«... Με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας
νομίζω πως τα οφέλη είναι αυταπόδεικτα. Η ταλαιπωρία του πολίτη, που
είναι υποχρεωμένος να επισκέπτεται τον γιατρό του με τυπωμένες όλες τις
εξετάσεις του, από το 2018 θα είναι παρελθόν. Μάλιστα, με τον
Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας ολοκληρώνονται και λειτουργικά υποσύνολά του,
όπως είναι το δελτίο εμβολιασμού παίδων και ενηλίκων και το ατομικό
δελτίο υγείας μαθητή.
Εντός του επόμενου έτους θα είναι άμεσα διαθέσιμη η δυνατότητά του πολίτη να κλείνει δωρεάν ηλεκτρονικά ραντεβού σε ΤΟΜΥ, Κέντρα Υγείας, Νοσοκομεία και Ιδιώτες γιατρούς. Επίσης ο πολίτης θα μπορεί να πηγαίνει στο φαρμακοποιό της γειτονιάς του χωρίς την έντυπη συνταγή καθώς περνάμε πλέον στην εποχή της άυλης συνταγής. Η αλλαγή αυτή, την οποία ενισχύει και ο νέος κανονισμός προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θα επιτρέψει τη μείωση της γραφειοκρατίας, θα δημιουργήσει την αίσθηση ενός σύγχρονου συστήματος υγείας ενώ παράλληλα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη σε αυτό....»
Δείτε όλη την ομιλία:
Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας κος Ιωάννης Μπασκόζος, στα πλαίσια του 13ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τη διοίκηση, τα οικονομικά και τις πολιτικές δημόσιας υγείας που οργανώθηκε από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) στην Αθήνα (12-14 Δεκεμβρίου 2017), πραγματοποίησε την παρακάτω ομιλία με θέμα: «Ηλεκτρονική υγεία και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στο χώρο της υγείας: Το σήμερα και το αύριο των ψηφιακών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας». Συγκεκριμένα ανέφερε:
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά το Γιάννη τον Κυριόπουλο για την ευγενική του πρόσκληση η οποία υποδηλώνει πως ο τομέας της ηλεκτρονικής υγείας αρχίζει να αποκτά θέση και ισχύ στη διοίκηση και την οικονομική λειτουργία των υπηρεσιών υγείας αλλά και πολιτική υπόσταση στη χώρα μας.
Συνθέτει ένα πολυδιάστατο τομέα δράσης και αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο υπηρεσιών και διακυβέρνησης, που ως αρμόδιος πολιτικός προϊστάμενος έχω την τιμή και το χρέος να υπηρετώ και να διευθύνω.
Όπως γνωρίζετε η παρουσία μου στα συνέδρια είναι αυστηρά επιλεκτική και περιορισμένη και ο λόγος δεν μόνο η συνεχής πίεση που υφιστάμεθα για την επίλυση άμεσων και σοβαρών προβλημάτων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά η άποψη μου πως η συμμετοχή σε συνέδρια εμπεριέχει και την αξία της παρουσίασης και επικοινωνίας έργου και αποτελεσμάτων. Η συγκυρία της πρόσκλησης ταυτίστηκε απόλυτα με την ανάγκη να επικοινωνήσω μια σειρά δράσεων που εξελίσσονται από το Υπουργείο στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας που όπως θα θυμάστε σε προηγούμενη ομιλία μου τον είχα παρουσιάσει ως τον «κοντορεβυθούλη» της υγείας και μάλιστα πολλοί είχαν παραξενευτεί.
Θα προσπαθήσω, μέσα από την ολιγόλεπτη ομιλία μου, να σας εξηγήσω τι είχε γίνει πριν από 2 χρόνια, όπου ανέλαβα και τα καθήκοντά μου ως αρμόδιος, τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και το που προσπαθούμε να πάμε στο απώτερο μέλλον, επιχειρώντας να αλλάξουμε το τοπίο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας.
