Σύμφωνα με το
συγκεκριμένο άρθρο που προέρχεται από τον οίκο James Dudley, έναν από τους διασημότερους στο στρατηγικό
μάνατζμεντ της αγοράς της υγείας στην Ευρώπη, η εθελοντική προσχώρηση
ανεξάρτητων φαρμακείων σε μια αλυσίδα ενός άτυπου δικτύου φαρμακείων, είναι η
απάντηση στις άμεσες και έμμεσες απειλές του φαρμακείου της κοινότητας. Ως προς
το άτυπο δίκτυο μια ακριβέστερη περιγραφή του είναι ότι συνιστά μια αλυσίδα που,
σε αντίθεση με τα δίκτυα franchise, οι συμμετέχοντες συμμετέχουν και στην ιδιοκτησία του δικτύου.
Τα τελευταία χρόνια όλο
και συχνότερα αίρονται οι νομικές ρυθμίσεις που περιορίζουν ή απαγορεύουν την
ιδιοκτησία φαρμακείων από τρίτους ή περιορίζουν τη διανομή μη
συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Σε πολλά Ευρωπαϊκά κράτη οι αλλαγές αυτών των
ρυθμίσεων έχουν έρθει κατά κύματα και κατά σειρά: από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από
δικαστικές διαμάχες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και από τις εκάστοτε εθνικές
αντιμονοπωλιακές αρχές. Η χώρα στην οποία παρατηρήθηκαν πρόσφατα αλλαγές αυτών
των ρυθμίσεων είναι η Γερμανία.
Η αντιμονοπωλιακή αρχή,
στην 18η έκθεση εμπειρογνωμόνων της προς το υπουργείο οικονομικών της
Γερμανίας, δήλωσε ότι πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί της χώρας στην ιδιοκτησία
φαρμακείων από τρίτους, παράλληλα με τους περιορισμούς στις αλυσίδες λιανικής
πώλησης. Ο αντιμονοπωλιακός αυτός οργανισμός αποτελεί ανεξάρτητο συμβουλευτικό
οργανισμό που προσφέρει τις υπηρεσίες του στους Γερμανούς νομοθέτες σχετικά με
θέματα ανταγωνισμού. Οι αλυσίδες φαρμακείων επανέρχονται ξανά στη γερμανική
πολιτική ατζέντα. Μάλιστα επανέρχονται προτού περάσει ένας χρόνος, αφότου
κατέρρευσαν οι αμφισβητήσεις της νομιμότητας της γερμανικής νομοθεσίας περί
ιδιοκτησίας φαρμακείων στη Γερμανία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ο ενάγων σε αυτή
τη δίκη ήταν το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό φαρμακείο στην Ευρώπη μέχρι στιγμής, η DocMorris, που αν και έχει
την έδρα της στην Ολλανδία εντούτοις δραστηριοποιείται στη Γερμανία και η οποία
κινήθηκε εναντίων των αποφάσεων των γερμανικών δικαστηρίων.
Από το 2004 οι Γερμανοί
φαρμακοποιοί μπορούν να έχουν στην ιδιοκτησία τους έως και τέσσερα φαρμακεία. Το
γεγονός αυτό, σύμφωνα με το άρθρο, είχε ευεργετική επίδραση στη δομή της λιανικής
πώλησης φαρμάκων και συνέπεσε τόσο με τη μείωση του αριθμού των φαρμακείων από
το 2000 έως τώρα όσο και με την αύξηση του μέσου κύκλου εργασιών από 1,2 εκατ.€.
