- Μόνο το 2015 καταγράφηκαν επίσημα πάνω από 100 λομπίστες από τον κλάδο του φαρμάκου στις λίστες του Ευρωκοινοβουλίου. Και μάλιστα στη συντριπτική πλειονότητά τους διέθεταν κάρτα εισόδου και είχαν δικαίωμα να παρακολουθούν τις εργασίες δεκάδων επιτροπών και άλλων υπηρεσιών
- ΚΡΑΤΟΣ ΕΝ ΚΡΑΤΕΙ: Παρόλο που η Επιτροπή Γιούνκερ ειοήγαγε de facto απαγόρευση συναντήσεων υψηλού επιπέδου με λόμπι που δεν έχουν προσυπογράψει το Μητρώο Διαφάνειας, είναι προφανές ότι τα μη εγγεγραμμένα λόμπι εξακολουθούν να τυγχάνουν θετικής αντιμετώπισης και... εξυπηρετήσεων
Της Νατάσας Ρουγγέρη
Στους διαδρόμους των γραφείων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο, αποτελεί κοινό μυστικό η διασύνδεση Ευρωπαίων βουλευτών και αξιωματούχων, ακόμη και επιτρόπων, με λομπίστες οι οποίοι προσπαθούν -και συχνά καταφέρνουν- να επηρεάσουν και τελικά να διαμορφώσουν την κοινοτική νομοθεσία με τρόπο που να εξυπηρετεί επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι επαφές είναι πιο συχνές με τους εισηγητές νομοσχεδίων αφού τις περισσότερες φορές πίσω ακόμη και από μία τροπολογία κρύβονται δισεκατομμύρια. Και όπως είναι ευρέως γνωστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το πλέον ισχυρό λόμπι είναι αυτό των φαρμακοβιομηχανιών.
Αρκεί να σημειωθεί ότι μόνο το 2015 καταγράφηκαν επίσημα πάνω από 100 λομπίστες από τον κλάδο του φαρμάκου στις λίστες του Ευρωκοινοβουλίου. Και μάλιστα στη συντριπτική πλειονότητά τους διέθεταν κάρτα εισόδου και είχαν δικαίωμα να παρακολουθούν τις εργασίες δεκάδων επιτροπών και άλλων υπηρεσιών, περνώντας κάτω από το τραπέζι τις δικές τους προτάσεις και «οδηγίες» πριν από την κατάθεση εκθέσεων στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου!
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών, το γνωστό CEO (Corporate Europe Observatory), και τα αποκλειστικά στοιχεία που δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε μέχρι και δέκα φορές περισσότερες επαφές με τη φαρμακευτική βιομηχανία, οι οποίες περιλάμβαναν συναντήσεις με λόμπι που δεν έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Διαφάνειας. Η αποκάλυψη των επαφών με τους επιτρόπους, τα γραφεία τους και τους γενικούς διευθυντές, όπως επισημαίνεται στην έκθεση του CEO, αναδεικνύει μόνο ένα κομμάτι της αλήθειας, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των συναντήσεων πραγματοποιείται εν κρυπτώ και φυσικά πέρα από κάθε έλεγχο.
Στην έκθεση αναφέρονται ο πακτωλός χρημάτων και οι στενοί δεσμοί που υπάρχουν πίσω από τις προσπάθειες του φαρμακευτικού λόμπι να επηρεάσει την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οπως υπογραμμίζει το Παρατηρητήριο, είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους πολίτες να είναι σε θέση να διαπιστώσουν σε ποιο βαθμό μια βιομηχανία, ειδικά εάν μπορεί να επιφέρει σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ευημερία τους, έχει επαφές και διαπλέκεται με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Η διαφάνεια των λόμπι είναι πολύ βασική προϋπόθεση προκειμένου να γνωρίζουν οι άνθρωποι ποιος επιδιώκει να επηρεάσει τους νόμους.
Οταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέλαβε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποσχέθηκε ότι στη διάρκεια της δικής του θητείας θα αποκαλυφθούν όλες οι συναντήσεις που είχαν με λομπίστες οι επίτροποι, τα γραφεία τους και οι γενικοί διευθυντές - συνολικά, λιγότερο από 300 άτομα, αναφέρει το Παρατηρητήριο στην έκθεσή του. Και διευκρινίζει ότι έτσι το μεγαλύτερο μέρος της Επιτροπής (περισσότεροι από 30.000 υπάλληλοι), στην οποία ασκούνται και οι περισσότερες πιέσεις, συνεχίζει να συναντάται με όσες ομάδες συμφερόντων επιθυμεί, με ελάχιστο φόβο για έλεγχο!
