Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
To DailyPharmaNews βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για τις εργασίες του 5ου Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής το οποίο διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο 18 και 19 Μαΐου ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στο ξενοδοχείο the MET. Η εικόνα εντελώς διαφορετική από αυτή που υπάρχει σε πολλά από τα συνέδρια του κλάδου.
Το επίκεντρο του συνεδρίου ήταν...
..... κυριολεκτικά οι δύο αίθουσες μέσα στις οποίες πραγματοποιήθηκε, όχι ο χώρος του καφέ ή κάποιος άλλος χώρος. Οι δύο αυτές αίθουσες ήταν πραγματικά σχεδόν κατάμεστες από την έναρξη έως και τη λήξη των εργασιών. Ελάχιστοι από τους συνολικά 381 συνέδρους που συμμετείχαν έβγαιναν κάποιες στιγμές για λίγο για να πάρουν κάποιες «ανάσες» καθώς ήταν ένα «βαρύ» συνέδριο με την έννοια ότι τα θέματά του ήταν υψηλού επιστημονικού επιπέδου και ο όγκος των πληροφοριών σε κάποιες περιπτώσεις ήταν καταιγιστικός λόγω και του διαθέσιμου χρόνου.
Ο μόνος προβληματισμός ήταν το εάν το Σάββατο από τις 12 μέχρι τις 6 το απόγευμα θα ήσουν στη μεγάλη αίθουσα MAISTROS του ξενοδοχείου ή στη μικρότερη αίθουσα ZEPHYROS. Εάν θα παρακολουθήσεις το στρογγυλό τραπέζι για τις ουρολοιμώξεις: το σήμερα και το αύριο στην πράξη ή θα μάθεις για τις εξελίξεις στα συστήματα ελεγχόμενης χορήγησης φαρμάκων, τις νέες τάσεις στη Φαρμακευτική Ανάλυση, τις νέες προσεγγίσεις για στοχευμένη χορήγηση φαρμάκων με νανοτεχνολογία.
Θα έπρεπε να επιλέξεις εάν θα παρακολουθήσεις την ομιλία του ομότιμου Καθηγητή Φαρμακολογίας κ. Παναγιώτη Μαχαίρα με θέμα : η ανάπτυξη – έρευνα και οι κανονιστικές οδηγίες των παιδιατρικών φαρμάκων FDA και ΕΜΑ βασίζονται στην εξέλιξη της Φαρμακοκινητικής – Φαρμακοδυναμικής προς τη Φαρμακομετρία ή την ομιλία του Καθηγητή στο Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης Ευστράτιου Κυρανά με θέμα: Διασφαλίζει την υγεία των καταναλωτών το θεσμικό πλαίσιο παρασκευής και εμπορίας των Συμπληρωμάτων Διατροφής;
Η λογική του συγκεκριμένου συνεδρίου είναι έτσι κι αλλιώς διαφορετική. Και σε αυτήν τη διαφορετικότητα ίσως κρύβεται και η επιτυχία του με όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά της.
Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης διεξάγει εδώ και πολλά χρόνια το συνέδριο PharmaPoint κάθε Οκτώβριο, το οποίο επίσης έχει πολύ κόσμο. Έχει όμως μία άλλη λογική. Όπως είπε ο πρόεδρος του ΦΣ Θεσσαλονίκης κ. Διονύσης Ευγενίδης, μιλώντας στο DailyPharmaNews «το Pharma Point είναι ένα μεγάλο συνέδριο που έχει μαζί ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι του και μία έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών φαρμακείου. Είναι μία μεγάλη γιορτή για όλο τον φαρμακευτικό κόσμο στην οποία συμμετέχουν πάρα πολλές εταιρείες και φαρμακοποιοί.
Το συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής είναι αμιγώς επιστημονικό. Είναι διήμερο και κατά τη διάρκειά του έχουμε αποκλειστικά επιστημονικές ομιλίες από Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Φαρμακευτικής, της Ιατρικής αλλά και από άλλους ιατρούς. Φέτος για πρώτη φορά είχαμε και επιστήμονες υγείας από άλλους τομείς και συγκεκριμένα από τον χώρο της Ψυχολογίας και της διατροφολογίας. Δεν συμμετέχουν φαρμακευτικές εταιρείες, δεν είναι χορηγούμενο από κανέναν. Γίνεται με έξοδα του Συλλόγου μας. Υπάρχει μία συμβολική συμμετοχή των φαρμακοποιών που λαμβάνουν μέρος αλλά το μεγάλο κομμάτι των εξόδων το επωμίζεται ο Σύλλογος. Επομένως μιλάμε για δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Το ένα συνέδριο είναι καθαρά επιστημονικό ενώ το άλλο έχει ένα επιστημονικό κομμάτι και ένα πολύ μεγάλο εμπορικό κομμάτι».
