Του Γιώργου Σακκά
gsakkas@naftemporiki.gr
Την περίοδο 2011-2015 οι πωλήσεις σκευασμάτων ανήλθαν στο 30% της αγοράς, με την αξία τους στο 19%
Ανοδική καταγράφεται η πορεία των γενοσήμων την 4ετία 2011 -2015, όσον αφορά τους διακινούμενους όγκους σκευασμάτων, καταφέρνοντας να επιτύχουν μερίδιο 30% επί της συνολικής φαρμακευτικής αγοράς. Όμως την ίδια στιγμή, από πλευράς τζίρων, τα εν λόγω σκευάσματα μόλις που έχουν μερίδιο 19%, το οποίο σε μία συνολική αγορά της τάξης των 4,2 δισ. ευρώ δεν φαίνεται να αντιπροσωπεύει παρά τα 800 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, η αγορά γενόσημων....
.....διαχρονικά παρουσίασε αύξηση από πλευράς όγκου το διάστημα 2011-2015, ενώ σε αξία η εν λόγω αγορά παρουσιάζει φθίνουσα εξέλιξη, ως αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων μειώσεων των τιμών.
Όπως επισημαίνει ο Μάρκος Κοντοές, Senior Consultant της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, τα γενόσημα φάρμακα προσελκύουν μεγάλο ενδιαφέρον στους κόλπους του φαρμακευτικού κλάδου (ποιότητα, θεραπευτική ικανότητα, κτλ), ιδιαίτερα μετά την απόφαση της πολιτείας να επιβάλει πολιτικές ενίσχυσης της χρήσης τους, με στόχο την περαιτέρω συγκράτηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης (στο πλαίσιο της δημοσιονομικής εξυγίανσης). Οι τιμές των εν λόγω φαρμάκων έχουν ήδη υποστεί σημαντικές μεσοσταθμικές μειώσεις μέσω ανατιμολογήσεωντα τελευταία χρόνια, ενώ η περίπτωση νέων μειώσεων στο εξής εξαρτάται από τον όγκο κατανάλωσης».
Όπως περιγράφει η μελέτη της ICAP, τα φαρμακευτικά προϊόντα που προωθούν οι φαρμακευτικές εταιρείες επηρεάζονται τόσο από δημογραφικούς και κοινωνικούς παράγοντες (προφίλ υγείας, τάση γήρανσης του πληθυσμού, κ.ά.), όσο και από οικονομικούς παράγοντες (δημόσια δαπάνη υγείας, τιμές, κ.λπ). Η συνολική φαρμακευτική δαπάνη την πενταετία 20092014 μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 9%. Ανάλογη εικόνα και πορεία εμφανίζει και η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η οποία στο πλαίσιο της πολιτικής εξορθολογισμού των κρατικών δαπανών (αλλεπάλληλες μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων, κτλ), διαμορφώθηκε σε 2.000 εκατ. ευρώ το 2015, ενώ την τριετία 2016-2018 η εν λόγω δαπάνη δεν θα υπερβεί τα 1.945 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η συμμετοχή της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε (το 2014) σε 37,9%, δραστικά μειωμένη σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό (62,4%) του 2009.
Η ελληνική αγορά
Στην ελληνική αγορά φαρμάκου δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων με μακρόχρονη και ισχυρή παρουσία και δυναμική. Η πλειονότητα αυτών ασχολείται είτε με την παρασκευή είτε με την εισαγωγή γενόσημων φαρμάκων. Οι εισαγωγικές φαρμακευτικές εταιρείες αποτελούν θυγατρικές επιχειρήσεις ισχυρών πολυεθνικών ομίλων, ενώ σημαντική είναι και η συνεισφορά της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, η οποία εν μέσω γενικής πτώσης της παραγωγής στη μεταποίηση παρουσιάζει αισθητή βελτίωση στην οικονομική της αποδοτικότητα, ως αποτέλεσμα και της αυξανόμενης χρήσης εγχωρίως παραγόμενων γενόσημων φαρμάκων και της διεύρυνσης της εξαγωγικής δραστηριότητας.
