Αθήνα
Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, 31 Μαΐου 2012, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία πραγματοποιεί εκδηλώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν μέτρηση CO σε καπνιστές, σπιρομετρήσεις, μοίρασμα έντυπου υλικού και ενημέρωση για τα ιατρεία διακοπής του καπνίσματος, από πνευμονολόγους της ομάδος διακοπής του καπνίσματος της ΕΠΕ.
Οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται σήμερα Παρασκευή στην Ιατρική Σχολή, το Πολυτεχνέιο και το Γ.Ν.Α. Σωτηρία, το Σάββατο 1 Ιουνίου 2013 στο Δήμο Χαλανδρίου και την Κυριακή 2 Ιουνίου 2013 στην πλατεία του Δήμου Αγίας Παρασκευής.
Οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται σήμερα Παρασκευή στην Ιατρική Σχολή, το Πολυτεχνέιο και το Γ.Ν.Α. Σωτηρία, το Σάββατο 1 Ιουνίου 2013 στο Δήμο Χαλανδρίου και την Κυριακή 2 Ιουνίου 2013 στην πλατεία του Δήμου Αγίας Παρασκευής.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας επικεντρώνεται στην ανάγκη της αποκάλυψης και αντιμετώπισης των μεθόδων με τις οποίες προσπαθεί η βιομηχανία καπνού να παρεμβαίνει και να υπονομεύει την εφαρμογή μέτρων ελέγχου του καπνίσματος, όπως προβλέπονται στη Σύμβαση - Πλαίσιο του (WHO-FCTC) που ισχύει από το 2005. Έτσι φέτος στοχεύει στην απαγόρευση της διαφήμισης, προώθησης και χορηγίας των προϊόντων του καπνού.
Στα περισσότερα κράτη όπου είναι ελλιπής η εφαρμογή των μέτρων κατά του καπνού, οι διάφορες μορφές διαφήμισης έχουν ως αποτέλεσμα:
1. Τον αποπροσανατολισμό των νέων από τις παραπλανητικές διαφημιστικές καμπάνιες των προϊόντων του καπνού
2. Την αναπόφευκτη έκθεση των νέων στο εμπόριο του καπνού.
3. Τη μη αποτελεσματική εφαρμογή των απαγορεύσεων για κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.
4. Την άνθηση της καπνοβιομηχανίας.
Η Ευρώπη πληρώνει υψηλό τίμημα για την καθυστερημένη λήψη αποφάσεων αναφορικά με τον έλεγχο της χρήσης του καπνού, που έχουν ως συνέπεια την αύξηση του υγειονομικού κόστους αλλά και την επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των πολιτών της.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος λόγω του καπνίσματος στην Ευρωπαϊκή Οικονομία είναι περισσότερο από μισό τρισεκατομμύριο ευρώ, ή περίπου το 4,6% της Ε.Ε. GDP. Ας ληφθεί υπ’ όψη ότι 700.000 πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο εξαιτίας της κατανάλωσης καπνού και σχεδόν 13 εκατομμύρια άτομα από τις 27 χώρες της ΕΕ υποφέρουν από αρρώστιες που σχετίζονται με το κάπνισμα, με καταστρεπτικές συνέπειες στην οικονομία, την κοινωνία και τα συστήματα υγείας. Φαίνεται ότι ίσως τώρα δίνεται μία ευκαιρία εντατικοποίησης της δραστηριότητας αυτής στις χώρες της Ευρώπης, καθώς οι κυβερνήσεις στην ΕΕ συζητούν μία πρόταση για επανεξέταση της Οδηγίας Προϊόντων Καπνού της ΕΕ που έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2012.
H τελευταία Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Προϊόντα Καπνού (Tobacco Product Directive 2001/37/EC) έγινε αποδεκτή από την ΕΕ τον Ιούνιο του 2001 και αφορά την εφαρμογή κοινών οδηγιών από τα κράτη μέλη όσον αφορά τη παραγωγή, την εμφάνιση και τις πωλήσεις των προϊόντων καπνού. Μετά 10 και πλέον χρόνια με την σύγχρονη πληροφόρηση σε επιστημονικά θέματα και τις διεθνείς εξελίξεις σχετικά με τη χρήση του καπνού χρειάζεται η οδηγία αυτή να αναθεωρηθεί και να εκσυγχρονιστεί το συντομότερο δυνατόν .
