρος μας οργανώνεται και κατακτά νίκες, έστω βήμα βήμα. Παράδειγμα, οι εξελίξεις στην Ε.Ε. για τη θεσμοθέτηση του ρόλου του φαρμακοποιού, αλλά και οι διαπιστώσεις στα οικονομικά επιτελεία ότι τα φαρμακεία αποτελούν τον πιο ισχυρό σύμμαχο στην παγκόσμια προσπάθεια περιστολής των δαπανών υγείας. Όχι μόνο δεν αμφισβητείται ο κλάδος, αλλά αποκτά και νέα βαρύτητα στον καταμερισμό ρόλων και ευθυνών.
• Σε σχέση με τον «αντίπαλο», υπάρχουν και απειλές, αλλά και ευκαιρίες. Όλοι διαπιστώνουν ότι οι αντιδράσεις και κινητοποιήσεις και του κλάδου μας έπαιξαν ρόλο στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και την αποδοκιμασία που εισέπραξε η κυβέρνηση. Εξ ου και η επικοινωνιακού χαρακτήρα αντικατάσταση του Υπουργού Υγείας. Ο νέος Υπουργός, όσο κι αν έχει τη φήμη σκληρού διαπραγματευτή, δεν μπορεί να αγνοήσει αυτή τη δυναμική, ειδικά ενόψει πιθανών νέων εκλογικών αναμετρήσεων σύντομα. Βέβαια, ισχύει και το αντίθετο: η πιθανότητα αλλαγής του πολιτικού σκηνικού μετά τις επόμενες εκλογές δημιουργεί σπουδή για κλείσιμο των εκκρεμοτήτων πριν από αυτές.
Άρα και πάλι ο κλάδος θα πρέπει να επισείσει την αγωνιστικότητά του, την απήχησή του στην κοινωνία, τη σύνδεση των αιτημάτων του με δίκαιη και αξιοπρεπή φαρμακευτική περίθαλψη για όλους. Θα πρέπει να τεκμηριώσει τις θέσεις του με μελέτες και να τις υπερασπιστεί δυναμικά, όποτε απαιτείται. Και πάνω από όλα, να αποβάλει τη μιζέρια, τη μεμψιμοιρία και την απαισιοδοξία, όπου και σε όσα μέλη του υπάρχουν και να προβάλει την εικόνα ενός φαρμακοποιού που δεν επαιτεί, αλλά διεκδικεί, που δεν αποζητά επιστροφή στο παρελθόν, αλλά επέλαση στο μέλλον, με τη γνώση του, τις υπηρεσίες που προσφέρει, την κοινωνική του προσφορά.
Γιάννης Κούνουπας, φαρμακοποιός, γενικός διευθυντής K.Provoli
• Η μείωση του ποσοστού κέρδους στα φάρμακα: οι πρόσφατες αλλαγές στη διάθεση των ΦΥΚ από τα φαρμακεία, με κλιμακωτό ποσοστό κέρδους, και η μεσοσταθμική μείωση στο ποσοστό κέρδους που επιφέρουν, προσφέρουν το ισχυρό επιχείρημα ότι ο στόχος έχει επιτευχθεί. Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο ότι η τρόϊκα θα το αποδεχθεί.
• Η απελευθέρωση των ΜYΣΥΦΑ, όσον αφορά και την τιμή τους, αλλά και τα κανάλια διάθεσης εκτός φαρμακείου. Το θέμα αυτό συνδέεται και με τη μετατόπιση εκτός θετικής λίστας συνεχώς και περισσότερων φαρμάκων, που σταδιακά προβλέπεται ότι θα μετατραπούν σε OTCs, είτε επίσημα, είτε έμμεσα μέσω υποκατάστασης.
• Το θεσμικό πλαίσιο ιδιοκτησίας και λειτουργίας των φαρμακείων. Ο πρόσφατος νόμος που ψήφισε η Βουλή άνοιξε παράθυρα, όχι όμως και πόρτες, κάτι που αναμένεται να συμβεί από Σεπτέμβριο, καθώς ξαφνικά άρχισε να εμφανίζεται και πάλι η φιλολογία περί κλειστών επαγγελμάτων. Στη γωνία περιμένουν εξελίξεις σχετικές με δημιουργία φαρμακείων μέσα σε άλλα καταστήματα, αλυσίδες φαρμακείων, αλλαγές στο ιδιοκτησιακό και τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας φαρμακείων, καθώς είναι ορατό πια το ενδιαφέρον διαφόρων επιχειρηματικών κύκλων για το νέο περιβάλλον της φαρμακευτικής αγοράς. Μαζί με αυτά και το θέμα του ωραρίου, που δίχασε τον κλάδο και σήμερα εμφανίζει την εικόνα του ολοκληρωτικού «μπάχαλου».
