Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Την ανάγκη παρέμβασης του ΕΟΦ στο θέμα των ελλείψεων εξαγώγιμων φαρμάκων, με ρόλο όμως που δεν θα περιορίζεται στην απαγόρευση των εξαγωγών, τονίζει ο κ. Σταύρος Μπελώνης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος (ΟΣΦΕ) σε συνέντευξή του στο DailyPharmaNews.
Ο κ. Μπελώνης θέτει θέμα για την πηγή αλλά και την αξιοπιστία των στοιχείων που επικαλείται η εταιρεία MSD στην απάντησή της προς το Φαρμακευτικό Σύλλογο Μυτιλήνης και τον τοπικό συνεταιρισμό, σχετικά με τις καταγγελίες τους για μη κάλυψη από πλευράς της των υπαρχουσών αναγκών, σε συγκεκριμένα σκευάσματά της για τον διαβήτη, ενώ αναφέρεται και στον τρόπο που λειτουργεί το όλο σύστημα για να κερδίσει τεράστια κέρδη από τη διαφορά τιμών, των εξαγώγιμων φαρμάκων, τις φαρμακαποθήκες φαντάσματα, τις «σκούπες στα φαρμακεία» που δημιουργούν και κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, τις «μαύρες εξαγωγές».
-Κύριε Μπελώνη, ποια είναι η θέση της ΟΣΦΕ για το ζήτημα που έχει δημιουργηθεί ύστερα από τη μηνυτήρια αναφορά του ΦΣ Λέσβου με την οποία υποστηρίζει ότι η φαρμακευτική εταιρεία MSD αρνείται να προμηθεύσει με επαρκείς ποσότητες συγκεκριμένων σκευασμάτων τα φαρμακεία του νησιού;
Μου έκανε εντύπωση ότι για πρώτη φορά αναφέρει «με βάση τις επιδημιολογικές μελέτες». Θα ήμουν εξαιρετικά ευχαριστημένος εάν αυτά τα στοιχεία τα είχαν και τα χρησιμοποιούσαν όλες οι εταιρείες. Είναι θέμα εάν πραγματικά τα έχουν ή τα επικαλούνται ως μία πολύ καλή δικαιολογία. Μιλάνε για 842 ασθενείς. Δεν πιστεύω ότι έχουν πράγματι τέτοια στοιχεία. Πιο αρμόδιος να έχει τέτοια στοιχεία θα ήταν ο τοπικός Φαρμακευτικός Σύλλογος ή ο τοπικός Συνεταιρισμός, σε μία συνεργασία.
Γεγονός είναι ένα, ελλείψεις είχαμε πάντα. Ειδικά τον Ιανουάριο, πάντα παρατηρούνταν ελλείψεις ακόμη και τις καλές εποχές διότι είναι ο μήνας που είναι κλειστές για κάποιες μέρες οι φαρμακευτικές εταιρείες λόγω γιορτών. Όμως με την MSD υπάρχει πράγματι ένα ζήτημα. Δεν υπάρχει επάρκεια προϊόντων. Όλες οι εταιρείες –και η MSD- ισχυρίζονται ότι φέρνουν ένα 20% επιπλέον προϊόντων σε σχέση με αυτά που τους δίνει ως ανάγκες η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Αυτός είναι όμως ένας ισχυρισμός που καταθέτουν, μη ελέγξιμος από κανέναν, πέρα από τους ίδιους. Και αυτό το λένε όλες οι εταιρείες. Νομίζω ότι είναι κοινή γραμμή του ΣΦΕΕ.
Μιλάμε λοιπόν για έναν ισχυρισμό, που προέρχεται μονομερώς από τις εταιρείες και που δεν στηρίζεται πουθενά και δεν ελέγχεται από κανέναν γιατί δεν μας δίνουν κάποια χαρτιά, κάποια βιβλία, κάποια νούμερα. Επίσης μου κάνει εντύπωση αυτό το 20% plus. Έχουν συνεννοηθεί όλες οι εταιρείες να φέρνουν 20% περισσότερα φάρμακα; Δεν έχω ακούσει κάποια εταιρεία να μιλά για 19%, για 18% παραπάνω φάρμακα. Πριν τα μνημόνια η νομοθεσία προέβλεπε οι εταιρείες να έχουν 3 μήνες stock φαρμάκων, 2 μήνες οι φαρμακαποθήκες και 1 μήνα τα φαρμακεία. Μετά την πλήρη απορύθμιση της αγοράς λόγω μνημονίων δεν ισχύει πλέον τίποτε από όλα αυτά.