Η πρόταση πρέπει απαραίτητα να εγγυάται μία υψηλού επιπέδου φροντίδα προστασίας της υγείας των πολιτών μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής των οδηγιών της Σύμβασης Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO Framework Convention on Tobacco Control) (FCTC), που αποτελεί υποχρέωση όλων των μελών της ΕΕ, ως υπογράφοντα κράτη μέλη, με πρόσθετο στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας των εσωτερικών αγορών με οφέλη για την οικονομία. Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που υπέγραψαν τη σύμβαση αυτή.
Ο καπνός δεν είναι μόνο επιλογή τρόπου ζωής για τους ενήλικες. Πάνω από τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων καπνιστών ξεκινούν το κάπνισμα πριν την ηλικία των 18 και το 94 % πριν την ηλικία των 25 ετών. Η αλήθεια είναι ότι ο καπνός είναι ένα θανατηφόρο εθιστικό προϊόν που σκοτώνει τους μισούς από τους χρήστες του. Ο εθισμός στη νικοτίνη είναι μεγαλύτερος όταν το κάπνισμα αρχίσει νωρίς και ειδικά στην εφηβεία. Η Ευρωπαϊκή κοινότητα για την προστασία της δημόσιας υγεία χρειάζεται να υποστηρίξει τις προτάσεις της νέας Οδηγίας ως ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση για την μείωση της ελκυστικότητας της χρήσης του καπνού και της έναρξης του καπνίσματος ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους.
Στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα η χρήση του καπνού μειώνεται, αλλά πολύ αργά. Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν το ποσοστό των καπνιστών στο 28% (κατά το Εurobarometer 2012 η Ελλάδα στο 42%). Συγκριτικά, οι ρυθμοί καπνίσματος στην Αυστραλία και Καναδά, που αναφέρονται ως τα κράτη παγκόσμιοι ηγέτες στον έλεγχο του καπνού, έχουν μειωθεί σταθερά στο 17% εξαιτίας ευρύτερης εφαρμογής αυστηρών πολιτικών ελέγχου .
H επαναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Προϊόντων Καπνού (Tobacco Product Directive) μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής οικονομικής ανάκαμψης. Αναμφισβήτητα βελτιώνοντας την υγεία των πολιτών με τον καλύτερο έλεγχο της χρήσης του καπνού διατηρείται το Ευρωπαϊκό ανθρώπινο δυναμικό και η σωστή παραγωγικότητα. Κατά κύριο όμως λόγο η υποστήριξη και εφαρμογή μίας νέας μετά επαναθεώρηση Ευρωπαϊκής Οδηγίας Προϊόντων Καπνού (Tobacco Product Directive) έχει στόχο να σώσει εκατομμύρια ζωές αποτρέποντάς τα παιδιά από το να αρχίσουν να καπνίζουν και ενθαρρύνοντας τους ήδη καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα, αλλά και να μειώσει το υγειονομικό κόστος λόγω του εθισμού στη νικοτίνη των τσιγάρων.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία ελπίζει ότι η Πολιτεία θα κατανοήσει την σημαντική αναγκαιότητα για την υποστήριξη της νέας αυτής Ευρωπαϊκής Οδηγίας Προϊόντων Καπνού (Tobacco Product Directive), η οποία σχετίζεται απ’ ευθείας με την υγεία και την ευημερία των πολιτών καθώς και με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη και ανάκαμψη της ΕΕ και των μελών της.
Η ΕΠΕ δεσμεύτηκε για την ενημέρωση των Ελλήνων και Κυπρίων Ευρωβουλευτών μελών της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Οδηγία και θα ζητήσει την ψήφισή της τον Ιούλιο 2013.