• Το θέμα των πληρωμών από το ασφαλιστικό σύστημα, τόσο των σημερινών, όσο και των παλαιών, ληξιπρόθεσμων οφειλών. Εκτός από τον χρόνο εξόφλησης των οφειλομένων, ελλοχεύουν και άλλοι κίνδυνοι, όπως η δυνατότητα διαπραγμάτευσης των rebates και των clawbacks.
• Οι γενικότερες πολιτικές στο φάρμακο, στην κατεύθυνση της μείωσης πάση θυσία της φαρμακευτικής δαπάνης, με αδιαφορία για τις συνέπειες στην κοινωνία και βέβαια στα φαρμακεία. Εδώ εντάσσονται τα θέματα συνεχών μειώσεων των τιμών των φαρμάκων (που εκτός των άλλων, «κουρεύουν» συνεχώς τα κεφάλαια των φαρμακείων), οι πολιτικές για τα γενόσημα και όλα τα παρελκόμενα, όπως οι ελλείψεις φαρμάκων, η ασφυκτική πιστωτική πολιτική εκ μέρους των εταιριών κ.λπ.
2. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ του «νέου φαρμακείου», ικανού να αντέξει στον επερχόμενο ανταγωνισμό: είναι δεδομένο πια ότι ο «μπαμπούλας» των άλλων καναλιών, των αλυσίδων κ.λπ., που σκίαζαν τόσα χρόνια τις εκτιμήσεις του κλάδου, είναι προ των πυλών. Ωστόσο, πριν πολεμήσεις τον εχθρό σου πρέπει να τον γνωρίσεις: ποιος είναι, τι θέλει να κάνει και ποιες είναι οι αδυναμίες του. Τέρμα πια η κινδυνολογία για φαντάσματα, τώρα χρειάζεται προσεκτική ανάλυση των εν δυνάμει ανταγωνιστών και λήψη μέτρων.
Ο ΠΦΣ σε αυτό το μέτωπο οφείλει να αναπτύξει διπλή δράση: αφενός μεν ένα πλαίσιο αντιμετώπισης, όσων επιβουλεύονται την αγορά των φαρμακείων, αφετέρου δε την ενίσχυση του ελληνικού ιδιόκτητου φαρμακείου, μέσω:
• Ενθάρρυνσης των κινήσεων συνεργασιών και συνενώσεων, με αξιοποίηση της εμπειρίας των συνεταιρισμών και άλλων πρωτοβουλιών, αλλά και με περιορισμό της δυσκινησίας του παρελθόντος. Το σίγουρο είναι πως ο αντίπαλος δεν χαρακτηρίζεται από δυσκινησία! Αντί να ρίχνουμε άσφαιρα, να κατασκοπεύσουμε, να διδαχθούμε από όσες πρακτικές μας ταιριάζουν και επιτέλους να κινηθούμε. Σαφώς ο ΠΦΣ δεν μπορεί και δεν πρέπει να υπεισέλθει σε θέματα επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, μπορεί όμως να ευνοήσει και το περιβάλλον και το κλίμα γι΄αυτές.
• Ισχυροποίησης του ρόλου του φαρμακείου και του φαρμακοποιού, με αγώνα για θεσμοθέτηση των υπηρεσιών στο φαρμακείο. Και μάλιστα όχι μόνο υπηρεσιών φαρμακευτικής φροντίδας, αλλά και υπηρεσιών που μπορούν να προσφερθούν λόγω της ευρύτητας του δικτύου των φαρμακείων και της επαφής τους με το κοινό. Ένα παράδειγμα: ποιος θα μπορούσε καλύτερα και αποτελεσματικότερα να αναλάβει επ΄ αμοιβή την καταγραφή των ασφαλισμένων στο σχεδιαζόμενο σύστημα κάρτας υγείας;
• Ενοποίησης και ενδυνάμωσης όλων των μορφών δια βίου εκπαίδευσης των φαρμακοποιών (συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια, διαδικτυακά σεμινάρια) με συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης της συμμετοχής.
• Ενίσχυσης της υγιούς και θεμιτής επιχειρηματικότητας. Για χρόνια η συνδικαλιστική ηγεσία αντιμετώπιζε την επιχειρηματικότητα με δυσπιστία. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθούν πλαστά δίπολα και σχηματοποιήσεις, που μόνο συσπείρωση δεν φέρνουν στο συνδικαλιστικό κίνημα των φαρμακοποιών. Και βέβαια εφαρμογή αυστηρής μεν, αλλά σύγχρονης και απαλλαγμένης από παρωπίδες δεοντολογίας.
