Η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά
αντιπροσωπεύει έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους για την
ανθρώπινη υγεία. Η διασπορά ανθεκτικών στελεχών στα περισσότερα
αντιμικροβιακά φάρμακα ευθύνεται για την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων, την αύξηση
της θνητότητας και την εκτίναξη του κόστους νοσηλείας για τα νοσηλευτικά
ιδρύματα καθώς η ετήσια οικονομική επιβάρυνση από τις πολυανθεκτικές λοιμώξεις,
υπολογίζεται στο 1 τρις ευρώ για τα συστήματα υγείας όλων των χωρών.
Σήμερα,
στην Ευρώπη 50.000 άτομα χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από πολυανθεκτικά
μικρόβια ενώ παγκοσμίως ο αριθμός αυτός αυξάνεται στα 700.000 άτομα ετησίως. Υπολογίζεται
ότι έως το 2050, θα πεθάνουν
10 εκ. άτομα από λοιμώξεις πολυανθεκτικών μικροβίων, οι οποίες θα αποτελούν την
πρώτη αιτία θανάτου με περισσότερα περιστατικά από όσα ο καρκίνος και τα
τροχαία δυστυχήματα.
Σύμφωνα
με καταγραφές από το ESAC (European Surveillance of Antimicrobial Consumption),
.....η Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει πρώτη σε συνολική - και ειδικότερα
εξωνοσοκομειακή - κατανάλωση αντιβιοτικών ανάμεσα σε 28 χώρες της Ευρώπης.
Γίνεται
αντιληπτό λοιπόν, οτι οι συνέπειες του πρόβληματος στη χώρα μας λόγω της
ανθεκτικότητας των παθογόνων στα αντιβιοτικά είναι πολυδιάστατες, τόσο για την
υγεία όσο και για την οικονομία. Ο κύριος “ένοχος” δεν είναι άλλος από τη μη
ενδεδειγμένη και αλόγιστη χρήση τους (πχ. η λήψη αντιμικροβιακών ουσιών για
λανθασμένους λόγους ή με λανθασμένο τρόπο), η οποία προωθεί την αντίσταση των
βακτηρίων στα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα αυτή να οδηγεί τις περισσότερες φορές αφενός
σε αντικατάσταση των “πρώτης γραμμής” αντιβιοτικών και αφετέρου σε
υπερσυνταγογράφηση και υπερκατανάλωσή τους.
Η αλόγιστη χρήση και κατάχρηση των αντιβιοτικών αποτελεί όχι μόνο παγκόσμια απειλή για την οποία
ο Π.Ο.Υ. κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την επικείμενη ανθεκτικότητα
των μικροβίων στα περισσότερα σημερινά κυκλοφορούντα σκευάσματα αντιβιοτικών τα
επόμενα χρόνια αλλά παράλληλα αποτελεί και μία επιστημονική πρόκληση άρρηκτα
συνδεδεμένη με το επάγγελμά μας, την οποία δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση ούτε να αγνοήσουμε, ούτε να παρακάμψουμε.
Ως μέλη της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας αποτελεί καθήκον μας η
προστασία της συγκεκριμένης θεραπευτικής κατηγορίας φαρμάκων, για τα οποία η
φαρμακευτική επιστήμη καυχιέται για ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματά της
απέναντι στην ασθένεια.
Ως επαγγελματίες υγείας έχουμε χρέος απέναντι στην ελληνική κοινωνία να
πρωτοστατήσουμε στη μάχη αυτή, η οποία αν χαθεί, απειλεί να καταστήσει στο άμεσο μέλλον
αναποτελεσματικά τα φάρμακα εκείνα που έχουν σώσει μέχρι σήμερα εκατομμύρια
ανθρώπους στον κόσμο.
Ως επιστημονικός κλάδος οφείλουμε να καθοδηγήσουμε, να
ευαισθητοποίησουμε αλλά και να αποτρέψουμε τον Έλληνα ασθενή από την άσκοπη και
μη ενδεδειγμένη λήψη των αντιβιοτικών, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στον
περιορισμό τους, αναδεικνύοντας παράλληλα τη σημαντικότητα και το ρόλο της συμβουλευτικής φαρμακευτικής, στα
πλαίσια της γενικότερης ορθολογικής χρήσης των φαρμάκων.
Η έναρξη της φθινοπωρινής περιόδου,
κατά την οποία παραδοσιακά οι δείκτες μέτρησης συχνότητας - επιπολασμού και
επίπτωσης - μικροβιακών και ιογενών λοιμώξεων στατιστικά αυξάνονται και συνεπώς
παρατηρείται αντίστοιχη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων, αποτελεί την κατάλληλη περίοδο για την ανάρτηση έντυπου ενημερωτικού
υλικού (αφίσα) σε όλα τα φαρμακεία της χώρας, προσκαλώντας το κοινό να
ενημερώθεί στα φαρμακεία μας γύρω από τη σημασία της συνετής χρήσης των
αντιβιοτικών, με στόχο την προστασία της Δημόσιας Υγείας, επισημαίνοντας
παράλληλα την επίσημη θέση των φαρμακοποιών της Ελλάδας στον αγώνα κατά της
αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών.
Στο
γενικότερο ερώτημα λοιπόν, του αν χρειαζόμαστε τα αντιβιοτικά, η απάντηση είναι
ξεκάθαρη: Σαφώς και τα χρειαζόμαστε όταν πρέπει. Αρκεί τηρούμε και να σεβόμαστε
τους κανόνες τους. Αυτούς για τους οποίους η ελληνική κοινωνία οφείλει να
ενημερωθεί από τον ειδικό επιστήμονα του φαρμάκου.
Συναδελφικά,
Ηλίας Χαλιγιάννης
Ταμίας Π.Φ.Σ.