Το Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής είναι ένα καθαρά επιστημονικό συνέδριο το οποίο έχουν αγκαλιάσει οι φαρμακοποιοί.
Ένα βασικό συμπέρασμα που βγήκε από τα όσα ανέφεραν στο DailyPharmaNews φαρμακοποιοί που έχουν παρακολουθήσει κάποιο από τα προηγούμενα τέσσερα συνέδρια ή συμμετείχαν ανελλιπώς σε όλα, είναι ότι τα πράγματα κάθε χρόνο είναι και καλύτερα. Καταρχήν παλιότερα το πρόγραμμα ήταν μεν ενδιαφέρον αλλά η θεματολογία ήταν χαοτική, δεν υπήρχε μία ομαδοποίηση των ομιλιών κάτι που πλέον έχει αλλάξει καθώς υπάρχουν συγκεκριμένες ενότητες που διευκολύνει κάποιον να επικεντρωθεί περισσότερο σε ό,τι πραγματικά τον ενδιαφέρει. Οι ομιλητές επίσης είναι άνθρωποι καταξιωμένοι που μεταφέρουν μέσα από τις παρουσιάσεις τις πολύτιμες εμπειρίες τους στους συνέδρους.
Ο κ. Ευγενίδης θεωρεί αυτή τη βελτίωση δεδομένη. «Δεν εφησυχάζουμε. Κάθε χρόνο προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε να κάνουμε τα συνέδρια μας ακόμη καλύτερα. Δεν είναι εύκολο. Θέλει πάρα πολλή δουλειά και γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου που τρέχουν για την οργάνωση όλων των δραστηριοτήτων του Συλλόγου. Το συνέδριο αυτό είναι ένα μέρος από το μεγάλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχουμε και τρέχει στη διάρκεια όλης της χρονιάς εδώ και αρκετά χρόνια, από το 2000, και το οποίο περιλαμβάνει πολλές άλλες εκδηλώσεις πέρα από αυτήν. Έχουμε τη σχετική εμπειρία, έχουμε τη διάθεση οπότε αυτό φαίνεται ότι βγαίνει και προς τα έξω».
Σημαντικό για τον κ. Ευγενίδη είναι το γεγονός ότι «το βασικό κίνητρο, πιστεύω, που έρχονται για να παρακολουθήσουν το συνέδριο δεν είναι τόσο η μοριοδότηση την οποία παίρνουν και από πολλές άλλες εκδηλώσεις, όσο το πρόγραμμα το οποίο υλοποιείται και στο οποίο συμμετέχουν άνθρωποι κορυφαίοι στο χώρο τους. Ευτυχώς έχουμε τη δυνατότητα να είμαστε σε μία περιοχή που έχει πληθώρα επιστημόνων και εμείς προσπαθούμε να φέρνουμε τους καλύτερους για να μιλήσουν πάνω στα θέματα για τα οποία ενδιαφερόμαστε».
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ακούστηκαν από εκλεκτούς επιστήμονες του βεληνεκούς του κ. Παναγιώτη Μαχαίρα πολύ θετικά σχόλια, τόσο για το επίπεδο των ομιλιών όσο και για την οργάνωση και τη συμμετοχή σε αυτό.
Ήταν μία προσπάθεια που συνέδεσε τα τρία Πανεπιστημιακά τμήματα της Φαρμακευτικής Σχολής, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας, όπου οι γιατροί ήρθαν σε επαφή με τους φαρμακοποιούς και από κοινού είδαν πώς μπορεί αυτή η συνεργασία να αναπτυχθεί επ’ ωφελεία των ασθενών συζητώντας και ξεκαθαρίζοντας τα όρια ευθύνης του κάθε λειτουργού της υγείας και τους απόλυτα διακριτούς τους ρόλους αλλά και αναδεικνύοντας τα πολύ μεγάλα και ανεκμετάλλευτα περιθώρια καλύτερης συνεργασίας τους, με έμφαση στον τομέα της πρόληψης.