• Διεκδίκησης διευρυμένης επαγγελματικής ύλης για το φαρμακείο, ως χώρου υγείας. Σε μια εποχή υφαρπαγής της παραδοσιακής επαγγελματικής ύλης του φαρμακείου από άλλα κανάλια, δεν μπορούν να ισχύουν οι απαγορεύσεις διάθεσης από τα φαρμακεία κατηγοριών προϊόντων, όπως οι διαιτητικές τροφές και πολλά είδη υγιεινής διατροφής, οι φακοί επαφής μιας χρήσης κλπ κλπ.
3. ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ: Ένα θέμα, που εξελίσσεται ύπουλα και «από το παράθυρο», αποτελεί η στην πράξη υποβάθμιση του ρόλου των συλλόγων. Κάτι με το ωράριο, κάτι με τις «εκσυγχρονιστικές» φωνές για μετατροπή των συλλόγων σε επιστημονικά σωματεία χωρίς θεσμικό ρόλο, δημιουργείται ένα κλίμα που απαιτεί την προσοχή του κλάδου. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προστατευθεί ο ΠΦΣ. Κάθε κριτική, ακόμα και πολεμική, θα πρέπει να βάζει ονοματεπώνυμο στο στόχο της και όχι να παίρνει η μπάλα συλλήβδην το θεσμικό όργανο. Μας αρέσει - δεν μας αρέσει, αυτός ο ΠΦΣ είναι το θεσμικό μας όργανο, απέναντι στην πολιτεία. Και μάλιστα με δυνατότητες που του δίνει η νομοθεσία, και που είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από αυτές που έχουν, είτε τα συνδικαλιστικά σωματεία, είτε οι επιστημονικές εταιρείες.
Η ίδια ευαισθητοποίηση βέβαια θα πρέπει να χαρακτηρίσει και τη νέα διοίκηση του ΠΦΣ, και να λάβει όλα τα μέτρα, σε όλες τις κατευθύνσεις: στο θεσμικό, το ευρωπαϊκό, με αναβάθμιση της συμμετοχής στα εκεί δρώμενα, λειτουργικό και ακόμα στο επίπεδο της επέκτασης των δραστηριοτήτων του και των παρεμβάσεων του. Κάνοντας έντονη την παρουσία του σε κάθε χώρο που έχει σχέση με το φάρμακο, από την PGEU και τον ΕΟΦ μέχρι τις επιτροπές τιμών και το ΠΕΔΥ.
4. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΣΜΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: ένα μέτωπο, που μέσα στον ορυμαγδό των εξελίξεων υποβαθμίστηκε. Γενικότερα, η λέξη «αλληλεγγύη» δεν ευτύχησε, όσο θα έπρεπε στην Ελλάδα της κρίσης. Άσε που εμφανίστηκαν και διάφορες μορφές «αλληλεγγύης» χωρίς να έχουν ξεκάθαρα αλτρουιστικό προσανατολισμό – και σε σχέση με τα φάρμακα.
Είναι καιρός αυτό να αλλάξει για τους φαρμακοποιούς – τους κατεξοχήν επιστήμονες που βρίσκονται κοντά στον κόσμο που υποφέρει και στερείται. Και η προσπάθεια αυτή πρέπει να ξεκινήσει από τα πάνω, από τον ΠΦΣ. Αρκετά αφήσαμε άλλους χώρους να παίζουν το χαρτί της κοινωνικής προσφοράς για λόγους δημοσίων σχέσεων. Η δική μας προσέγγιση οφείλει να είναι έντιμη και διαφανής. Να αξιοποιήσει και να αγκαλιάσει όλες τις προσπάθειες που έγιναν και γίνονται από ευαίσθητους κοινωνικά φαρμακοποιούς, όπως ο μητρικός θηλασμός, τα (γνήσια) κοινωνικά φαρμακεία, η διανομή φαγητού σε ομάδες πληθυσμού κάτω από τα όρια της φτώχιας κλπ κλπ. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Η κατηγορία που επιχειρούν να προσάψουν διάφοροι κύκλοι στους φαρμακοποιούς, ότι τάχα νοιάζονται μόνο για τη τσέπη τους, δεν πρέπει να βρει έδαφος να αναπτυχθεί.
