Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) με τα περισσότερα, αναλογικά στον πληθυσμό, φαρμακεία. Ο αριθμός όσων βρίσκονται σε λειτουργία σήμερα (10.400) κινείται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα για τη χώρα, αφού σε κάθε 1.000 κατοίκους αντιστοιχεί περίπου ένα φαρμακείο, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι ένα φαρμακείο ανά 3.200 κατοίκους. Αυτό συχνά αναδεικνύεται ως πρόβλημα, όμως αποτέλεσε μέσα στην πανδημία ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Το δίκτυο των φαρμακείων διασπαρμένο σε όλη την επικράτεια βοήθησε καθοριστικά στις στοχεύσεις της Πολιτείας, γεγονός που αναγνωρίστηκε από όλους. Άλλωστε οι φαρμακοποιοί, και ιδιαίτερα όσοι βρίσκονται σε ακριτικές, άγονες και παραμεθόριες περιοχές και νησιά, στηρίζουν κατά τρόπο ουσιαστικό και αποκλειστικό την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), πολλές φορές υποκαθιστώντας υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής βοήθειας για οτιδήποτε χρειαστεί, λόγω ανυπαρξίας άλλων δομών υγείας και διαθέσιμου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού.
Τα προβλήματα της τρέχουσας φαρμακευτικής πολιτικής
Το περιβάλλον καθίσταται ολοένα και περισσότερο μη βιώσιμο, κρατώντας τη δυναμική και τις δυνατότητες ανάπτυξης ενός ολόκληρου κλάδου καθηλωμένες, λόγω του κρατικού προϋπολογισμού για το φάρμακο, οποίος δεν έχει αναθεωρηθεί και παραμένει κλειδωμένος μέσα στο πλαίσιο του μνημονίου παρακολουθώντας ως δαπάνη το 1% του ΑΕΠ. Η φαρμακευτική πολιτική δεν μπορεί να είναι όρος ταυτόσημος με τη φαρμακευτική δαπάνη, ώστε να προβάλλονται ως μόνοι στόχοι συγκράτηση του κόστους, διαχείριση των ελλειμμάτων και ευημερία των οικονομικών δεικτών. Πρέπει να αναδειχθούν τα ποιοτικά και τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών από τους επαγγελματίες υγείας στο χώρο του φαρμάκου, αναγκαιότητα για την αναβάθμισή τους, καθώς και τα πολλαπλά οφέλη που επιφέρουν για τον πολίτη.
Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) στηρίζει την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στη φαρμακευτική τους αγωγή, με ίσες ευκαιρίες στις καινοτόμες θεραπείες για τον Έλληνα ασθενή σε σχέση με τον Ευρωπαίο. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε αναδείξαμε το ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών που οδηγεί πρωτότυπα και δημοφιλή φάρμακα αναγνωρισμένης αξίας να εξάγονται στις χώρες του Βορρά, λόγω της ακολουθούμενης πολιτικής τιμολόγησης των σκευασμάτων αυτών και της εκμετάλλευσης που τυγχάνουν από το χονδρεμπόριο στη χώρα μας.
Αγωνιούμε και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την προμήθεια και επάρκεια των φαρμάκων, θα πρέπει να θωρακιστεί περαιτέρω το νομικό πλαίσιο, ορίζοντας διαδικασίες ώστε το φάρμακο να φτάνει στα χέρια του ασθενή και καταβάλλοντας συνεχή προσπάθεια επιτήρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και των αποθεμάτων για τον περιορισμό των πρακτικών που ζημιώνουν τον πολίτη και τη Δημόσια υγεία υπέρ των εξαγωγέων.
Ο ΠΦΣ επίσης στιγματίζει το φαινόμενο της ύπαρξης τριών ειδών φαρμακείων στη χώρα μας, αφού εκτός από τα κοινοτικά φαρμακεία και τα φαρμακεία των νοσοκομείων, υπάρχουν και τα κρατικά φαρμακεία ΕΟΠΥΥ, τα οποία συστήθηκαν για να διακινούν τα αποκαλούμενα «Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ)», χωρίς αυτός χαρακτηρισμός να αντιπροσωπεύει το σύνολο των σκευασμάτων αφού αξία αρκετών από αυτά δεν είναι υψηλή. Προτείνουμε να απενταχθούν από τον κατάλογο των ΦΥΚ τα σκευάσματα εκείνα, των οποίων τιμή είναι κάτω από ένα όριο, με σκοπό διακίνησή τους να γίνεται μέσα από τα ιδιωτικά φαρμακεία που μπορούν να εξυπηρετούν όλες τις ώρες και ημέρες της εβδομάδος. Έτσι θα αποσυμφορηθούν τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, λειτουργία των οποίων είναι επιβαρυμένη λόγω του όγκου εργασίας, ενώ θα επιλυθούν προβλήματα προσβασιμότητας και εξυπηρέτησης ασθενών και συγγενών.