Όσον αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα των εν λόγω επιχειρήσεων, οι εισαγωγικές επιχειρήσεις παρουσίασαν υψηλότερο περιθώριο μικτού κέρδους την περίοδο 2010-2011, ενώ το χρονικό διάστημα 20132014 οι ρόλοι αντιστράφηκαν, με τις παραγωγικές να εμφανίζουν υψηλότερους δείκτες, ως αποτέλεσμα και της διευρυμένης παραγωγής/εμπορίας γενόσημων φαρμάκων.
Από τη σύνταξη του ομαδοποιημένου ισολογισμού 24 αντιπροσωπευπκών παραγωγκών επιχειρήσεων προκύπτει ότι το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος μειώθηκε κατά 2,4% το 2014 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα ίδια κεφάλαια παρουσίασαν μείωση 5,3% το 2014 σε σχέση με το 2013, ενώ οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις παρουσίασαν δραστική αύξηση (46,4%).
Οι συνολικές πωλήσεις των 24 εταιρειών του δείγματος μειώθηκαν κατά 5,9% το 2014/13, ενώ τα μικτά κέρδη αυξήθηκαν οριακά (1,1%). Μικρή αύξηση (κατά 3,3%) εμφάνισε το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα.
Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν κερδοφόρο και τα δύο έτη, ωστόσο τα κέρδη (προ φόρων) μειώθηκαν κατά 4,6% το 2014/2013 λόγω της μείωσης των μη λειτουργητών εσόδων την ίδια περίοδο.
Η παγκόσμια αγορά
Η παγκόσμια αγορά των γενόσημων φαρμάκων παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, γεγονός το οποίο οφείλεται στη λήξη της πατέντας για πολλά από τα διαθέσιμα πρωτότυπα φάρμακα. Η εν λόγω αγορά εκτιμάται ότι ανήλθε σε περίπου 385 δισ. δολάρια το 2014 (συμμετοχή 35% επί της συνολικής φαρμακευτικής αγοράς), ενώ το 2016 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 430 δισ. δολάρια (αύξηση 11,7%). Την υψηλότερη διείσδυση γενόσημων φαρμάκων παρουσιάζουν οι: Πολωνία (54,8%), Λετονία (45,9%), Κροατία (45%) και Ιταλία (41,5%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζουν οι αγορές της Ελβετίας (11,5%) της Ολλανδίας (12,7%), του Βελγίου (14,6%) και της Ελλάδας (15,1%).
Οι εισαγωγικές φαρμακευτικές επιχειρήσεις παρουσίασαν υψηλότερο περιθώριο μικτού κέρδους την περίοδο 2010-2011, ενώ το διάστημα 2013-2014 οι παραγωγικές εμφάνισαν υψηλότερους δείκτες.
Θετικές προοπτικές
Σύμφωνα με τη Σταματίνα Παντελαίου, διευθύντρια Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, «το μέγεθος της εγχώριας αγοράς γενόσημων φαρμάκων σε όγκο σημείωσε διαχρονική αύξηση τα τελευταία χρόνια (2011-2015), ως αποτέλεσμα της εφαρμογής συνταγογρόφησης με βάση τη δραστική ουσία και το 2015 εκτιμάται ότι ενισχύθηκε κστό 5,6%. Αντίθετα, η εν λόγω αγορά σε όρους αξίας ακολουθεί φθίνουσα τάση την ίδια περίοδο (παρά την αυξανόμενη χρήση σε όγκο), ως αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων μειώσεων των τιμών τους. Πηγές της αγοράς εκτιμούν πως το μέγεθος αγοράς των γενόσημων φαρμάκων (ως ποσοστό επί της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης φαρμάκων) θα ενισχυθεί τα προσεχή έτη, ενώ οι επιχειρήσεις του κλάδου θα συνεχίσουν να διευρύνουν το χαρτοφυλάκιό τους με γενόσημα σκευάσματα».
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