Μάλιστα υπήρξαν και προτάσεις εκ μέρους των ομιλητών. Για παράδειγμα υπήρξε η άποψη ενός εκ των διακεκριμένων Καθηγητών ότι στο συνέδριο θα έπρεπε να συμμετέχουν και νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί. Ο κ. Ευγενίδης απάντησε σε αυτήν την πρόταση μέσω του DailyPharmaNews λέγοντας ότι «το συνέδριο εφαρμοσμένης φαρμακευτικής το οραματιστήκαμε έτσι ώστε να δίνει βοήθεια στους φαρμακοποιούς του φαρμακείου, στους φαρμακοποιούς του πάγκου στην καθημερινή τους πράξη. Ο προσανατολισμός του παραμένει πάντα προς αυτήν την κατεύθυνση αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να το παρακολουθήσουν και φαρμακοποιοί άλλων ειδικοτήτων πλην των φαρμακοποιών της κοινότητας». Και συνέχισε εξηγώντας ότι: «Υπάρχουν αδιαμφισβήτητα δυσκολίες στην καθημερινότητα του φαρμακοποιού του πάγκου.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, σε σχέση με την εκτέλεση των συνταγών και σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες, τις ιδιοτροπίες θα έλεγα που αντιμετωπίζουμε με καινούργιες εγκυκλίους που βγαίνουν τη μία μέρα και ισχύουν από δύο μέρες νωρίτερα, είναι εξουθενωτικά για τον φαρμακοποιό. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά δεν σου αφήνουν τον απαραίτητο χρόνο να μιλήσεις, να έρθεις σε επαφή με τον ασθενή σου στο βαθμό που θα ήθελες να το κάνεις. Όταν όμως έχεις να ασχοληθείς με χίλια δύο πράγματα διαδικαστικά, γραφειοκρατικά τα οποία θα έπρεπε να είχαν λυθεί με άλλους τρόπους, αυτοματικοποιημένους (π.χ. κόφτες στη συνταγογράφηση γνωματεύσεων παροχής υλικών) όταν έχουμε να συμβουλευτούμε έναν τόμο για το πώς θα εκτελέσουμε μία συνταγή και όχι για το πώς θα εξηγήσουμε τη χρήση αυτής της συσκευής που δίνουμε στον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας, νομίζω ότι τελικά αποπροσανατολιζόμαστε από τον στόχο μας.
Το γεγονός ότι για δύο μέρες πέρασαν από αυτό το συνέδριο 400 περίπου φαρμακοποιοί και ήταν από τις 9 το πρωί μέχρι το βράδυ για να επιμορφωθούν στο επιστημονικό κομμάτι νομίζω ότι αυτό δίνει την απάντηση για το εάν και κατά πόσο χρειαζόμαστε και είναι επιβεβλημένη η αναβάθμιση του επιστημονικού ρόλου του φαρμακοποιού. Αυτό το έχουμε αντιληφθεί ως Σύλλογος και έχουμε ξεκινήσει μία προσπάθεια από το 2000 με τον τότε πρόεδρο Κυριάκο Θεοδοσιάδη και ανελλιπώς συνεχίζουμε αυτήν την προσπάθεια μέχρι σήμερα και θεωρώ ότι συνεχώς σε μία χρονική περίοδο 3-4 ετών που περνάει έχουμε να προσφέρουμε κάτι περισσότερο και κάτι καλύτερο».
Κ. Θεοδοσιάδης: Ήταν ένα στοίχημα που κερδίσαμε
Η επιτυχία ωστόσο του συνεδρίου δεν ήταν εξασφαλισμένη. Ο εμπνευστής του εν λόγω συνεδρίου, τέως πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυριάκος Θεοδοσιάδης εξήγησε στο DailyPharmaNews ότι ουσιαστικά επρόκειτο για ένα δύσκολο στοίχημα καθώς «πριν από πέντε χρόνια δεν υπήρχε τίποτε. Σχεδιάστηκε με ρίσκο ότι μπορεί τον επόμενο χρόνο να μην είχε την ανταπόκριση που θέλαμε. Υπήρχε ένας φόβος μήπως από πλευράς ιατρικής κοινότητας δεν υπήρχε ανταπόκριση ως προς τους ομιλητές. Με τη βοήθεια του αείμνηστου Δημήτρη Γκιουλέκα, του Καθηγητή Πνευμονολογίας που ήταν δίπλα μας τα δύο πρώτα χρόνια –και τα πιο δύσκολα- καθώς μετά έφυγε από τη ζωή, και αυτό το ζήτημα το ξεπεράσαμε. Με υπομονή και εργασία έγιναν αυτά που έγιναν».
