Με μια κίνηση η φαρμακευτική δαπάνη το προηγούμενο τρίμηνο από τα 855 εκατομμύρια ευρώ μειώθηκε στα 612 εκατομμύρια. Του Τάσου Τέλλογλου
Την προπερασμένη Παρασκευή, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας δέχθηκε ένα μπαράζ συμβουλών από αντιπροσωπεία ξένων «ακτιβιστών» και ειδικών στα ζητήματα προσβασιμότητας σε φάρμακα. Ανάμεσά τους και οι...
.. Ντέιβιντ Χάμερσταϊν και Τζέιμι Λοβ, οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην προσπάθεια ώστε μία σειρά από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες να «γονατίσουν» και να επιτρέψουν τη χρήση αντιγράφου φαρμάκου κατά του HIV (AIDS).
Οι Λοβ και Χάμερσταϊν είναι γνωστοί στο υπουργείο Υγείας, καθώς ως μέλη της αμερικανικής συμμαχίας «Essential Inventions», ζήτησαν στις 18 Μαρτίου 2013 να ενεργοποιήσει ο υπουργός Ανδρέας Λυκουρέντζος τη «μη εθελοντική χρήση ευρεσιτεχνιών» (πατεντών) από την κυβέρνηση, προκειμένου να «συμπιεσθούν» με κρατική παρέμβαση οι τιμές για ακριβά φάρμακα κατά του καρκίνου, του AIDS και άλλων χρόνιων ασθενειών.
To υπουργείο είχε απορρίψει «σιωπηλά» τον Μάρτιο τη θέση των Λοβ και Χάμερσταϊν, αλλά εκείνοι επανήλθαν και από το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα ζήτησαν να «αποσυνδεθεί σε μία χώρα, όπως η Ελλάδα, το κόστος για έρευνα και ανάπτυξη από το κόστος των φαρμάκων». Ενώπιον των μάλλον αμήχανων εκπροσώπων των φαρμακευτικών εταιρειών και του μάλλον ενθουσιασμένου εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτη Κουρουπλή, ο Λοβ μίλησε για την «υποχρεωτική αδειοδότηση των φαρμάκων», λέγοντας ότι «οι πατέντες χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν ένα νομικό μονοπώλιο και αυτό είναι δυνατόν να οδηγήσει σε υψηλές τιμές, σε εμπόδια στην πρόσβαση και να περιορίσει την καινοτομία σε ό,τι αφορά νέα προϊόντα.
Υποχρεωτικές άδειες που εκδίδονται από κυβερνήσεις και δικαστήρια είναι δυνατόν να σπάσουν το μονοπώλιο και να επιτρέψουν σε περισσότερους ανταγωνιστές να πιέσουν τις τιμές προς τα κάτω ή να χρησιμοποιήσουν την εφεύρεση σε ένα νέο προϊόν», κατέληξε ο Λοβ.
Η μέθοδός του έχει χρησιμοποιηθεί σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά μόνο κατ’ εξαίρεσιν. Η χρήση της είναι πιο συχνή σε ανταπτυσσόμενες χώρες, όπου τα πνευματικά δικαιώματα δεν προστατεύονται. Παρ’ όλα αυτά, ο «νόμος Λοβέρδου» έδινε τη δυνατότητα στο κράτος να τιμολογεί φάρμακα των οποίων η πατέντα έληγε.
Οταν η πολιτεία αποφάσισε να εφαρμόσει τον νόμο, προσπάθησε να δει στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας πόσων φαρμάκων οι πατέντες ήταν δηλωμένες για την Ελλάδα, ανακαλύπτοντας μόνο μερικές εκατοντάδες. Αρα, ο «νόμος Λοβέρδου» δεν ήταν δυνατόν να εφαρμοσθεί. Ετσι, ο νυν αναπληρωτής υπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς προχώρησε σε μία... άσκηση ισορροπίας. Αφού το υπουργείο Υγείας αναζήτησε τα στοιχεία στον ευρωπαϊκό οργανισμό ευρεσιτεχνιών στο Μόναχο και δεν τα βρήκε, ο κ. Σαλμάς αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το λεγόμενο data exclusivity, δηλαδή τη διάρκεια της αποκλειστικότητας των στοιχείων των κλινικών δοκιμών, χρόνο μέσα στον οποίο οι εταιρείες γενοσήμων δεν είναι δυνατόν να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά. Μόνον όταν λήξει αυτή η περίοδος μπορούν.
Με αυτή τη λογική, ο κ. Σαλμάς, προχωρώντας σε μια διευρυμένη ερμηνεία του σχετικού πλαισίου, προέβη σε ανατιμολόγηση για επτά φάρμακα, ανάμεσά τους ορισμένα ευρύτατης χρήσης, όπως μία στατίνη με «τζίρο» 45 εκατομμύρια ετησίως, ένα φάρμακο για τον καρκίνο του εντέρου και ένα καρδιολογικό. Η μείωση της τιμής μόνο γι’ αυτά ήταν περί το 50%. Το αποτέλεσμα στο προηγούμενο τρίμηνο ήταν να μειωθεί η φαρμακευτική δαπάνη από τα 855 εκατομμύρια ευρώ στα 612 εκατομμύρια, όπως θα... πληροφορηθεί η τρόικα αυτή την εβδομάδα.
Παράλληλα, όμως, η κίνηση Σαλμά έδειξε και τα όρια που έχει η πολιτική υγείας με βασικό «εργαλείο» τις τιμές. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ηγεσία του υπουργείου Υγείας σκοπεύει να επαναφέρει την πατέντα σαν «εργαλείο αναφοράς» .Ταυτόχρονα, το προαναφερθέν ογκολογικό φάρμακο «εξαφανίσθηκε» από την αγορά προφανώς σε μία προσπάθεια της εταιρείας παραγωγής να εμποδίσει τις εξαγωγές σε χώρες όπου τιμολογείται ακριβότερα.
kathimerini.gr