σε 1,7 εκατ.€ κατά την ίδια περίοδο. Επίσης, ως αποτέλεσμα, προέκυψε ότι πλέον στη
Γερμανία τα υποκαταστήματα φαρμακείων κατέχουν το δεύτερο υψηλότερο μερίδιο σε
εθνική αγορά στην Ευρώπη, πίσω από το Ηνωμένο Βασίλειο.
|
Χώρα
|
Ποσοστό μελών άτυπων αλυσίδων (% επί
των 35000 φαρμακείων μελών άτυπων δικτύων της μελέτης)
|
Ποσοστό αλυσίδων ανώνυμων εταιρειών
ή ενός ιδιοκτήτη (% επί των 19000
φαρμακείων-υποκαταστημάτων της μελέτης)
|
Συνολικός αριθμός φαρμακείων (%
επί των συνολικά 128000 φαρμακείων που πήραν μέρος στη μελέτη)
|
|
Βέλγιο
|
0,6
|
6,0
|
4,0
|
|
Γαλλία
|
37,9
|
0,0
|
17,5
|
|
Γερμανία
|
39,5
|
14,8*
|
16,9
|
|
Ουγγαρία
|
1,4
|
4,2
|
1,9
|
|
Ιταλία
|
1,1
|
1,1**
|
13,7
|
|
Ολλανδία
|
1,4
|
2,8
|
1,5
|
|
Ελβετία
|
2,1
|
1,8
|
1,3
|
|
Ηνωμένο Βασίλειο
|
8,7
|
52,9
|
10,3
|
|
Πολωνία
|
5,6
|
6,0
|
9,8
|
|
Σκανδιναβικές χώρες
|
0,2
|
7,1
|
2,1
|
|
Άλλες χώρες
|
1,5
|
3,3
|
21,0
|
|
Σύνολο
|
100,0
|
100,0
|
100,0
|
* περιορίζεται στα 4
φαρμακεία ανά φαρμακοποιό
** κυρίως δημοτικά
φαρμακεία
Σε ολόκληρη την Ευρώπη,
οι κύριοι διανομείς: Celesio, Alliance Boots, Phoenix, Mediq και άλλοι,
δημιουργούν αλυσίδες φαρμακείων κυρίως σε κράτη όπου επιτρέπεται η κυριότητα
φαρμακείων από τρίτους. Ωστόσο, μια μεγαλύτερη αντιληπτή απειλή προέρχεται από
τις μεγάλες διεθνείς αλυσίδες φαρμακείων όπως οι DM, A.S. Watson, Schlecker και
Rossman. Η βρετανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Tesco επεκτείνει τη συμμετοχή της
στη λιανική αγορά φαρμάκων στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη ενώ η Leclerc και
η Auchan συγκαταλέγονται μεταξύ των γαλλικών υπεραγορών που εποφθαλμιούν την λιανική
πώληση φαρμάκων στην Ευρώπη.
Το ερώτημα που προκύπτει
είναι γιατί το ένα τέταρτο των φαρμακείων της Ευρώπης συμμετέχει σε σχήματα
άτυπων δικτύων; Μάλιστα το 77% των ευρωπαϊκών φαρμακείων που συμμετέχουν σε άτυπα
δίκτυα βρίσκονται στη Γαλλία και τη Γερμανία. Η απάντηση είναι ότι τα
ανεξάρτητα φαρμακεία στο καινούργιο περιβάλλον χρειάζονται τις άτυπες αλυσίδες
για να επιβιώσουν και τα άτυπα δίκτυα παρέχουν τα μέσα για την ανάπτυξή τους, ακόμα
και όταν εξακολουθούν να υφίστανται νομικοί περιορισμοί για τις αλυσίδες που
ανήκουν εξ ολοκλήρου σε ανώνυμες.
Αυτοί οι οργανισμοί
φαρμακοποιών, που περιγράφονται ως άτυπες αλυσίδες, μπορούν να ενισχύσουν τη
θέση τους ως προς τον ανταγωνισμό μέσω της καινοτομίας πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι οι μεμονωμένοι ανεξάρτητοι ιδιοκτήτες. Μέσω δημιουργίας ενεργειών π.χ.: διαδικτυακής παρουσίας, καρτών πιστότητας και
επιβράβευσης, υπηρεσίας παράδοσης στο σπίτι, υπηρεσιών έγκαιρης διάγνωσης ή
διαγνωστικών τεστ, δημιουργίας κλαμπ υγείας ή περιοδικών και επικοινωνίας
πλήθους προσφορών για τους ασθενείς και πελάτες.