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι αιτήσεις για πρόσβαση σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις διευθύνσεις της Επιτροπής αφορούσαν περισσότερο τη λεγόμενη «Big Pharma», δηλαδή τη φαρμακευτική βιομηχανία, και επρόκειτο για συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν με εκπροσώπους της αφού ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Γιούνκερ.
Τα αποτελέσματα των αιτήσεων προς τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (SANTE), τη Γενική Διεύθυνση Ερευνας και Καινοτομίας (RTD) και τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (GROW) «έδειξαν ένα αξιοσημείωτο όσο και ανησυχητικό επίπεδο πρόσβασης για τη βιομηχανία», όπως αναφέρεται στην έκθεση του Παρατηρητηρίου, «αλλά σε σύγκριση με τον αριθμό των συναντήσεων με εκπροσώπους της Big Pharma που αποκαλύφθηκαν στα ημερολόγια επιτρόπων, γραφείων και γενικών διευθυντών, οι αριθμοί απέκτησαν άλλο νόημα»!
Στην περίπτωση της Γενικής Διεύθυνσης Ερευνας και Καινοτομίας μάλιστα η Big Pharma απολαμβάνει ιδιαίτερα προνομιούχο θεσμοθετημένο ρόλο μέσω της μεγαλύτερης -και ιδιαίτερα προβληματικής- εταιρικής σχέσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, της ΙΜΙ (Πρωτοβουλία για τα Καινοτόμα Φάρμακα). Αυτή η πολλών δισεκατομμυρίων αποπληρωμή δημόσιου χρήματος προς την Big Pharma έφερε από την πρώτη στιγμή σε ηγετική θέση την ομάδα EFPIA της φαρμακευτικής βιομηχανίας, μέλη της οποίας είναι η γνωστή μας Novartis, η Glaxosmithkline, η Pfizer, η Bayer και άλλες μεγάλες εταιρείες. Η EFPIA έχει τη δυνατότητα να ορίζει εκείνη την ατζέντα, να θέτει στόχους, να καθορίζει τις επιχορηγήσεις, ακόμη και να γράφει το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας, έτσι ώστε να αποτυπώνεται στα κέρδη!
Επιπλέον, παρόλο που η Επιτροπή Γιούνκερ εισήγαγε de facto απαγόρευση συναντήσεων υψηλού επιπέδου με λόμπι που δεν έχουν προσυπογράψει το μη εθελοντικό Μητρώο Διαφάνειας, είναι προφανές ότι τα μη εγγεγραμμένα λόμπι της φαρμακοβιομηχανίας εξακολουθούν να τυγχάνουν θετικής αντιμετώπισης και... εξυπηρετήσεων.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με την έκθεση του CEO, οι μη καταχωρημένες στο μητρώο φαρμακευτικές εταιρείες Almirall, Boehringer Ingelheim και Vifor Pharma συναντήθηκαν με γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής χωρίς κανένα πρόβλημα... Γι' αυτό και το Παρατηρητήριο στην έκθεσή του είχε επαναλάβει την έκκληση της ALTER-EU (ευρωπαϊκή εκστρατεία για τη διαφάνεια των λόμπι) προς τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να επεκτείνει την απαγόρευση των συναντήσεων με μη εγγεγραμμένες ομάδες συμφερόντων σε όλα τα επίπεδα της επιτροπής.
ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΓΕΙΑ!
Ένα επιπλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι σήμερα πολλές ευρωπαϊκές ενώσεις ασθενών είναι ουσιαστικά το κατάλληλο μέσο ώστε οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες να προωθήσουν τα συμφέροντά τους. Ακολουθώντας τη μέθοδο σύνταξης εκθέσεων που κινδυνολογούν για διάφορες κατηγορίες ασθενών, διαμορφώνουν ένα ισχυρότατο λόμπι που διαπλέκεται με το πολιτικό σύστημα. Προβάλλουν μια ασθένεια και ζητούν μεγάλα ποσά για την έρευνα οτον ιδιωτικό τομέα και για διαγνωστικά πειράματα.
Ετσι, τα φαρμακευτικά λόμπι μεγάλων εταιρειών καταφέρνουν να επηρεάζουν πολιτικές αποφάσεις προς το συμφέρον τους, κρυπτόμενα πίσω από ενώσεις και συλλόγους ασθενών που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες παθήσεις...
HOT DOC 22/04/2018