Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι η διείσδυση των γενοσήµων στη συνταγογράφηση συμβάλει όχι μόνο στην περαιτέρω περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης αλλά:
● εξοικονομεί σημαντικό κόστος από την τσέπη του ασθενή (κατ’ επιλογήν του, λόγω ασφαλιστικής τιμής ΕΟΠΥΥ)
● αναδεικνύει την ελληνική βιομηχανία σε βασικό πυλώνα της εθνικής μας οικονομίας
● επιβραβεύει στην πράξη την ποιοτική της κλάση σε επίπεδο παραγωγής, και
● καταξιώνει το ελληνικό γενόσημο ως μία αποτελεσματική και αξιόπιστη θεραπευτική επιλογή για τον Έλληνα ασθενή.
Ωστόσο, παρά τις παραπάνω καθομολογούμενες παραδοχές, η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη. Η διείσδυση των ελληνικών γενοσήµων, παρά την αύξηση που αυτή σημειώνει, βρίσκεται μέχρι σήμερα σε μη ικανοποιητικά επίπεδα(22%) βάσει στόχου (60%). Και αυτό, οφείλεται αφενός στις άστοχες προσεγγίσεις του ζητήματος από πλευράς κυβερνητικών πολιτικών και αφετέρου στο ότι η από κοινού δράση και συμμετοχή όλων των φορέων που εμπλέκονται στο φάρμακο, απαραίτητη για την επίτευξη αυτού του στόχου, δε λειτούργησε συνεργικά αλλά –αντίθετα- σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και συγκρουσιακά, αν όχι ανταγωνιστικά.
Το βασικό αίτιο όμως αυτής της αποτυχίας, εντοπίζεται στην μετ’ εμποδίων και κάθε άλλο παρά καθολικής εφαρμογής του μέτρου της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία.
Κι αυτό δυστυχώς συνέβη, παρ’ όλο που η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία αναδεικνύει την καθαρά επιστημονική και θεραπευτική ιδιότητα του φαρμάκου, αντιμετωπίζει και απαλείφει σε μεγάλο βαθμό όλες τις αναχρονιστικές παθογένειες (ιδιοτέλεια, παράνομη δοσοληψία, προκλητή ζήτηση) της κατευθυνόμενης συνταγογράφησης, η οποία υπήρξε στο παρελθόν υπεύθυνη για την εκτόξευση της φαρμακευτικής δαπάνης
Ας μη στρουθοκαμηλίζουμε άλλο λοιπόν. Η μακρόχρονη σχέση εμπιστοσύνης του ασθενή με το φαρμακοποιό του, η επιστημονική εξειδίκευση και η καταλυτική θεσμική θέση του φαρμακοποιού, μπορούν να αποδειχθούν εξαιρετικά αποδοτικές για το κράτος και σημαντικά ανταποδοτικές για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα, ο φαρμακοποιός δεν αξιοποιήθηκε με τον κατάλληλο τρόπο, αδυνατώντας έτσι να συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίτευξη του στόχου για αύξηση της διείσδυσης ελληνικών γενοσήμων στη φαρμακευτική αγορά.
Για το λόγο αυτό, κατ’ επανάληψη ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος έχει ζητήσει από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας τη θέσπιση κινήτρων για τη χορήγηση γενοσήμων, κίνητρα τα οποία εφαρμόζονται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Κίνητρα τα οποία δεν αποτελούν προϊόν συντεχνιακής λογικής και δεν περιορίζονται μόνο στην υποχρεωτική υποκατάσταση των πρωτοτύπων φαρμάκων με γενόσημα, αλλά σχετίζονται κυρίως με την εκπαίδευση και καθοδήγηση του ασθενή από το φαρμακοποιό του, σε θέματα που αφορούν την αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς, με απώτερο σκοπό τη σύναψη μίας σχέσης εμπιστοσύνης με το ελληνικό φάρμακο που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζει αδίκως με επιφύλαξη και καχυποψία.