Επιπλέον η ιδέα των
ανεξάρτητων φαρμακείων που συνεργάζονται για συλλογικές αγορές δεν είναι
καινούργια. Τα συνεργαζόμενα φαρμακεία μπορούν να δημιουργήσουν μεγαλύτερες
παραγγελίες στους προμηθευτές για μαζικές αγορές από ό, τι θα μπορούσαν μόνα
τους και ως εκ τούτου μπορούν να εκμεταλλευτούν καλύτερα τις εκπτώσεις από τους
προμηθευτές. Για να γίνει αυτό, πρέπει να υπάρξει συνεργασία και συμφωνίες με
τις εταιρείες για τα προϊόντα που θα αγοραστούν. Όσο μεγαλύτερη είναι η ομάδα
τόσο μεγαλύτερη είναι η αποτελεσματικότητα στις αγορές της.
Αυτό που είναι σχετικά
νέο για τα περισσότερα μέρη της Ευρώπης είναι η συγκέντρωση φαρμακείων γύρω από
έναν χονδρέμπορο ή μια εμπορική εταιρεία για τη δημιουργία «άτυπων» αλυσίδων ή
εθελοντικών εμπορικών ενώσεων (VTO's).
Όλο και περισσότερο οι σημαντικότεροι
διεθνείς χονδρέμποροι Celesio, Phoenix, Alliance Boots και Mediq αναγνωρίζουν
τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της υποστήριξης εικονικών αλυσίδων φαρμακείων
για τις δικές τους επιχειρήσεις και αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο πίσω από αυτή τη
μορφή ομαδοποίησης παιχτών της λιανικής. Επιπλέον, οι εθελοντικές τους
ομαδοποιήσεις καθίστανται ευρωπαϊκές οντότητες. Σε εθνικό επίπεδο σημαντικοί
παράγοντες όπως η Anzag στη Γερμανία, η Galenica στην Ελβετία, η Hungaropharma
στην Ουγγαρία και η Polska Grupa Farmaceutyczna στην Πολωνία έχουν μετατρέψει θυγατρικές
τους σε άτυπες αλυσίδες.
Οι ομάδες αυτές
εξελίσσονται σε επώνυμα (κοινή επωνυμία) καταστήματα λιανικής πώλησης φαρμάκων,
με τους χονδρέμπορους που τις υποστηρίζουν να λειτουργούν κατά τον ίδιο τρόπο όπως
και η κεντρική διεύθυνση μιας αλυσίδας φαρμακείων ανώνυμης εταιρείας. Οι κεντρικοί
ρόλοι της προμήθειας, του μάρκετινγκ (υπηρεσιών και προϊόντων), της διαφήμισης,
των προωθήσεων, του εμπορικού σχεδιασμού, της κατάρτισης και της ανάπτυξης της
διαδικτυακής πύλης συνδυάζονται για να προσφέρουν στην «άτυπη» οργανωτική δομή
τα ίδια πλεονεκτήματα με εκείνα των αλυσίδων φαρμακείων που ανήκουν εξ
ολοκλήρου σε ανώνυμες, ενώ το κάθε μέλος παραμένει σχετικά ανεξάρτητο.