-Στην απάντησή της η εταιρεία, αναφέρεται στο ρόλο που παίζουν και οι συνεταιρισμοί στο πρόβλημα. Δυστυχώς σε αυτές τις περιπτώσεις ελλείψεων οι εταιρείες, οι φαρμακαποθήκες και οι φαρμακοποιοί αλληλοκατηγορούνται χωρίς τελικά να βρίσκεται λύση. Που πιστεύετε ότι υπάρχει το πρόβλημα και τι θα έπρεπε να κάνει η πολιτεία που δεν έχει κάνει για την αντιμετώπισή του;
Να εκσυγχρονίσει τις μεθόδους και τα εργαλεία του ο ΕΟΦ. Η εταιρεία δηλώνει κάθε μήνα τις εισαγωγές που κάνει στον ΕΟΦ. Αυτό είναι δεδομένο. Επίσης φαίνονται και οι πωλήσεις της. Ένα θέμα που νομίζω ότι δημιουργεί το πρόβλημα, πέρα των μειωμένων ποσοτήτων που έρχονται είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των φαρμάκων σε έλλειψη είναι ταυτοχρόνως και εξαγώγιμα. Αυτό το πρόβλημα δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει από τη στιγμή που υπάρχουν αυτές οι μεγάλες διαφορές τιμών μεταξύ Νότου –και ιδιαίτερα Ελλάδας- και βορείων χωρών, όπου μιλάμε για διπλάσιες και τριπλάσιες τιμές πολλές φορές.Το δεύτερο είναι ότι η φαρμακαποθήκη σήμερα είτε είναι ιδιωτική είτε συνεταιριστική, με τις περικοπές που έχει υποστεί – εν μία νυκτί επί Λοβέρδου χάσαμε το 33% των μεικτών μας κερδών- είναι αυτό που λέμε «ίσα βάρκα, ίσα πανιά», οι καλύτερες. Πως λοιπόν γίνεται τα τελευταία χρόνια να ανοίγουν σαν μανιτάρια φαρμακαποθήκες με κάποια τεχνάσματα τύπου ΙΚΕ (σ.σ. Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία) κτλ.; Έχουν ανοίξει σωρεία «φαρμακαποθηκών», οι οποίες έχουν μονοσήμαντο προσανατολισμό το εξαγώγιμο εμπόριο, ενώ όταν παίρνεις μία άδεια για κάποια περιοχή, πρωτίστως καλύπτεις την εσωτερική σου αγορά και τα περισσεύματά σου τα κάνεις ό,τι θέλεις.
-Έχετε εικόνα για το συμβαίνει στην Λέσβο; Πέρα από τον Συνεταιρισμό υπάρχουν άλλες φαρμακαποθήκες;
Ιδιωτικές φαρμακαποθήκες πάντα στέλνουν φάρμακα. Απλά παρεμβαίνουν παντού. Υπάρχουν οι αθηναϊκές που πηγαίνουν και κάνουν «αρπαχτές» θα έλεγα, οι οποίες δίνοντας κάποιες προσφορές, «ξεσαβουρώνοντας» ό,τι μη εξαγώγιμο έχουν σε τεράστιες εκπτώσεις και πιστώσεις, μπορούν να δείχνουν στην εταιρεία από την οποία παίρνουν προϊόντα, ότι πουλάνε κι άλλα φάρμακα ώστε να τους δίνουν περισσότερα εξαγώγιμα. Σίγουρα λοιπόν οι παρεμβάσεις που κάνουν πολλές αθηναϊκές φαρμακαποθήκες σε όλη τη χώρα, και στη Μυτιλήνη, είναι ένα ζήτημα, καθώς δεν δίνουν τίποτα εξαγώγιμο. Δίνουν τα «σκουπίδια» και λέγοντας «σκουπίδια» εννοώ οτιδήποτε μη εξαγώγιμο, όχι φάρμακα αξίας. Αυτή η πρακτική έχει κάνει μία στρέβλωση στην αγορά, τεράστια. Και βάζοντας ως «αχυράνθρωπους», φαρμακαποθήκες που έχουν «μηδέν» εσωτερική αγορά μη διακινώντας τίποτε άλλο παρά μόνο ό,τι τους δίνουν οι «μεγάλοι», π.χ. κοινά προϊόντα τύπου αντιβηχικά, σε τεράστιες εκπτώσεις –πολλοί πωλούν σε τιμές ακόμη και πιο κάτω του κόστους αγοράς- για να παίρνουν από τις μικρές φαρμακαποθήκες τα εξαγώγιμα, με αποτέλεσμα η ζήτηση γι’ αυτά να πέφτει στο συνεταιρισμό.
-Στη συγκεκριμένη περίπτωση τι πιστεύετε ότι έχει συμβεί;
Καταρχήν δεν έχω επιδημιολογικά στοιχεία. Δεν ξέρω εάν τα διαθέτουν οι εταιρείες. Θα ήταν ευχής έργο να αποκτήσει το Υπουργείο Υγείας επιδημιολογική άποψη για κάθε νομό. Δυστυχώς ή ευτυχώς για εμάς, αυτή η έρευνα που κάναμε για τον διαβήτη, η μελέτη «Αρεταίος», δίνει μία πανελλαδική εικόνα για το χώρο αυτό, εάν θέλει να αξιοποιήσει τα στοιχεία της το κράτος. Δεν έχουν άλλα στοιχεία και γι’ αυτό πιστεύω ότι με κάποιο τρόπο, αυθαίρετο, ορίζουν τις ποσότητες.
Δεύτερο και το χειρότερο –γιατί έχουμε ξανακουβεντιάσει με την MSD στον ΕΟΦ πριν κάποιους μήνες- συνεχίζουν μονομερώς να τροφοδοτούν τα μεγάλα φαρμακεία με ποσότητες, όσες θέλουν, ενώ είχαν δεσμευτεί το καλοκαίρι ότι μέχρι δύο κομμάτια θα δίνουν στον κάθε κωδικό, ακριβώς για να μη παρέχουν τη δυνατότητα των εξαγωγών αλλά να καλύπτουν τις ελλείψεις. Δυστυχώς η MSD και σήμερα, αποφασίζει ποιο μεγάλο φαρμακείο θα γίνει μεγαλύτερο και ποιο μικρό φαρμακείο θα γίνει μικρότερο, καθώς ένας φαρμακοποιός με μικρό φαρμακείο δεν μπορεί να αγοράζει τοις μετρητοίς, όταν του βάζουν και πλαφόν ελάχιστης παραγγελίας 150 ευρώ, 300 ευρώ άλλες εταιρείες. Επομένως γίνεται ένα παιχνίδι με όχι καθαρούς όρους. Εγώ λοιπόν δεν έχω επιδημιολογικά στοιχεία για το νομό Λέσβου να ξέρω πόσοι διαβητικοί υπάρχουν στο νησί και δεν ξέρω με ποιον κανόνα κινούνται. Αυτό είναι αξιοπερίεργο και πρέπει να τους ρωτήσει κάποιος. Ποια είναι αυτά τα επιδημιολογικά στοιχεία και για ποιες περιοχές της χώρας διαθέτουν τέτοια στοιχεία. Θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμο να ξέρουμε.
-Θα ήθελα ένα σχόλιο για την άποψη που κατέθεσε στο DailyPharmaNews το μέλος του Δ.Σ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Γιάννης Δαγρές, ότι ακόμη κι εάν σταματούσαν τελείως, απαγορεύονταν οι παράλληλες εξαγωγές, υπάρχει το ενδεχόμενο να μη δούμε παρά ελάχιστη βελτίωση στο θέμα των ελλείψεων φαρμάκων επειδή οι ποσότητες των φαρμάκων που εισάγουν στη χώρα μας οι εταιρείες, δεν διαμοιράζονται με ακριβοδίκαιο τρόπο αναμεταξύ των περιοχών της Ελλάδας και των φαρμακαποθηκών.
Στα χρόνια της κρίσης που λέγαμε «μένουμε ή δεν μένουμε στο ευρώ», «κλείνει ή δεν κλείνει ο ΕΟΠΥΥ», «πληρώνει ή δεν πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ», όντως οι εταιρείες είχαν μειώσει τις ποσότητες των φαρμάκων που διέθεταν στην αγορά δραστικά. Μιλάμε για τρομακτικές μειώσεις. Τώρα που «πήραν τα πάνω τους» αυξήσανε τις ποσότητες. Το θέμα είναι ποιος ελέγχει τα στοιχεία. Εγώ δεν έχω πρόσβαση σε αυτά για να μπορώ να ελέγξω. Η Μυτιλήνη θα μπορούσε να πάει στην ΗΔΙΚΑ και να ζητήσει στοιχεία, να ζητήσει τουλάχιστον γι’ αυτήν την περίπτωση, ώστε και η μηνυτήρια αναφορά που έγινε να είναι πιο τεκμηριωμένη.
Ένα δεύτερο είναι ότι δεν λαμβάνουν υπόψιν τους, πέρα από αυτό που αναφέρει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μυτιλήνης κ. Απόστολος Βαλτάς για την ύπαρξη στο νησί και πολλών μεταναστών, ότι η Μυτιλήνη δέχεται πάρα πολλούς τουρίστες, οπότε έχει πράγματι πολύ αυξημένες ανάγκες.
Ακόμη κι εάν δεχτώ ότι φέρνουν όλοι 20% παραπάνω φάρμακα –και εδώ να επαναλάβω ότι με εντυπωσιάζει που όλες οι εταιρείες μιλάνε για αυτό το 20%- το θέμα είναι πού τελικά το δίνουν αυτό το επιπλέον 20%; Σε ποιες πόρτες πάνε;
Να πω όμως και το άλλο. Βεβαίως φταίνε και οι φαρμακαποθήκες που ανοίγουν για να δίνουν αυτά τα εξαγώγιμα φάρμακα σε μεγαλύτερους χονδρένμπορους, που με τη σειρά τους τα προωθούν έξω, γιατί από εκεί βγάζουν τα χρήματα. Υπάρχει και το πρόβλημα δυστυχώς, αυτό που έχω πει εδώ και πέντε χρόνια και είμαι ο πρώτος που το είπα, το «σύστημα – σκούπα». Γυρνούν και «σκουπίζουν» από φαρμακεία ακριβά εξαγώγιμα φάρμακα, για να τα εξάγουν στη συνέχεια με μεγάλα κέρδη. Και εκεί βρίσκεται το «μαύρο χρήμα». Οι άλλοι κόβουν παραστατικά.
Είμαι της γνώμης, να επανέλθει τουλάχιστον ο νόμος του Δημήτρη Αβραμόπουλου που έλεγε ότι τα πρωτογενώς προμηθευόμενα φάρμακα, δηλαδή όσα παίρνω εγώ ως φαρμακαποθήκη από την εταιρεία κατά τη συνείδησή μου, να καλύπτω την αγορά και ό,τι περισσεύει να το πουλάω έξω. Αλλά αυτό που δεν μπορεί να γίνεται είναι να πηγαίνουν τα φάρμακα από αποθήκες σε αποθήκες. Θεωρώ ότι αυτό είναι ένα μέτρο που θα μπορούσε να μετριάσει το πρόβλημα, όχι να το εξαλείψει αλλά τουλάχιστον να το μετριάσει.
Εγώ ως Μπελώνης δεν μπορεί να παίρνω 800 συσκευασίες εξαγώγιμων φαρμάκων από την εταιρεία και να εξάγω χίλιες. Αυτό σημαίνει ότι «στεγνώνω» αυτές τις μαριονέτες – φαντάσματα φαρμακαποθήκες.
Ένα άλλο ζήτημα που έχω επίσης τονίσει είναι το τι παίρνουν από άλλες χώρες. Επειδή εμείς έχουμε το «κουπόνι» που διασφαλίζει ότι το φάρμακο που κυκλοφορεί στη χώρα μας δεν είναι πλαστό, το προτιμούν στο εξωτερικό σε σύγκριση με τα ίδια φάρμακα που κυκλοφορούν σε άλλες χώρες αλλά δεν έχουν κουπόνι. Οι μεγαλέμποροι σε άλλες χώρες του βορρά, όπου προωθούνται τα φάρμακα από το νότο, αισθάνονται μεγαλύτερη σιγουριά ότι το ελληνικό φάρμακο είναι γνήσιο, το προτιμούν και παίρνουν καλύτερες τιμές.
-Υπάρχουν φαρμακοποιοί που καταγγέλλουν ότι κάποιοι δημιουργούν τεχνητά ελλείψεις σε συγκεκριμένα προϊόντα προκειμένου να τους υποχρεώνουν μέσα από την πρακτική των ελάχιστων υποχρεωτικών παραγγελιών να αγοράζουν πράγματα που δεν τους είναι αναγκαία προκειμένου να έχουν στο φαρμακείο τους εκείνα που τα φαρμακευτικά σκευάσματα που τους είναι αναγκαία. Ποιος είναι ο ρόλος της ΟΣΦΕ στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος;
Σαφώς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά μόνο να ζητάμε να ενισχυθεί ο ΕΟΦ με το κατάλληλο προσωπικό, να υπάρξουν αυτές οι διασταυρώσεις των στοιχείων και να κοπεί η «μαύρη εξαγωγή» που δεν δηλώνεται πουθενά. Ξαναλέω, όλες οι φαρμακαποθήκες που κάνουν εξαγωγές κόβουν παραστατικά. Το «μάζεμα» από το φαρμακείο και από αυτές τις φαρμακαποθήκες που είναι με «μηδέν» εσωτερική αγορά δεν ελέγχονται από πουθενά. Πρέπει να αυξηθεί ο έλεγχος σε αυτόν τον τομέα, εστιασμένα όμως. Δεν έχει νόημα να βγάζουμε κάθε λίγο απαγορεύσεις εξαγωγών. Και να πω και κάτι; Πως γίνεται το PROLIA που είναι ένα φάρμακο που χορηγείται κάθε έξι μήνες για την οστεοπόρωση, κάθε φορά που μπαίνει σε απαγόρευση εξαγωγών να λιμνάζει στα ράφια των φαρμακαποθηκών και κάθε φορά που γίνεται άρση της απαγόρευσης να τρομάζουμε εμείς που δεν κάνουμε εξαγωγές να τα βρούμε;
-Τι ποσοστό της αγοράς πιστεύετε ότι φτάνουν οι «μαύρες εξαγωγές»;
Με μια πρόχειρη εκτίμηση που μπορώ να κάνω λέω ότι ξεπερνά τα 150 εκατομμύρια ευρώ.
-Έχετε εικόνα για το εάν τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σε σχέση με το παρελθόν;
Το «σκούπισμα» από τα φαρμακεία έχει αυξηθεί. Και προσέξτε, εδώ τίθενται και θέματα δημόσιας υγείας. Το να δώσεις ένα INEGY ενώ απαγορεύεται χωρίς συνταγή, άντε με δυσκολία να το καταλάβω. Το ερώτημα είναι και προς τους συναδέλφους μου αλλά και προς αυτούς εκεί, όταν παίρνουν είδη ψυγείου και ο «τσαντάκιας» περνάει το πρωί για να πάει το βράδυ να τα παραδώσει σε μία αποθήκη, και δη καλοκαιρινούς μήνες, με 40 βαθμούς θερμοκρασία περιβάλλοντος και μέσα στο αυτοκίνητο 50 βαθμούς, ποια φάρμακα ψυχρής αλυσίδας παραδίδουν και που τα πουλάνε, όταν πρόκειται ακόμη και για εμβόλια που κι αυτά έχουν εξαγωγές; Μία φαρμακαποθήκη τουλάχιστον τηρεί τις προϋποθέσεις και τους απαραίτητους κανόνες φύλαξης. Δεν συμφωνώ μαζί τους αλλά τηρούν κάποιους όρους δημόσιας ασφάλειας. Εδώ δεν μιλάμε για παπούτσια ή για καρπούζια, μιλάμε για φάρμακα!
πηγή: dailypharmanews