Σε ποιες χώρες συνταγογραφούν οι νοσηλευτές

Το δικαίωμα παρέχεται εφόσον οι νοσηλευτές πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις εκπαίδευσης, οι οποίες ορίζονται από τη νομοθεσία.

Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης 

 

Έντονες αντιδράσεις είχε προκαλέσει τον Ιανουάριο του 2015 η απόφαση του τότε υπουργού Υγείας να επιτρέψει σε νοσηλευτές να χορηγούν συνταγές. Ο κ. Βορίδης είχε επιτρέψει τη συνταγογράφηση φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού, όπως ήπια αναλγητικά – αντιπυρετικά, βιταμίνες, σίδηρο, φυσιολογικό ορό 0,9%, αντιβηχικά σιρόπια, υπακτικά, αντιδιαρροϊκά, αντιεμετικά και μία σειρά άλλων σκευασμάτων.

Η απόφαση είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τον ιατρικό κόσμο και είχε τελικά αποσυρθεί. Η διεθνής πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει πως οι νοσηλευτές έχουν το δικαίωμα αυτό σε μία σειρά από υγειονομικά συστήματα.


 
Ο ρόλος των νοσηλευτών είναι αναβαθμισμένος κυρίως στην εξωνοσοκομειακή (πρωτοβάθμια) φροντίδα, όπου τούς παρέχεται η δυνατότητα να συνταγογραφούν.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει σχετική μελέτη επιστημόνων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σχετικά με τον αναβαθμισμένο ρόλο των νοσηλευτών στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Σημειώνεται πως η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας επιχειρεί να αναβαθμίσει την πρωτοβάθμια φροντίδα και στην Ελλάδα, με τις Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ).

Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΟΟΣΑ, δικαίωμα συνταγογράφησης έχουν οι νοσηλευτές στα συστήματα των παρακάτω χωρών:
 

Αυστραλία

Από το 2000, οι νοσηλευτές μπορούν να συνταγογραφούν, με βάση την εθνική ή την τοπική νομοθεσία. Ο βαθμός του δικαιώματος ποικίλλει ανάλογα με το φάρμακο.
 

Καναδάς

Από το 2012, παρέχεται πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης, έπειτα από ειδική εκπαίδευση, με εξαίρεση ορισμένες κατηγορίες, όπως τα οπιοειδή, για τα οποία ισχύει συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο.
 

Κύπρος

Περιορισμένη δυνατότητα συνταγογράφησης έχει δοθεί στους νοσηλευτές από το 2012. Από το 2016, όμως, δεν έχει εφαρμοστεί το μέτρο, καθώς κανένας νοσηλευτής δεν έχει υποβάλει σχετική αίτηση.
 

Δανία

Οι νοσηλευτές μπορούν να χορηγήσουν φάρμακα, υπό τη στενή παρακολούθηση του γιατρού, με βάση κλινικές οδηγίες. Πρόκειται κυρίως για παυσίπονα και αντιπηκτικά, τα οποία καθορίζονται με την παρέμβαση του γιατρού.
 

Εσθονία

Τον Δεκέμβριο του 2015, θεσμοθετήθηκε το δικαίωμα χορήγησης συνταγών φαρμάκων σε νοσηλευτές που εργάζονται με οικογενειακούς γιατρούς. Η δυνατότητα είναι περιορισμένη σε μία σειρά από θεραπευτικές κατηγορίες, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση, στις οποίες η αγωγή χορηγείται έπειτα από αρχική συνταγή γιατρού.
 

Φινλανδία

Το 2010, δόθηκε περιορισμένη δυνατότητα χορήγησης συνταγών σε νοσηλευτές, ενώ το 2011 καθορίστηκε η εκπαίδευση που απαιτείται ως προϋπόθεση. Το εύρος των χορηγούμενων φαρμάκων είναι περιορισμένο και αφορά αρχικές συνταγές (τοπική αναισθησία, φάρμακα για φαρυγγίτιδα, αντισυλληπτικά) και συνεχόμενη μόνο σε ορισμένα φάρμακα για υπέρταση, διαβήτη και άσθμα.
 

Ιρλανδία

Από το 2007, οι νοσηλευτές που εγγράφονται σε ένα ειδικό μητρώο, μπορούν να συνταγογραφούν ανεξάρτητα, στο πλαίσιο θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγήσουν και συνταγογραφούμενα φάρμακα, αλλά με περιορισμούς.
 

Ολλανδία

Οι νοσηλευτές με ειδικά προσόντα (μάστερ) μπορούν να χορηγούν φάρμακα για όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες, χάρη σε έναν “πιλοτικό” νόμο, ο οποίος ισχύει από το 2012 και για μία πενταετία.
 

Νέα Ζηλανδία

Από το 2013, έχει δοθεί πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης σε νοσηλευτές. Από το 2011, οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγούν φάρμακα για τον διαβήτη, σε συνεργασία με τους γιατρούς.
 

Πολωνία

Το 2015, υιοθετήθηκε ένα πλαίσιο περιορισμένης συνταγογράφησης από νοσηλευτές, ανάλογα με τις μεταπτυχιακές τους σπουδές. Μεταξύ των φαρμάκων που μπορούν να χορηγούν, περιλαμβάνονται αντιεμετικά, γυναικολογικά, αντιβιοτικά, αναισθητικά, παυσίπονα και βιταμίνες.
 

Ισπανία

Από το 2016, παρέχεται περιορισμένη δυνατότητα χορήγησης φαρμάκων από νοσηλευτές, σύμφωνα με νόμο του 2015. Μπορούν να χορηγήσουν μόνο μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα (ΜΗΣΥΦΑ), ενώ για τα λοιπά σκευάσματα πρέπει να ακολουθούν τις κλινικές οδηγίες και υπό την εποπτεία γιατρού.
 

Σουηδία

Περιορισμένη δυνατότητα συνταγογράφησης παρέχεται στους νοσηλευτές που έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς προγράμματα στη Φαρμακολογία και στην Παθολογία. Στην περίπτωση αυτή, μπορούν να χορηγούν φάρμακα από έναν προκαθορισμένο κατάλογο, στα οποία περιλαμβάνονται 15 θεραπευτικές κατηγορίες.
 

Ηνωμένο Βασίλειο

Από το 2012, οι πιστοποιημένοι νοσηλευτές μπορούν να χορηγούν φάρμακα για κάθε πάθηση. Υπάρχει, επίσης, μία εθελοντική συνεργασία μεταξύ του ιατρού και του νοσηλευτή, που επιτρέπει τη συνταγογράφηση φαρμάκων, όπως ορίζεται από το κλινικό σχέδιο διαχείρισης ασθενών, μετά τη διάγνωση από τον γιατρό.
 

ΗΠΑ

Παρέχεται πλήρες δικαίωμα συνταγογράφησης, με εξαιρέσεις σε ορισμένες Πολιτείες, όπως η Φλόριντα.

Για όλες τις παραπάνω χώρες, το δικαίωμα παρέχεται εφόσον οι νοσηλευτές πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις εκπαίδευσης, οι οποίες ορίζονται από τη νομοθεσία.

πηγή: ιατρονετ