Πριν από δύο χρόνια, λοιπόν, έπρεπε αρχικά να επιλέξουμε για το εάν θα συνεχίζαμε δύο μεγάλα έργα τα οποία είχαν ενταχθεί στο πλαίσιο του προηγούμενου ΕΣΠΑ. Το Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα Μονάδων Υγείας της ΗΔΙΚΑ και το κεντρικό Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας του Υπουργείου, το γνωστό πλέον σε όλους σας ως BI-Health. Έπρεπε ακόμα να τρέξουμε πραγματικά για την ολοκλήρωση του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής της 2ης ΥΠΕ, του κεντρικού Νεφοϋπολογιστικού Συστήματος της Κνωσού από το ΕΔΕΤ αλλά και της ολοκλήρωσης δύο έργων από τα παλιά ΟΠΣΥ (του ΠΕΣΥΠ Θεσσαλίας και του ΠΕΣΥΠ Πελοποννήσου) χωρίς απεντάξεις και δημοσιονομικές διορθώσεις, απαιτώντας όμως παράλληλα την εφαρμογή των κατάλληλων ενεργειών για την επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος και της αξιοποίησης του δημόσιου χρήματος. Στη συνέχεια και μέχρι σήμερα έπρεπε να συστήσουμε το Εθνικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας. Ακόμα έπρεπε να αντικαταστήσουμε το παλιό Σύστημα Διαχείρισης Ζήτησης Υπηρεσιών Υγείας με το νέο σύστημα eRANDEVOU. Και τέλος έπρεπε να βρούμε πόρους για να εξασφαλίσουμε τη συνέχιση του BI-Health και να σχεδιάσουμε τη διασύνδεση των Νοσοκομείων με τον κεντρικό σταθμό του Υπουργείου, να ολοκληρώσουμε τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας, να αξιολογήσουμε τις οριζόντιες ανάγκες του Υπουργείου, να εντοπίσουμε τις ελλείψεις ετών και να διαμορφώσουμε τις προτάσεις μας στο πλαίσιο του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ.
Κληθήκαμε λοιπόν να συνεργαστούμε με την αρμόδια Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής και να ολοκληρώσουμε μια συνολική και ουσιαστική τεχνική έκθεση βάσει των ελλείψεων και των αναγκών μας και τέλος να υποστηρίξουμε τις ευρωπαϊκές δράσεις των Joint Actions που βρίσκονταν σε εξέλιξη και να διαμορφώσουμε το κατάλληλο μοντέλο συνεργασίας μας με άλλα Κράτη Μέλη της Ευρώπης για τη διαμόρφωση διασυνοριακών Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας.
Λαχάνιασα και που τα είπα, αγχώθηκα και που τα ανέσυρα από τη μνήμη μου.
Και ξέχασα μάλιστα να αναφερθώ στην καθημερινότητα της υποστήριξης της λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων των νοσοκομείων, των συμβολαίων συντήρησης, των αναγκών σε άδειες χρήσης και εξοπλισμό, σε υποδομές και υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών.
Γιατί τα ανέφερα όλα αυτά; Για να σας αναδείξω τη δυσκολία του έργου και τη συνεχή αυξημένη πολυπλοκότητα που προϋποθέτει μια και μόνον αρμοδιότητα.
Τι έγινε λοιπόν από αυτά;
Καταφέραμε και κλείσαμε τρύπες του παρελθόντος, αποφεύγοντας τη δημοσιονομική διόρθωση και σώζοντας δύο μεγάλα έργα ΟΠΣΥ εξαλείφοντας ταυτόχρονα πιθανή επιβάρυνση για το Υπουργείο της τάξης των 4ων και πλέον εκατομμυρίων ευρώ.
Επανακαθορίσαμε τον τρόπο υλοποίησης του κεντρικού μηχανισμού του ΒΙ του Υπουργείου και καταφέραμε να δημιουργήσουμε τον πρώτο μηχανισμό ψηφιακής οργάνωση των Νοσοκομείων (Ψηφιακά Οργανογράμματα Υγείας) λύνοντας παράλληλα θέματα κωδικοποιήσεων Τομέων, Κλινικών, Τμημάτων.
Ενταχθήκαμε στο eGovNow, το πρόγραμμα διαλειτουργικότητας του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, για να επιδοτήσουμε το έργο των διασυνδέσεων με τα Νοσοκομεία, το οποίο ξεκινήσαμε και έχει ήδη αρχίσει να διασυνδέεται μεγάλος αριθμός Νοσοκομείων. Ολοκληρώνουμε ομαλά το σύνολο των πρώτων 71 Νοσοκομείων μέχρι τις αρχές του νέου έτους και ακολουθούν άλλα 35. Εμένα θα μου επιτρέψετε να είμαι υπερήφανος τόσο για την υπηρεσία του Υπουργείου αλλά και γιατί βοήθησα υποστηρίζοντας ένα έργο που όλες οι πιθανότητες ήταν εναντίον.
Τι σημαίνει όμως αυτό το έργο για το Υπουργείο; Σημαίνει την ικανότητα παρακολούθησης της λειτουργικής κατάστασης των Δημόσιων Νοσοκομείων γνωρίζοντας το που κατευθύνεται και το τελευταίο ευρώ των φόρων του Ελληνικού λαού. Το Υπουργείο γνωρίζει το κόστος των υπηρεσιών φροντίδας και μπορεί να εκτιμήσει και την ποιότητά της. Γνωρίζουμε για πρώτη φορά το βαθμό λειτουργικής επάρκειας των πληροφοριακών συστημάτων των Νοσοκομείων και το απόλυτο κόστος συντηρήσεων, εξοπλισμού και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει το έργο στη συνέχεια; Την ποιοτική ανάλυση των δεδομένων υγείας των ασθενών αφού για πρώτη φορά θα έχουμε τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε τους λόγους των εισαγωγών, τις εκβάσεις τους, τις επανεισαγωγές, τις διακομιδές, τα φάρμακα που χορηγήθηκαν και τις εξετάσεις που εκτελέστηκαν. Αρχίζουν έτσι να μπαίνουν οι βάσεις για τη μετάβαση από ένα ιατροκεντρικό σύστημα αξιολόγησης σε ένα ασθενοκεντρικό.
Το ΕΔΙΤ (Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής) λειτουργεί καλύπτοντας 30 σταθμούς Ιατρού Ασθενούς και 13 σταθμούς Ιατρού Συμβούλου, υποστηρίζεται με κάθε τρόπο από τη διοίκηση και τους γιατρούς της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας και έχει καλύψει πλήθος δράσεων προσυμπτωματικού ελέγχου και εξετάσεων (ψυχιατρικές, Παιδοψυχιατρικές, Δερματολογικές, Ενδοκρινολογικές) εξυπηρετώντας ασθενείς στη νησιωτική χώρα.
Το ΕΠΣΥΜΥ (Επιχειρησιακό σύστημα μονάδων υγείας) της ΗΔΙΚΑ λειτουργεί αυτή τη στιγμή στον Ευαγγελισμό το μεγαλύτερο και δυσκολότερο νοσοκομείο της χώρας και από τις αρχές του επόμενου χρόνου θα εντάξει και τα υπόλοιπα προβλεπόμενα από το έργο Νοσοκομεία.
Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας σχεδιάστηκε, λειτούργησε πιλοτικά σε τρία κέντρα υγείας στην 6η ΥΠΕ και είναι έτοιμος λειτουργικά για να ενταχθεί στο πακέτο παρεχομένων υπηρεσιών από τις ΤΟΜΥ. Απομένει ως εκκρεμότητα η επίλυση σειράς επιχειρησιακών θεμάτων και εφαρμογής μοντέλων συγκατάθεσης και διασφάλισης της πλήρους προστασίας των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
Τα Ηλεκτρονικά Ραντεβού είναι στον αέρα από το Μάιο του 2016 και παρέχουν τη δυνατότητα στους πολίτες να κλείνουν τα ραντεβού τους από το internet απολύτως δωρεάν για όλα τα Κέντρα Υγείας και τα ΠΕΔΥ της χώρας. Ήδη εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών, και συγκεκριμένα - με στοιχεία που μόλις πήραμε από την ΗΔΙΚΑ - 303.204 συμπολίτες μας έχουν κλείσει τα ραντεβού τους μέχρι σήμερα. Οι λειτουργικές τους δυνατότητες θα επεκταθούν εντάσσοντας και τις ΤΟΜΥ και τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία των Νοσοκομείων αλλά και τα ιατρεία των ιδιωτών γιατρών.
Το έργο του ΕΔΕΤ ολοκληρώθηκε και ήδη 31 Νοσοκομεία έχουν αποκτήσει υψηλές ταχύτητες μετάδοσης, ασύρματο internet και έχουν αποστείλει 1.500.000 απεικονιστικές εξετάσεις στο κεντρικό σύστημα.
Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας ανταποκρίθηκε σε 2 προσκλήσεις κατάθεσης έργων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2017 και κατέθεσε 5 προτάσεις οριζόντιων έργων υψηλής προτεραιότητας για το Υπουργείο και το χώρο της Υγείας.
1) Το έργο του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος της ΠΦΥ για την υποστήριξη των υπηρεσιών ηλεκτρονικής φροντίδας υγείας που ενσωματώνει τις λειτουργικές δυνατότητες του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας των Πολιτών, της εγγραφής των Πολιτών στον οικογενειακό γιατρό, του συστήματος παραπομπών, των μητρώων επαγγελματιών υγείας της ΠΦΥ, των δράσεων ενημέρωσης των πολιτών σε συμπεριφορικό επίπεδο υγείας, των δράσεων εμβολιαστικής κάλυψης και των δράσεων προσυμπτωματικού ελέγχου.