Υπάρχει ανάγκη περαιτέρω αξιοποίησης των φαρμακοποιών από την Πολιτεία
Η πρόσφατη έρευνα για την ικανοποίηση κοινού από τα ιδιωτικά φαρμακεία, που διεξήγε το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας, κατέδειξε τον πολλαπλό ρόλο των φαρμακοποιών στο σύστημα υγείας, ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, και την περαιτέρω ανάγκη αξιοποίησής τους από τη πολιτεία.
Παράλληλα ΠΦΣ κατέθεσε ολοκληρωμένη μελέτη για τις Υπηρεσίες Φαρμακευτικής Φροντίδας, οι οποίες θα μπορούσαν να διενεργηθούν από το δίκτυο των ελληνικών φαρμακείων. Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες έχουν επιλεχθεί λόγω του προληπτικού χαρακτήρα τους για την υγεία των πολιτών και πάντα σε μια λογική εναρμόνισής τους με τις νέες πρακτικές που απαιτούνται σε ένα σύγχρονο σύστημα ΠΦΥ.
Αυτές είναι: διαχείριση φαρμακοθεραπείας και διασφάλιση τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής από τον ασθενή, εκπαίδευση στη χρήση αναπνευστικών συσκευών χορήγησης φαρμάκων, πρόληψη καρκίνου μέσω διακοπής του καπνίσματος, πρόληψη της παχυσαρκίας, καταχώρηση και διενέργεια εμβολιασμών του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού Ενηλίκων, ενεσοθεραπεία και διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων από τα φαρμακεία.
Συμβαδίζοντας με τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών που έχουν ήδη ενσωματώσει αντίστοιχες υπηρεσίες στα Εθνικά Συστήματα Υγείας τους, είναι φανερό ότι οι Έλληνες φαρμακοποιοί μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), μειώνοντας την εσφαλμένη χρήση φαρμάκων και προάγοντας την ασφάλεια και την κουλτούρα πρόληψης υγείας στην ελληνική κοινωνία.
Το φαρμακείο μπορεί να επιτύχει στόχους όπως την αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, την εξοικονόμηση πόρων για το φάρμακο, την καλύτερη και ελεγχόμενη πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες, την αύξηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος με αξιοποίηση των ψηφιακών δυνατοτήτων, την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών συνδεδεμένων με το φάρμακο και τον ασθενή. Τελικά, το φαρμακείο μπορεί να αποτελέσει πυλώνα στήριξης ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων και συνολικά της κοινωνίας.
Απαιτούνται όμως:
- αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης στο φάρμακο
- παροχή αναπτυξιακών κινήτρων για τον φαρμακευτικό κλάδο
- ελάφρυνση των αυτόματων επιστροφών δαπανών για τους παρόχους
- στήριξη των φθηνών φαρμάκων ώστε αυτά να συνεχίσουν να κυκλοφορούν και να είναι διαθέσιμα στην ελληνική αγορά
- ευρεία ανάπτυξη θεραπευτικών πρωτοκόλλων και κανόνων συνταγογράφησης
- εφαρμογή πλήρους αποϋλοποίησης στην έκδοση και εκτέλεση συνταγών και
- διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων, ώστε αυτά να παρέχουν στα φαρμακεία δυνατότητες, όπως πρόσβαση στο φάκελο ασθενούς, υποκατάσταση γενοσήμων, αλλαγή σε υπάρχουσες μορφές συσκευασιών του ίδιου φαρμάκου κ.α.
Στόχος και επιδίωξή μας είναι το φαρμακείο, σταθερά και μεθοδικά, να ενισχύεται διαρκώς και να εκσυγχρονίζεται, προκειμένου να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται σε ένα κέντρο παροχής ποιοτικών υπηρεσιών υγείας, προς όφελος του πολίτη και της Δημόσιας Υγείας.
«Οι Έλληνες φαρμακοποιοί μπορούν να μειώσουν την εσφαλμένη χρήση φαρμάκων και να προάγουν
την ασφάλεια και την κουλτούρα πρόληψης υγείας στην ελληνική κοινωνία»
Πηγή: άρθρο του Προέδρου του ΠΦΣ Απόστολου Βαλτά στο Βήμα της Κυριακής