Ποια είναι λοιπόν τα κίνητρα που διεκδικούμε σαν Π.Φ.Σ από την Πολιτεία για αύξηση της διείσδυσης ελληνικών γενοσήμων στη φαρμακευτική αγορά και παράλληλα για τη μεταστροφή της κοινής γνώμης για την ποιότητα και ασφάλεια του ελληνικού φαρμάκου;
· Οριζόντια αύξηση του ποσοστού κέρδους του φαρμακοποιού στα γενόσημα φάρμακα.
· Κατάργηση ή ελάφρυνση του rebate που αποδίδουν τα φαρμακεία (ή ακόμα και επιστροφή ποσού για φαρμακεία χαμηλού αιτούμενου προς τον ΕΟΠΥΥ), σε περιπτώσεις όπου επιτυγχάνεται συγκεκριμένο ποσοστό διείσδυσης γενοσήμων, ποσοστό το οποίο ασφαλώς και θα εξαρτάται από τον όγκο και όχι από την αξία τους.
· Θεσμοθέτηση πάγιας αμοιβής στα πλαίσια της παροχής υπηρεσιών από το φαρμακοποιό προς τον ΕΟΠΥΥ, η οποία θα είναι ανεξάρτητη από τη λιανική τιμή του γενοσήμου.
Η θέσπιση αυτών των ανταποδοτικών κινήτρων από την Πολιτεία και το κέρδος που θα προσπορίσουν στο ελληνικό φαρμακείο είναι ικανά να του δώσουν παράλληλα και τις αναγκαίες προοπτικές βιωσιμότητας, έτσι ώστε να μπορέσει να αποδείξει ότι λειτουργεί ως σύμμαχος και συνεργάτης της, προσφέροντας καλύτερης ποιότητας φαρμακοθεραπεία και μάλιστα με πολύ χαμηλότερη δαπάνη.
Βέβαια, για να επιτευχθεί ο στόχος επαρκούς χρήσης γενοσήμων (60% επί του συνολικού όγκου) υπέρ του συμφέροντος του ασφαλιστικού συστήματος, πρωτίστως, χρειάζεται ο δραστικός περιορισμός της χρήσης των «Φαρμάκων Υψηλού Κόστους», καθώς αυτά υπερσυνταγογραφούνται αλλά και ταυτόχρονα υπερκοστολογούνται διαρκώς. Έτσι, μπορούν πραγματικά να περισσέψουν πόροι για να γίνει αισθητό το όφελος από την αύξηση της χρήσης γενοσήμων, καθώς η προσπάθεια επέκτασης της χρήσης τους δεν θα γίνεται επί ματαίω, όπως συμβαίνει εν μέρει σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση, η μεταρρύθμιστική ανάγκη για διεύρυνση της χρήση των γενοσήμων φαρμάκων στην ελληνική φαρμακευτική αγορά, ασφαλώς και δεν μπορεί να επιτευχθεί ούτε με ευχολόγια, ούτε μέσω μίας τιμωρητικής πολιτικής που επιβάλλει ποινές επί δικαίων και αδίκων στη μη χορήγηση τους, ούτε βέβαια μέσα από τη θεσμικό και επιστημονικό παραγκωνισμό του φαρμακοποιού, ο οποίος αναμφισβήτητα παραμένει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ ασφάλειας, αποτελεσματικότητας και σωστής καθοδήγησης σε οτιδήποτε αφορά το επιστημονικό προϊόν που του ανήκει.
Η πρωτοβουλία λοιπόν στο μεγάλο θέμα των γενοσήμων ανήκει στην Πολιτεία.
Ας τολμήσει, με πολύ συγκεκριμένα κίνητρα, να επενδύσει
α)στο θεσμικό ρόλο,
β) την επιστημονική εξειδίκευση και
γ)την επικοινωνιακή δυνατότητα του φαρμακοποιού...
...καθιστώντας τον ρυθμιστικό παράγοντα όσον αφορά την επιλογή του γενοσήμου φαρμακευτικού σκευάσματος από τον ασθενή και το αποτέλεσμα θα είναι σίγουρα προς όφελος όλων.
Ιδού η Ρόδος λοιπόν…
Ηλίας Χαλιγιάννης
Ταμίας του Δ.Σ. του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου