Με προσεκτικές νομοθετικές κινήσεις εισέρχεται η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στο πεδίο του φαρμάκου – πεδίο όπου οι λέξεις «επένδυση» και «ανάπτυξη», παρότι ακούστηκαν δυνατά τους τελευταίους δυο μήνες από την κυβέρνηση και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, σκεπάζονται από το βαρύ πέπλο του claw back, της υπέρβασης δηλαδή της φαρμακευτικής δαπάνης που αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ.
Στο νομοσχέδιο – σκούπα, που κατέθεσε χθες προς δημόσια διαβούλευση η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, περιέχονται επτά άρθρα τα οποία αφορούν τη.....
Στο νομοσχέδιο – σκούπα, που κατέθεσε χθες προς δημόσια διαβούλευση η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, περιέχονται επτά άρθρα τα οποία αφορούν τη.....
..... διαδικασία τιμολόγησης των φαρμάκων -χαρακτηρίζονται ως μέτρα μείωσης και εξορθολογισμού- και τη διαχείριση της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης. Το μείζον θέμα της έκδοσης του δελτίου τιμών των φαρμάκων – το οποίο είχε προαναγγείλει αλλά ακύρωσε μέσα σε λίγες ώρες τον περασμένο Μάιο πριν από τις εκλογές ο πρώην υπουργός Υγείας, κ. Ανδρέας Ξανθός- παραμένει ανοιχτό. Ομοίως και το θέμα του τρόπου τιμολόγησης των φαρμάκων που αποτελεί βάση για την έκδοση του δελτίου τιμών, με δεδομένο πως η ΝΔ είχε καταψηφίσει τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης για τον τρόπο τιμολόγησης περίπου 5.000 φαρμάκων. Ωστόσο, η έκδοση του δελτίου τιμών φαρμάκων έχει καταληκτική προθεσμία ως το τέλος του έτους, κάτι που σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους τρεις μήνες θα βρεθεί εκ των πραγμάτων ψηλά στην ατζέντα του υπουργού Υγείας, ο οποίος έχει και την αρμοδιότητα της πολιτικής φαρμάκου.
Τα μέτρα που δρομολογεί το υπουργείο Υγείας
Η πρώτη από τις διατάξεις για τα φάρμακα που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο αφορά την εθελούσια μείωση τιμών φαρμακευτικών προϊόντων από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Σχετική διάταξη η οποία επέτρεπε τις οικειοθελείς μειώσεις τιμών υπήρχε και καταργήθηκε τον περασμένο Μάρτιο με το νέο σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων που νομοθέτησε τότε η κυβέρνηση. Ο νομοθέτης αναφέρει πως «οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων δύνανται να προσφέρουν, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, τιμές χαμηλότερες των ορισθεισών στο δελτίο τιμών» αλλά διευκρινίζει ότι «στις περιπτώσεις που κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμάκων προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, αυτές δεν επηρεάζουν τις τιμές των αντίστοιχων γενόσημων φαρμάκων».
Σύμφωνα με παράγοντες της φαρμακευτικής αγοράς, με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι δεν θα παρασύρονται προς τα κάτω οι τιμές των γενοσήμων λόγω της μείωσης της τιμής του πρωτότυπου ή of patent σκευάσματος καθώς και ότι δεν αλλάζει η ασφαλιστική τιμή, η οποία προκύπτει από τις τιμές των φαρμάκων που μπαίνουν στο ίδιο θεραπευτικό καλάθι.
Η δυνατότητα για εθελούσια μείωση της τιμής των φαρμάκων εκτιμάται από το υπουργείο Υγείας ότι θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικότερες τιμές καθώς και σε μείωση της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης.
Παρεμβάσεις όμως, περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο σκούπα, σχετικά και με τον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης τιμών φαρμάκων. Τα στελέχη της Αριστοτέλους θεωρούν πως μέσα από τις διατάξεις για τη σύσταση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης – στην οποία διαβιβάζονται τα αιτήματα από την Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων- θα επιτευχθεί «επιτάχυνση της τιμολόγησης, αποτελεσματικότερος έλεγχος αποκλίσεων της φαρμακευτικής δαπάνης και αποφυγή συσσώρευσης αιτημάτων τιμολόγησης». Ιδίως στο τελευταίο αποτυπώνεται ρητά και για πρώτη φορά στα δύο χρόνια λειτουργίας της ότι «η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης εξετάζει κατά προτεραιότητα αιτήσεις που αφορούν σε φάρμακα ή σε επέκταση ενδείξεων φαρμάκων με επίδραση στον ετήσιο προϋπολογισμό άνω των τριών (3) εκατομμυρίων ευρώ ή με ετήσιο κόστος θεραπείας ανά ασθενή άνω των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ».
Στελέχη της αγοράς επισημαίνουν πως υπάρχει κενό καθώς δεν προσδιορίζεται αν πρόκειται για την εργοστασιακή ή τη λιανική τιμή, ωστόσο αποτιμούν ως θετική τη συγκεκριμένη πρόβλεψη γιατί θέτει τουλάχιστον ένα κριτήριο για την αξιολόγηση των σχετικών αιτημάτων.
Στην επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης των φαρμάκων αποβλέπει και η εξαίρεση από τη σχετική διαδικασία των γενοσημων καθώς και των φαρμάκων που παράγονται στη χώρα μας και τιμολογούνται με κοστολόγιο.
Προβλέπεται επίσης ότι τα γενόσημα εξαιρούνται και από τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και εντάσσονται αυτόματα στη θετική λίστα, προκειμένου να επιτυγχάνεται και εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα υγείας από την κυκλοφορία και διάθεση τους.
Επιβράβευση όσων επενδύουν
Η μείωση της επιβάρυνσης των ιδιωτών από την υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή των φαρμακευτικών εταιριών κατά κύριο λόγο που «πληρώνουν» κυριολεκτικά και μεταφορικά την ανεξέλεγκτη πορεία της συνταγογράφησης και συνεπώς της φαρμακευτικής δαπάνης, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο έρχεται προς υλοποίηση των προγραμματικών εξαγγελιών της κυβέρνησης.
«Ως ελάχιστο κίνητρο η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα, σε όσες εταιρίες του κλάδου επενδύουν, να συμψηφίσουν (έως 50 εκ. ευρώ για το 2019) μέρος των επενδύσεων αυτών με τις υποχρεώσεις τους έναντι του ελληνικού Δημοσίου για το clawback» είχε ανακοινώσει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης προσθέτοντας πως «όποιος επενδύει σε διεθνώς ανταγωνιστικά και εμπορεύσιμα προϊόντα, κάτι στο οποίο υστερεί σημαντικά η ελληνική οικονομία, όποιος δημιουργεί μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, όποιος φέρνει προστιθέμενη αξία στην οικονομία ανταμείβεται».
Έτσι, στη συγκεκριμένη δέσμη μέτρων για το φάρμακο συμπεριλαμβάνονται, αφενός μεν η δυνατότητα έκπτωσης από το clawback συγκεκριμένης μορφής αναπτυξιακών ή επενδυτικών δαπανών των βαρυνόμενων, αφετέρου δε η μείωση των ληξιπροθέσμων προς ιδιώτες, με την καθιέρωση διαδικασίας για την τακτοποίηση των ληξιπροθέσμων οφειλών των νοσοκομείων καθώς και ληξιπροθέσμων οφειλών ΕΟΠΥΥ.
Τα μέτρα που δρομολογεί το υπουργείο Υγείας
Η πρώτη από τις διατάξεις για τα φάρμακα που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο αφορά την εθελούσια μείωση τιμών φαρμακευτικών προϊόντων από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Σχετική διάταξη η οποία επέτρεπε τις οικειοθελείς μειώσεις τιμών υπήρχε και καταργήθηκε τον περασμένο Μάρτιο με το νέο σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων που νομοθέτησε τότε η κυβέρνηση. Ο νομοθέτης αναφέρει πως «οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων δύνανται να προσφέρουν, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, τιμές χαμηλότερες των ορισθεισών στο δελτίο τιμών» αλλά διευκρινίζει ότι «στις περιπτώσεις που κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμάκων προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, αυτές δεν επηρεάζουν τις τιμές των αντίστοιχων γενόσημων φαρμάκων».
Σύμφωνα με παράγοντες της φαρμακευτικής αγοράς, με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι δεν θα παρασύρονται προς τα κάτω οι τιμές των γενοσήμων λόγω της μείωσης της τιμής του πρωτότυπου ή of patent σκευάσματος καθώς και ότι δεν αλλάζει η ασφαλιστική τιμή, η οποία προκύπτει από τις τιμές των φαρμάκων που μπαίνουν στο ίδιο θεραπευτικό καλάθι.
Η δυνατότητα για εθελούσια μείωση της τιμής των φαρμάκων εκτιμάται από το υπουργείο Υγείας ότι θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικότερες τιμές καθώς και σε μείωση της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης.
Παρεμβάσεις όμως, περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο σκούπα, σχετικά και με τον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης τιμών φαρμάκων. Τα στελέχη της Αριστοτέλους θεωρούν πως μέσα από τις διατάξεις για τη σύσταση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης – στην οποία διαβιβάζονται τα αιτήματα από την Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων- θα επιτευχθεί «επιτάχυνση της τιμολόγησης, αποτελεσματικότερος έλεγχος αποκλίσεων της φαρμακευτικής δαπάνης και αποφυγή συσσώρευσης αιτημάτων τιμολόγησης». Ιδίως στο τελευταίο αποτυπώνεται ρητά και για πρώτη φορά στα δύο χρόνια λειτουργίας της ότι «η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης εξετάζει κατά προτεραιότητα αιτήσεις που αφορούν σε φάρμακα ή σε επέκταση ενδείξεων φαρμάκων με επίδραση στον ετήσιο προϋπολογισμό άνω των τριών (3) εκατομμυρίων ευρώ ή με ετήσιο κόστος θεραπείας ανά ασθενή άνω των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ».
Στελέχη της αγοράς επισημαίνουν πως υπάρχει κενό καθώς δεν προσδιορίζεται αν πρόκειται για την εργοστασιακή ή τη λιανική τιμή, ωστόσο αποτιμούν ως θετική τη συγκεκριμένη πρόβλεψη γιατί θέτει τουλάχιστον ένα κριτήριο για την αξιολόγηση των σχετικών αιτημάτων.
Στην επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης των φαρμάκων αποβλέπει και η εξαίρεση από τη σχετική διαδικασία των γενοσημων καθώς και των φαρμάκων που παράγονται στη χώρα μας και τιμολογούνται με κοστολόγιο.
Προβλέπεται επίσης ότι τα γενόσημα εξαιρούνται και από τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και εντάσσονται αυτόματα στη θετική λίστα, προκειμένου να επιτυγχάνεται και εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα υγείας από την κυκλοφορία και διάθεση τους.
Επιβράβευση όσων επενδύουν
Η μείωση της επιβάρυνσης των ιδιωτών από την υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή των φαρμακευτικών εταιριών κατά κύριο λόγο που «πληρώνουν» κυριολεκτικά και μεταφορικά την ανεξέλεγκτη πορεία της συνταγογράφησης και συνεπώς της φαρμακευτικής δαπάνης, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο έρχεται προς υλοποίηση των προγραμματικών εξαγγελιών της κυβέρνησης.
«Ως ελάχιστο κίνητρο η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα, σε όσες εταιρίες του κλάδου επενδύουν, να συμψηφίσουν (έως 50 εκ. ευρώ για το 2019) μέρος των επενδύσεων αυτών με τις υποχρεώσεις τους έναντι του ελληνικού Δημοσίου για το clawback» είχε ανακοινώσει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης προσθέτοντας πως «όποιος επενδύει σε διεθνώς ανταγωνιστικά και εμπορεύσιμα προϊόντα, κάτι στο οποίο υστερεί σημαντικά η ελληνική οικονομία, όποιος δημιουργεί μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, όποιος φέρνει προστιθέμενη αξία στην οικονομία ανταμείβεται».
Έτσι, στη συγκεκριμένη δέσμη μέτρων για το φάρμακο συμπεριλαμβάνονται, αφενός μεν η δυνατότητα έκπτωσης από το clawback συγκεκριμένης μορφής αναπτυξιακών ή επενδυτικών δαπανών των βαρυνόμενων, αφετέρου δε η μείωση των ληξιπροθέσμων προς ιδιώτες, με την καθιέρωση διαδικασίας για την τακτοποίηση των ληξιπροθέσμων οφειλών των νοσοκομείων καθώς και ληξιπροθέσμων οφειλών ΕΟΠΥΥ.