Επιπρόσθετα, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία μας ενημερώνει ότι παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της βιομηχανίας καπνού και εστίασης, τα διεθνή δεδομένα δείχνουν ότι στις χώρες όπου επιβλήθηκε νομοθεσία για απαγόρευση του καπνίσματος, οι χώροι όπου απαγορεύτηκε το κάπνισμα γρήγορα έγιναν δημοφιλείς. Η νομοθεσία στάθηκε πολύ εύκολο να εκτελεστεί και η επίδραση της νομοθεσίας αυτής στις επιχειρήσεις εστίασης ήταν είτε θετική, είτε ουδέτερη. Αυτό αφορά και χώρες όπως η Ιταλία και η Κύπρος, με νοοτροπία πιό κοντινή στην Ελλάδα, όπου δεν υπήρξε επιλεκτική, αλλά καθολική εφαρμογή του νόμου. Στα πλαίσια αυτά η ΕΠΕ θα αναρτήσει λίστα των χώρων εστίασης, μπαρ, καφετεριών, όπου θα εφαρμόζεται η απαγόρευση του καπνίσματος, ώστε να δώσει κίνητρο στους επαγγελματίες που σέβονται το νόμο, προσελκύοντας τους μη καπνιστές και όσους δε θέλουν να εκτεθούν σε παθητικό κάπνισμα.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία ευαισθητοποιημένη προ πολλού για τις βλαπτικές επιδράσεις του καπνίσματος και ιδίως στο αναπνευστικό σύστημα, δημιούργησε στους κόλπους της Ομάδα Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος και τη Προαγωγή της Υγείας. Η εν λόγω Ομάδα είναι από τις πλέον δραστήριες στο χώρο της Πνευμονολογίας και γενικότερα της Ιατρικής. Διοργάνωσε πληθώρα εκπαιδευτικών σεμιναρίων που αφορούν στο κάπνισμα, τις επιπτώσεις του και τους τρόπους διακοπής του. Τα τελευταία χρόνια ανέλαβε μια σειρά από οργανωμένα σεμινάρια στα πλαίσια Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Επαγγελματιών Υγείας για την Οργάνωση Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος. Σε αυτά τα σεμινάρια εκπαιδεύτηκαν Πνευμονολόγοι, Γενικοί Γιατροί και γενικά επιστήμονες υγείας ο αριθμός των οποίων ξεπέρασε τους 800. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας είναι η δημιουργία πέραν των 50 Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, ενταγμένων σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορούν να βοηθήσουν τους καπνιστές να διακόψουν το τσιγάρο γρήγορα, οικονομικά και αποτελεσματικά.
Επιπρόσθετα στη δυσκολία απεξάρτησης από το τσιγάρο ήρθε και η νέα τάση για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, η οποία υιοθετήθηκε άκριτα από χιλιάδες καπνιστές. Ωστόσο, δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση της ασφάλειας του ηλεκτρονικού τσιγάρου και επομένως δε μπορεί η μέθοδος αυτή να υποστηριχθεί ως επιστημονική θεραπευτική προσέγγιση της διακοπής του καπνίσματος. Παράλληλα, υπάρχουν διεθνείς μελέτες και μάλιστα πρόσφατα και από τη χώρα μας, που αποδεικνύουν την επικινδυνότητα του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες και την διαθέσιμη έρευνα, η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) δεν ταξινομεί τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως ασφαλή εναλλακτική λύση στο κάπνισμα, ούτε τα θεωρεί ένα εγκεκριμένο εργαλείο για την διακοπή του καπνίσματος ή κατάλληλα για να χρησιμοποιούνται σε χώρους, όπου το συμβατικό κάπνισμα απαγορεύεται. Τη θέση αυτή υιοθετεί πλήρως και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία και καλεί όλους τους επαγγελματίες στο ιατρικό και παραϊατρικό χώρο, να ενημερωθούν ώστε να μην είναι υποχωρητικοί στο θέμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου, το οποίο δεν αποτελεί τρόπο διακοπής, δε σταματά το φαύλο κύκλο της εξάρτησης και εγκυμονεί κινδύνους ως μη ελεγμένο επιστημονικά προϊόν.
Συνοψίζοντας ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι αν αρχίζει να εφαρμόζεται η νομοθεσία για τη διαφήμιση και τον περιορισμό του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους στα επόμενα 5 χρόνια θα έχουμε:
- Μείωση του αριθμού των καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 2.4 εκατομμύρια.
- Καθαρό όφελος στην οικονομία 4 δις ευρώ
- Όφελος 506 εκατομμύρια ευρώ λόγω της ετήσιας μείωσης σε έξοδα περίθαλψης.
Με την εφαρμογή της νομοθεσίας είναι δυνατό:
- να αποτραπούν οι έφηβοι να αρχίσουν το κάπνισμα
- να ενθαρρυνθούν οι καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα
- να προστατευθούν οι πολίτες από το δευτερογενές κάπνισμα
- να μειωθεί το κόστος για την υγεία