Για τον κ. Θεοδοσιάδη δεν είναι ανεξήγητη η επιτυχία του συνεδρίου από άποψη συμμετοχής. «Έτσι όπως είναι τα πράγματα οι φαρμακοποιοί έχουν καταλάβει ότι επειδή τα πράγματα έχουν δυσκολέψει επαγγελματικά, οικονομικά κτλ η εποχή του αυτόματου πιλότου και της ροής εσόδων που υπήρχε πριν δέκα χρόνια δεν υπάρχει τώρα. Οι απαιτήσεις αυξάνονται και οι φαρμακοποιοί που θα ξεχωρίσουν θα είναι αυτοί οι φαρμακοποιοί που θα έχουν ανεβάσει αισθητά το επίπεδο της επιστημονικής τους κατάρτισης.Υπάρχει μία κεντρική κατεύθυνση που λέει: «Μορφωνόμαστε, προσθέτουμε γνώσεις που δεν ξέραμε, επικαιροποιούμε γνώσεις τις οποίες είχαμε και καλύπτουμε τα κενά γνώσης τα οποία έχουμε.
Η επιστήμη τρέχει. Πάμε πλέον προς την παραγωγή προσωποποιημένων φαρμάκων όχι μόνο σε σχέση με την ηλικία, το βάρος και άλλα χαρακτηριστικά αλλά σε σχέση και με τις συνυπάρχουσες ασθένειες ή με τα συγχορηγούμενα φάρμακα. Ακόμη και το κοινωνικό επίπεδο και η δυνατότητα προσαρμογής του ασθενούς και παρακολούθησης του θεραπευτικού σχήματος πρέπει πλέον να λαμβάνεται υπόψιν. Και αυτό το συνέδριο, το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής είναι ένα συνέδριο που δεν γίνεται για λόγους ούτε εθιμοτυπικούς ούτε τουριστικούς ούτε κοινωνικούς. Γίνεται για να επιμορφωθούν οι άνθρωποι που συμμετέχουν».
Το συνέδριο γεννήθηκε ύστερα από μία προσωπική ιδέα
Ο κ. Θεοδοσιάδης εξήγησε ότι ήταν μία δική του, προσωπική ιδέα «πριν από πέντε χρόνια γιατί είχα διαπιστώσει ότι τα υπάρχοντα συνέδρια συνδυάζονται με εμπορικές εκθέσεις όπως είναι το Hellas Pharm ή το Pharma Point - χρειάζονται και αυτά, δεν τα μηδενίζω ούτε τα απαξιώνω- ενώ πολλά εξ’ αυτών έχουν την εμπλοκή φαρμακευτικών εταιρειών την οποία επίσης δεν υποβαθμίζω, δεν απαξιώνω και δεν ενοχοποιώ. Συνειδητοποιήσαμε λοιπόν τότε ότι λείπει ένα ακραιφνώς επιστημονικό συνέδριο και με αυτά τα χαρακτηριστικά, όπως το είχα φανταστεί, έτσι ακριβώς γίνεται.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΦΣ Θεσσαλονίκης κ. Διονύση Ευγενίδη η προσπάθεια συνεχίζεται και βελτιώνεται. «Υπάρχει φύλλο αξιολόγησης το οποίο συμπληρώνουν οι φαρμακοποιοί και μέσα από το οποίο μας δίνουν και ιδέες για επόμενες δράσεις. Πέρα από την αξιολόγηση του μαθήματος, της ομιλίας που παρακολούθησαν υπάρχει χώρος να αξιολογήσουν γενικότερα το χώρο όπου έγινε η εκδήλωση, την ημερομηνία, την ώρα κτλ. Όλα αυτά εξετάζονται μετά από την ομάδα μας στο Δ.Σ. ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε την επόμενη εκδήλωσή μας ακόμη καλύτερη. Κοιτάμε ακόμη και το πιο μικρό πράγμα ώστε να διευκολύνουμε την προσπάθεια των συναδέλφων».
Για τον κ. Ευγενίδη η γνώση που αποκτούν οι φαρμακοποιοί πρέπει να ενισχύεται. «Η γνώση που αποκτάς στα 5 χρόνια φοίτησης στο Πανεπιστήμιο όχι μόνο ξεπερνιέται πάρα πολύ γρήγορα πλέον όπως είναι οι εξελίξεις αλλά καμιά φορά δεν συμβαδίζει και με αυτά που έχεις να αντιμετωπίσεις στο επάγγελμά σου μετά. Γι’ αυτό και κάνουμε αυτές τις προσπάθειες. Για να είμαστε έτοιμοι να αποδείξουμε ότι βρισκόμαστε μέσω της συνεχούς δια βίου εκπαίδευσης στην αιχμή των επιστημονικών εξελίξεων στο χώρο μας».