|
Χώρα
|
Ομάδα
|
Χονδρέμπορος που την υποστηρίζει
|
|
Χώρες της Βαλτικής
|
Apteek
|
Phoenix
|
|
Γαλλία
|
Pharmactive
|
Celesio/OCP
|
|
Γαλλία
|
Alphega
|
Alliance Boots
|
|
Γερμανία
|
Commitment /DocMorris
|
Celesio
|
|
Γερμανία
|
MVDA/Linda & Midas
|
Phoenix
|
|
Γερμανία
|
Meine Apotheke
EMK |
Sanacorp
|
|
Γερμανία
|
Vivesco
|
Anzag
|
|
Γερμανία
|
Parmapharm
|
Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών
|
|
Ουγγαρία
|
Gyöngy
|
Hungaropharma
|
|
Ιταλία
|
Alphega
|
Alliance Boots
|
|
Ιταλία
|
SPEM
|
Phoenix
|
|
Ολλανδία
|
Mediq
|
Mediq
|
|
Ολλανδία
|
Kring
|
Alliance Boots
|
|
Νορβηγία
|
Selmos Valstine
|
Phoenix
|
|
Πολωνία
|
I Care for My Health
|
Polska Grupa Farmaceutyczna sa
|
|
Ισπανία
|
Alphega
|
Alliance Boots
|
|
Σουηδία
|
Boots
|
Farmacevtföretagarna (Alliance Boots and Sveriges
Farmacevtförbund)
|
|
Ελβετία
|
Winconcept/Amavita
|
Galenica
|
|
Ηνωμένο Βασίλειο
|
Numark
|
Phoenix
|
|
Ηνωμένο Βασίλειο
|
Alphega
|
Αlliance
Boots/ Unichem
|
Θεωρητικά τα άτυπα δίκτυα
οργανώνονται και συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο όπως και οι αλυσίδες των
πολυεθνικών π.χ. στην:
- Επιλογή μίγματος προϊόντων με βάση τα ταχέως κινούμενα, σε βάρος των βραδέως κινούμενων και των μικρών εμπορικών σημάτων
- Στην ποιότητα των καταστημάτων λιανικής πώλησης ως προς την επωνυμία, το μέγεθος, την επίπλωση και τον έλεγχο του merchandising
- Στη δημιουργία ενός πιστού franchise γύρω από ένα αναγνωρισμένο εμπορικό σήμα μέσω προωθητικών ενεργειών, καρτών και υπηρεσιών
- Δημιουργία απαιτήσεων για εκπτώσεις και συμφωνίες βασισμένες στην αγοραστική δύναμη
- Απαίτηση από τους προμηθευτές στο να αναλάβουν δεσμεύσεις μάρκετινγκ, όσον αφορά τις διαφημιστικές δαπάνες
- Στην ανάπτυξη εμπορικών σημάτων «δικών τους» ή «ιδιωτικής ετικέτας» προϊόντων που θα ανταγωνίζονται αυτά των προμηθευτών τους
- Ανάπτυξη μηχανογραφικών συστημάτων διαχείρισης αποθεμάτων και logistics
Ωστόσο, υπάρχουν και προβλήματα.
Κάποια άτυπα δίκτυα φαρμακείων προσπαθούν παράλληλα να παράσχουν τα διπλά
πλεονεκτήματα της ευελιξίας, της ανεξαρτησίας και των δυνατοτήτων μιας αλυσίδας
αλλά διαθέτουν λίγους μηχανισμούς για να διατηρήσουν την συμμόρφωση των μελών
τους.
Ως εκ τούτου, οι ανεξάρτητοι φαρμακοποιοί μπορεί να είναι μέλη κάμποσων
αλυσίδων και απλώς να επιλέγουν τις προσφορές που θεωρούν καλύτερες για
εκείνους από την κάθε μια. Επιπλέον, ορισμένοι χονδρέμποροι φαίνεται να υπήρξαν
περισσότερο κινητικοί στην εγγραφή νέων μελών από την ουσιαστική ενσωμάτωσή
τους σε μια πλήρως μορφοποιημένη επώνυμη αλυσίδα. Γεγονός
που συχνά καταλήγει στο να απογοητεύονται οι εμπλεκόμενοι.
πηγή: http://james-dudley.co.uk