ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Των Φωτεινή Σκοπούλη
Χαρίδημου Τσούκα
Η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης ήταν ένας ισχυρός παράγοντας που εκτροχίασε τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας τα τελευταία 15 χρόνια
Το κριτήριο αυτό δεν είναι αυθαίρετο. Αν κάτι διακρίνει τη...
... σύγχρονη Αριστερά στο πολιτικό τοπίο είναι η πεποίθηση ότι η κοινωνία είναι κάτι παραπάνω από ένα άθροισμα ατόμων - είναι παραγωγός νοήματος, ισότητας και αλληλεγγύης. Η Υγεία και η Παιδεία είναι τα κατ' εξοχήν συλλογικά αγαθά που πρέπει να παρέχονται ποιοτικά και αποτελεσματικά στους πολίτες.
Ο λόγος για την Υγεία. Γράφτηκε στις εφημερίδες, αλλά πέρασε σχετικά απαρατήρητο. Ο υπουργός Υγείας κ. Κουρουμπλής αποφάσισε (με ερμηνευτική εγκύκλιο - προσφιλή διαδικασία των πολιτικών στη διαμόρφωση του νομικού πλαισίου κατά το δοκούν) να επιτραπεί η συνταγογράφηση νενοσήμων φαρμάκων με την εμπορική τους ονομασία.
Ο προβαλλόμενος λόγος; θα αυξηθεί, λέει, η χρήση των νενοσήμων.
Ο προβαλλόμενος λόγος; θα αυξηθεί, λέει, η χρήση των νενοσήμων.
Δείτε τον αρχικό τίτλο και κρίνετε μόνοι σας. Ενας ισχυρός παράγοντας που εκτροχίασε τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας τα τελευταία 15 χρόνια είναι η φαρμακευτική δαπάνη: το 2012 ήταν το 26% της συνολικής δαπάνης νια την Υγεία και το 4% του ΑΕΠ. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες είναι κάτω από το 16% και μεταξύ 1,8% και 2,5% ανπστοίχως.
Με λίνα λόγια, ξοδεύουμε πολλά λεφτά για φάρμακα. Γιατί; Οχι, ο ελληνικός πληθυσμός δεν παρουσιάζει αυξημένη νοσηρότητα. Η υψηλή φαρμακευτική δαπάνη οφείλεται σε ενδογενείς θεσμικές στρεβλώσεις, κύρια μεταξύ των οποίων είναι η πολυπληθής ιατρική κοινότητα σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού. Το αποτέλεσμα της ιατρικής «υπερπροσφοράς» είναι η προκλητή «ζήτηση» - η υπέρογκη ανάπτυξη των υπηρεσιών Υγείας και ιδιαίτερα των φαρμακευτικών δαπανών.
Επρεπε να χρεοκοπήσει η χώρα νια να μας επιβάλουν οι δανειστές τον εξορθολονισμό της φαρμακευτικής δαπάνης. Η τρόικα επέβαλε τις αυτονόητες σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες πολιτικές: την εισαγωγή των νενοσήμων και τη συνταγογράφηση της δραστικής ουσίας, όχι της εμπορικής ονομασίας των φαρμάκων, θεσπίστηκε διά νόμου η υποχρέωση του γιατρού να συνταγογραφεί με τη δραστική ουσία και του φαρμακοποιού να χορηγεί στον ασφαλισμένο το φθηνότερο γενόσημο που την περιέχει. Με άλλα λόγια, ο γιατρός αποφασίζει για τη θεραπευτική ουσία που πρέπει να χορηγήσει στον ασθενή και όχι νια το ποιος θα είναι ο προμηθευτής της ουσίας αυτής. Εφόσον για τη συγκεκριμένη δραστική ουσία κυκλοφορεί γενόσημο σκεύασμα, ο ασθενής οφείλει να λάβει το γενόσημο και μάλιστα αυτό με τη μικρότερη τιμή. Ετσι και ποιοτικά φάρμακα χορηγούνται και δημόσιο χρήμα εξοικονομείται.
Ωστόσο, με την παράλληλη νομοθέτηση (ελληνικής πρωτοβουλίας αυτή τη φορά) περί συμμετοχής του ασθενούς στη φαρμακευτική δαπάνη, αλλά και την ανασφάλεια που παράγεται από ιδιοτελείς «ψιθύρους» νια την «ποιότητα» των νενοσήμων, ο νόμος αυτός ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται. Η θεσμική αδράνεια κυριαρχεί, τα οργανωμένα συμφέροντα επιχαίρουν. Ο ασθενής, με την αφανή καθοδήγηση του συστήματος, εξακολουθεί εν πολλοίς να επιλέγει ένα μη γενόσημο σκεύασμα.
Ο κ. Κουρουμπλής δικαιολόγησε την απόφαση του ως «παρότρυνση» να αυξηθεί η χρήση των νενοσήμων. Ευγενής σκοπός, θα πείτε. Αμ δε! Τι σημαίνει αυτή η «παρότρυνση» στην εμπεδωμένη ελληνική πρακτική; Ο γιατρός επιλέγει σκεύασμα συγκεκριμένης φαρμακευτικής εταιρείας νια την εγγύηση της ποιότητας του φαρμάκου ή γιατί έχει κάποια κρυφά οφέλη από την εταιρεία που το παράγει; Η συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία είναι μία από τις τομές στην Υγεία, η οποία, αν εφαρμοστεί σωστά και με επιμονή, επιφέρει και δημοσιονομικά οφέλη και διαμορφώνει νοοτροπίες ορθολογικής επαγγελματικής συμπεριφοράς προάγει, δηλαδή, το δημόσιο συμφέρον. Είναι ένα μικρό μέρος του 70% των μνημονιακών μέτρων, τα οποία, όπως λέει ο υπουργός Οικονομικών, έπρεπε να είχαμε εφαρμόσει μόνοι μας. Η αντιμεταρρύθμιση του κ. Κουρουμπλή όμως μας πάει πίσω: αντί να επιμείνει και να ελέγξει την εφαρμογή του νόμου, άρχισε να τον ξηλώνει, διαιωνίζοντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον νια τις σχέσεις συναλλαγής γιατρών, φαρμακοβιομηχανίας.
Ο σοβαρός μεταρρυθμιστής, ιδιαίτερα αν είναι ένας σύγχρονος αριστερός, είναι προσηλωμένος στην υπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Εργάζεται αθόρυβα και μεθοδικά να δημιουργήσει τους μηχανισμούς που προστατεύουν τα δημόσια αγαθά και εξοικονομούν δημόσιο χρήμα. Ο προσχηματικός μεταρρυθμιστής και ο κατ' επίφαση αριστερός νοιάζεται νια την, με κάθε τρόπο, πολιτική του επιβίωση.
Η κυρία Φωτεινή Ν. Σκοπούλη είναι ομότιμη καθηγήτρια του Χαροκοπειου Πανεπιστημίου, πρώην υφυπουργός Υγείας.
Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας είναι καθηγητής στα πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.