Η εξασφάλιση της φαρμακευτικής αγωγής έχει μετατραπεί σε καθημερινό «γολγοθά» και για τους πολίτες λόγω των ελλείψεων.
«Να κρατήσω το όνομά σας και το τηλέφωνό σας και όταν έρθει το φάρμακο θα επικοινωνήσω μαζί σας». «Περάστε το απόγευμα, να δω εάν μπορώ να βρω το φάρμακο από κάποιον συνάδελφο». Συνηθισμένες εκφράσεις που χρησιμοποιούν καθημερινά οι φαρμακοποιοί στην επικοινωνία τους με τους πολίτες, αφού οι ελλείψεις στα ράφια τους ήρθαν για να μείνουν. Και όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου Κυριάκος Θεοδοσιάδης, «είναι σπάνιο να έρθει ασθενής με συνταγές για τέσσερα διαφορετικά φάρμακα και εμείς να τα έχουμε όλα εκείνη τη στιγμή στο φαρμακείο».
Οι ελλείψεις φαρμάκων ξεκίνησαν ως....
.... πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα φαινόμενο πριν από περίπου μία επταετία και πλέον αποτελεί καθημερινότητα που ταλαιπωρεί και... εκθέτει. Ασθενείς προκειμένου να λάβουν όλα τα φάρμακά τους αναγκάζονται είτε να επισκεφθούν αρκετές φορές το φαρμακείο της γειτονιάς τους, είτε να αναζητήσουν σε άλλη γειτονιά την τύχη τους, είτε να ζητήσουν από τον γιατρό τους να τους τροποποιήσει την αγωγή με βάση τα φάρμακα που είναι σε επάρκεια.
Σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς, το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στις συνεχείς μειώσεις των τιμών των φαρμάκων, οι οποίες «ευνοούν» τις παράλληλες εξαγωγές, αλλά και στη μείωση των ποσοτήτων που διαθέτουν στην ελληνική αγορά οι φαρμακευτικές εταιρείες. «Σταθερά, τα τελευταία χρόνια ένας μεγάλος αριθμός σκευασμάτων –που ξεπερνά τα 100– λείπει από την αγορά. Η έλλειψή τους είναι είτε παροδική είτε μόνιμη», τονίζει ο κ. Θεοδοσιάδης. Σε πρόσφατη λίστα του ΕΟΦ (με ημερομηνία 8 Μαρτίου 2018), αναγράφονται 61 σκευάσματα στα οποία αναφέρεται έλλειψη, που σε κάποιες περιπτώσεις προβλέπεται να διαρκέσει έως τον Ιανουάριο 2019, καθώς και 138 σκευάσματα των οποίων έχει διακοπεί η κυκλοφορία. Μεταξύ αυτών, σκευάσματα ευρείας κυκλοφορίας για μυοσκελετικές παθήσεις, αντιβιοτικά, εμβόλια, για τη χοληστερίνη, για παθήσεις του πεπτικού συστήματος, αντιφλεγμονώδη, αντινεοπλασματικά, οφθαλμολογικά κ.ά.
Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, είναι οι μειωμένες ποσότητες στις οποίες διατίθενται πολλά φάρμακα. «Σε πρόσφατη συνάντηση που είχαμε με το προεδρείο του ΕΟΦ, παρουσιάσαμε λίστα με 65-70 σκευάσματα επτά πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών, στα οποία οι ποσότητες που διατίθενται στην αγορά εφέτος είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι», επισημαίνει ο κ. Θεοδοσιάδης. Π.χ. φαρμακαποθήκη έχει εβδομαδιαία ζήτηση 300 κουτιών γνωστού σκευάσματος για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και παραλαμβάνει 70. Για άλλο αντιδιαβητικό φάρμακο, η εβδομαδιαία ζήτηση είναι 80 κουτιά και λαμβάνει 10, ενώ για φάρμακο κατά της χοληστερίνης από τα 200 που ζητεί παραλαμβάνει 30. Και σύμφωνα με καταγγελίες υπάρχει φαρμακευτική εταιρεία που δεν τροφοδοτεί περισσότερες από 20 φαρμακαποθήκες.
Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις; «Δανειζόμαστε από άλλα φαρμακεία. Ακόμα και το Facebook λειτουργεί ως τράπεζα ελλείψεων, όπου κάνουμε αναρτήσεις για φάρμακα που ψάχνουμε, περιμένοντας από κάποιον άλλο φαρμακοποιό να ανταποκριθεί. Το 50% του χρόνου λειτουργίας του φαρμακείου πλέον αναλίσκεται στην αναζήτηση φαρμάκων σε έλλειψη», καταλήγει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Οι ελλείψεις φαρμάκων συζητήθηκαν την περασμένη Τρίτη σε συνάντηση των φαρμακοποιών με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Από την πλευρά του υπουργείου τονίζεται ότι πρέπει να υπάρχει αυστηρός μηχανισμός επιτήρησης και παρέμβασης από τον ΕΟΦ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο υπουργός Ανδρέας Ξανθός πρόκειται να θέσει το θέμα στους εκπροσώπους των φαρμακοβιομηχανιών και να ζητήσει να τηρούν τη συμβατική τους υποχρέωση περί αποθεμάτων διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών των κυκλοφορούντων φαρμάκων. Οπως ανέφεραν στελέχη του υπουργείου, «δεν μπορεί να είναι ανεκτές οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην εκτέλεση των παραγγελιών».
Σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς, το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στις συνεχείς μειώσεις των τιμών των φαρμάκων, οι οποίες «ευνοούν» τις παράλληλες εξαγωγές, αλλά και στη μείωση των ποσοτήτων που διαθέτουν στην ελληνική αγορά οι φαρμακευτικές εταιρείες. «Σταθερά, τα τελευταία χρόνια ένας μεγάλος αριθμός σκευασμάτων –που ξεπερνά τα 100– λείπει από την αγορά. Η έλλειψή τους είναι είτε παροδική είτε μόνιμη», τονίζει ο κ. Θεοδοσιάδης. Σε πρόσφατη λίστα του ΕΟΦ (με ημερομηνία 8 Μαρτίου 2018), αναγράφονται 61 σκευάσματα στα οποία αναφέρεται έλλειψη, που σε κάποιες περιπτώσεις προβλέπεται να διαρκέσει έως τον Ιανουάριο 2019, καθώς και 138 σκευάσματα των οποίων έχει διακοπεί η κυκλοφορία. Μεταξύ αυτών, σκευάσματα ευρείας κυκλοφορίας για μυοσκελετικές παθήσεις, αντιβιοτικά, εμβόλια, για τη χοληστερίνη, για παθήσεις του πεπτικού συστήματος, αντιφλεγμονώδη, αντινεοπλασματικά, οφθαλμολογικά κ.ά.
Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, είναι οι μειωμένες ποσότητες στις οποίες διατίθενται πολλά φάρμακα. «Σε πρόσφατη συνάντηση που είχαμε με το προεδρείο του ΕΟΦ, παρουσιάσαμε λίστα με 65-70 σκευάσματα επτά πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών, στα οποία οι ποσότητες που διατίθενται στην αγορά εφέτος είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι», επισημαίνει ο κ. Θεοδοσιάδης. Π.χ. φαρμακαποθήκη έχει εβδομαδιαία ζήτηση 300 κουτιών γνωστού σκευάσματος για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και παραλαμβάνει 70. Για άλλο αντιδιαβητικό φάρμακο, η εβδομαδιαία ζήτηση είναι 80 κουτιά και λαμβάνει 10, ενώ για φάρμακο κατά της χοληστερίνης από τα 200 που ζητεί παραλαμβάνει 30. Και σύμφωνα με καταγγελίες υπάρχει φαρμακευτική εταιρεία που δεν τροφοδοτεί περισσότερες από 20 φαρμακαποθήκες.
Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις; «Δανειζόμαστε από άλλα φαρμακεία. Ακόμα και το Facebook λειτουργεί ως τράπεζα ελλείψεων, όπου κάνουμε αναρτήσεις για φάρμακα που ψάχνουμε, περιμένοντας από κάποιον άλλο φαρμακοποιό να ανταποκριθεί. Το 50% του χρόνου λειτουργίας του φαρμακείου πλέον αναλίσκεται στην αναζήτηση φαρμάκων σε έλλειψη», καταλήγει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Οι ελλείψεις φαρμάκων συζητήθηκαν την περασμένη Τρίτη σε συνάντηση των φαρμακοποιών με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Από την πλευρά του υπουργείου τονίζεται ότι πρέπει να υπάρχει αυστηρός μηχανισμός επιτήρησης και παρέμβασης από τον ΕΟΦ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο υπουργός Ανδρέας Ξανθός πρόκειται να θέσει το θέμα στους εκπροσώπους των φαρμακοβιομηχανιών και να ζητήσει να τηρούν τη συμβατική τους υποχρέωση περί αποθεμάτων διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών των κυκλοφορούντων φαρμάκων. Οπως ανέφεραν στελέχη του υπουργείου, «δεν μπορεί να είναι ανεκτές οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην εκτέλεση των παραγγελιών».