Μπροστά σε αυτά τα μεγάλα μέτωπα, πέρα από παραταξιακές προτιμήσεις και μακριά από την πολεμική, που λειτούργησε κατά την προεκλογική για τον ΠΦΣ περίοδο, θα πρέπει ψύχραιμα ο κλάδος να σταθμίσει τις νέες συνθήκες και να τις αξιοποιήσει για τα συμφέροντα της φαρμακευτικής περίθαλψης και των φαρμακείων. Έτσι, θα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι:
• Το νέο Δ.Σ. που προέκυψε έχει μπροστά του ένα μεγάλο χρονικό διάστημα άσκησης διοίκησης. Δεν τελεί υπό το κράτος εκλογικής αμφισβήτησής του. Αυτό αποτελεί δίκοπο μαχαίρι: είναι ευκαιρία, αν υπάρξουν συνθέσεις και συναινέσεις, αλλά και απειλή παράλυσης, αν οι εκλεγμένοι ηγέτες του κλάδου «δεν τα βρούνε» μεταξύ τους. Εδώ ας σημειωθεί ότι το γεγονός της μη ύπαρξης απόλυτης πλειοψηφίας για κανένα, σε συνδυασμό με την είσοδο νέων «φρέσκων» δυνάμεων στο Δ.Σ., υποχρεώνει τους πάντες σε υπευθυνότητα.
• Αν παρατηρήσει κάποιος τις θέσεις των παρατάξεων, τόσο προεκλογικά, όσο και στη διάρκεια των κινητοποιήσεων, θα διαπιστώσει ότι οι αντιθέσεις εστιάζονται κυρίως σε θέματα τακτικής. Λίγο πολύ, όλοι συμφωνούν στα βασικά θέματα διεκδικήσεων. Εκεί που προκύπτει διαφωνία είναι σε θέματα μορφής και συνέχειας κινητοποιήσεων και τρόπου διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση. Άλλα θέματα τριβών, που σχετίζονται με την λειτουργία του ΠΦΣ, υπάρχει πλέον η δυνατότητα να τεθούν ανοικτά και να λυθούν. Το γεγονός αυτό αποτελεί αν μη τι άλλο μια ευκαιρία για τη διατύπωση από τη νέα διοίκηση ενός προγράμματος διεκδικήσεων ευρύτερα η και ομόφωνα αποδεκτού και για τη δέσμευση όλων, ότι θα αγωνιστούν για την εφαρμογή του. Και ας κριθεί από εκεί και πέρα ο καθένα για τη συνέπειά του.
• Μετά από μια περίοδο αμηχανίας, σε διεθνές επίπεδο, για τον ρόλο του φαρμακοποιού στη σύγχρονη εποχή, ο χώρος μας οργανώνεται και κατακτά νίκες, έστω βήμα βήμα. Παράδειγμα, οι εξελίξεις στην Ε.Ε. για τη θεσμοθέτηση του ρόλου του φαρμακοποιού, αλλά και οι διαπιστώσεις στα οικονομικά επιτελεία ότι τα φαρμακεία αποτελούν τον πιο ισχυρό σύμμαχο στην παγκόσμια προσπάθεια περιστολής των δαπανών υγείας. Όχι μόνο δεν αμφισβητείται ο κλάδος, αλλά αποκτά και νέα βαρύτητα στον καταμερισμό ρόλων και ευθυνών.
• Σε σχέση με τον «αντίπαλο», υπάρχουν και απειλές, αλλά και ευκαιρίες. Όλοι διαπιστώνουν ότι οι αντιδράσεις και κινητοποιήσεις και του κλάδου μας έπαιξαν ρόλο στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και την αποδοκιμασία που εισέπραξε η κυβέρνηση. Εξ ου και η επικοινωνιακού χαρακτήρα αντικατάσταση του Υπουργού Υγείας. Ο νέος Υπουργός, όσο κι αν έχει τη φήμη σκληρού διαπραγματευτή, δεν μπορεί να αγνοήσει αυτή τη δυναμική, ειδικά ενόψει πιθανών νέων εκλογικών αναμετρήσεων σύντομα. Βέβαια, ισχύει και το αντίθετο: η πιθανότητα αλλαγής του πολιτικού σκηνικού μετά τις επόμενες εκλογές δημιουργεί σπουδή για κλείσιμο των εκκρεμοτήτων πριν από αυτές.
Άρα και πάλι ο κλάδος θα πρέπει να επισείσει την αγωνιστικότητά του, την απήχησή του στην κοινωνία, τη σύνδεση των αιτημάτων του με δίκαιη και αξιοπρεπή φαρμακευτική περίθαλψη για όλους. Θα πρέπει να τεκμηριώσει τις θέσεις του με μελέτες και να τις υπερασπιστεί δυναμικά, όποτε απαιτείται. Και πάνω από όλα, να αποβάλει τη μιζέρια, τη μεμψιμοιρία και την απαισιοδοξία, όπου και σε όσα μέλη του υπάρχουν και να προβάλει την εικόνα ενός φαρμακοποιού που δεν επαιτεί, αλλά διεκδικεί, που δεν αποζητά επιστροφή στο παρελθόν, αλλά επέλαση στο μέλλον, με τη γνώση του, τις υπηρεσίες που προσφέρει, την κοινωνική του προσφορά.
Γιάννης Κούνουπας, φαρμακοποιός, γενικός διευθυντής K.Provoli