Στη δικαιοδοσία των περιφερειακών αρχών, αναμένεται να περάσει εξ ολοκλήρου το άνοιγμα όλων των καταστημάτων τις Κυριακές, καθώς η κυβέρνηση, μετά από τις πιέσεις των θεσμών, εξετάζει το ενδεχόμενο να άρει τις προϋποθέσεις που απέκλειαν συγκεκριμένες κατηγορίες καταστημάτων να λειτουργούν κι άλλες, πλην των οκτώ νομοθετικά καθορισμένων Κυριακών.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, επιβεβαιώνουν ότι στο προσχέδιο συμφωνίας προβλέπεται η κατάργηση των περιορισμών στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, σημειώνοντας ότι στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων:
1. Συζητά μόνο την άρση αδικαιολόγητων περιορισμών
2. Δεν συζητάει την αύξηση του εθνικού αριθμού των Κυριακών
3. Θέλει την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των περιφερειακών αρχών
4. Η όποια αύξηση σε περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συνδέεται με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας.
Ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να αυξήσει τον αριθμό των Κυριακών στις οποίες όλα τα καταστήματα μπορούν να είναι ανοικτά, το υπουργείο μεταφέρει την αρμοδιότητα για τις επιπλέον Κυριακές στους αντιπεριφερειάρχες, παρέχοντάς τους όμως τη διευκόλυνση, η όποια απόφαση, να περιλαμβάνει όλα τα καταστήματα, μικρά και μεγάλα, ακόμη και τα πολυκαταστήματα, κάτι που δεν επιτρέπεται με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Κύκλοι του υπουργείου, διευκρινίζοντας περί της «άρσης αδικαιολόγητων περιορισμών» επισημαίνουν ότι καταργώντας τη σχετική διάταξη του ν. 4177/2013 που απαγορεύει τη λειτουργία των καταστημάτων άνω 250 τμ αλλά και των καταστημάτων που ανήκουν σε αλυσίδες ή είναι shops in a shop, δημιουργούνται ίσοι όροι ανταγωνισμού για μια σειρά από μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες μέχρι τώρα δεν είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην τοπική οικονομία τις Κυριακές.
Μάλιστα εξηγούν ότι αυτοί οι περιορισμοί δεν βασίζονταν σε αντικειμενικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος και δεν συνδέονται με τον αριθμό των Κυριακών κατά τις οποίες επιτρέπεται η λειτουργία των μαγαζιών και δημιουργούσαν αδικαιολόγητες στρεβλώσεις οι οποίες περιόριζαν τον αντίκτυπο των αποφάσεων που εκδίδουν περιφερειακές αρχές.
Πότε ανοίγουν τις Κυριακές
Συνοπτικά, σήμερα, η προαιρετική λειτουργία όλων των καταστημάτων επιτρέπεται τις εξής οκτώ Κυριακές:
1) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των δύο τακτικών εκπτωτικών περιόδων.
2) Τις δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων.
3) Την Κυριακή των Βαΐων.
4) Την τελευταία Κυριακή κάθε έτους.
5) Δύο Κυριακές κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων.
Οι παραπάνω, πρόκειται για τις «εθνικά» νομοθετημένες Κυριακές, καθώς υπό προϋποθέσεις με αιτιολογημένη απόφαση των αντιπεριφερειαρχών τα καταστήματα μπορούν να είναι ανοικτά κι άλλες Κυριακές του έτους.
Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται στο άρθρο 16 παρ. 2 του νόμου 4177/2013, με αιτιολογημένη απόφαση του κατά τόπον αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη, μπορούν να οριστούν περιοχές στις οποίες επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και άλλες Κυριακές, πλην των οκτώ προαναφερθέντων, υπό τις εξής προϋποθέσεις
α) Τα εμπορικά καταστήματα να έχουν συνολική επιφάνεια εμβαδού, όπως αυτό αναγράφεται στον λογαριασμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, μέχρι 250 τετραγωνικά μέτρα,
β) Να μην ανήκουν υπό οποιαδήποτε νομική σχέση σε αλυσίδα καταστημάτων, εξαιρουμένων των περιπτώσεων συμβάσεων δικαιόχρησης (franchise),
γ) Να μη λειτουργούν με συμφωνίες συνεργασίας τύπου «κατάστημα εντός καταστήματος» («shops-in-a-shop») και να μη βρίσκονται σε εκπτωτικά καταστήματα («outlet»), εμπορικά κέντρα ή εκπτωτικά χωριά.
Η ευθύνη στους αντιπεριφερειάρχες
Η κυβέρνηση, αίροντας τους περιορισμούς που σχετίζονται με το μέγεθος και το είδος των καταστημάτων, όπως αναφέρονται πιο πάνω, μεταφέρει την ευθύνη για την λειτουργία τις Κυριακές, αποκλειστικά στις αυτοδιοικητικές αρχές. Ωστόσο, το θέμα είναι, αν αυτό το πάγιο βήμα, γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς, οι οποίοι φέρονται να ζητούν νομοθετικά την απελευθέρωση της κυριακάτικης λειτουργίας.
Στην περίπτωση αυτή, το επιχείρημα που θα χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση, είναι η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (100/2017) η οποία έκρινε αντισυνταγματική την απόφαση του πρώην υφυπουργού Ανάπτυξης Γεράσιμου Γιακουμάτου που επέτρεπε τη προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές στην Αττική: Ιστορικό κέντρο Αθηνών και β) Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου), την κεντρική Μακεδονία: Ιστορικό κέντρο Θεσσαλονίκης - Χαλκιδική και στο Νότιο Αιγαίο: Ρόδος, Κως, Σύρος, Μύκονος και Σαντορίνη.