2) Το έργο του Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, θα μου επιτρέψετε να το αναλύσω στο τέλος της ομιλίας μου και θα σας εξηγήσω τους λόγους.
3) Το έργο της εγκατάστασης συστημάτων RIS-PACS σε όλες τις δημόσιες δομές υγείας με δυνατότητα εκτέλεσης απεικονιστικών εξετάσεων. Με την ολοκλήρωση αυτού του έργου η χώρα μας θα αποκτήσει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να διατηρεί τις εξετάσεις των ασθενών σε κεντρικό επίπεδο και να τις επαναξιοποιεί προς όφελος του ασθενή για την ενίσχυση της διαγνωστικής διαδικασίας, να αποφύγει ένα ετήσιο κόστος της τάξης των 15 εκατ. Ευρώ για φιλμς, απροσδιόριστη σπατάλη από άσκοπες επαναλήψεις εξετάσεων και ταλαιπωρίας για τον ασθενή, και τέλος θα καταφέρει να αποκτήσει ένα ισχυρό στοιχείο σύνθεσης του ηλεκτρονικό φακέλου υγείας του πολίτη.
4) Το έργο της επέκτασης του συστήματος του ΕΔΕΤ με στόχο την κάλυψη και των υπόλοιπων νοσοκομείων της επικράτειας ώστε να αποκτήσουν αντίστοιχες δικτυακές και λειτουργικές δυνατότητες καθώς και την ικανότητα να αποστέλλουν τις εξετάσεις τους στο κεντρικό κόμβο της Κνωσού.
5) Το έργο της ολοκλήρωσης του κύκλου της αιμοδοσίας για την πλήρη παρακολούθηση της λήψης και της δυνατότητας διάθεσης του αίματος σε επίπεδο επικράτειας. Το έργο οδηγεί στην δραστική μείωση του κόστους υποστήριξης των διαδικασιών ελέγχου και διάθεσης του αίματος ενώ επίσης αποκαθιστά πλήρως το άναρχο μοντέλο λειτουργίας των καναλιών διαχείρισης της αιμοδοσίας.
Εν συνεχεία τον Μάιο του 2017 ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής για την αξιολόγηση των προτάσεών μας και τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης τεχνικής έκθεσης με σκοπό την πλήρη αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και τον εντοπισμό λύσεων οριζόντιας έκτασης για την εξασφάλιση της επιτυχίας του εγχειρήματος ως προς την εφαρμογή νέων δράσεων ΤΠΕ στο χώρο της υγείας.
Η ομάδα που συστήθηκε ολοκλήρωσε επιτυχώς την τεχνική της έκθεση πριν από μερικές εβδομάδες και καθόσον γνωρίζω το Υπουργείο Υγείας είναι ένα από τα λίγα Υπουργεία – αν όχι το μόνο - που ολοκλήρωσε τον κύκλο διαβούλευσης με την αρμόδια Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής, αποτυπώνοντας τις ανάγκες και τη μεθοδολογία κάλυψής τους με τη μορφή ολοκληρωμένου σχεδιασμού.
Αποτέλεσμα αυτής της άριστης συνεργασίας ήταν η ανταπόκρισή μας στο νέο αίτημα της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής για επιπλέον δράσεις έργων ΤΠΕ, στο οποίο και ανταποκριθήκαμε καταθέτοντας σειρά επιπλέον προτάσεων, όπως (1) η αντιμετώπιση του συστήματος παρακολούθησης της χρήσης αντιβιοτικών και της διαχείρισης των ισχυρών μικροβιακών νοσοκομειακών λοιμώξεων, (2) της πλήρους μηχανοργάνωσης των εργαστηρίων των δημόσιων εργαστηριακών κέντρων, (3) επέκταση του δικτύου της τηλεϊατρικής σε όλες τις υγειονομικές περιφέρειες και (4) τέλος της αναβάθμισης των Πληροφοριακών Συστημάτων των Νοσοκομείων παράλληλου έργου με αυτού του «Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας».
Το σύνολο όλων των υποβληθέντων έργων αγγίζει σε ποσό τα 44 εκατομμύρια ευρώ.
Εγώ από την πλευρά μου, μαζί με τα συγχαρητήρια μου στην ομάδα εργασίας, έχω να καταθέσω μια επισήμανση – προϋπόθεση που θα καθορίσει και το μέλλον των προτεινόμενων έργων και θα πρέπει να αποτελέσει κοινό σημείο εστίασης. Την ανάγκη πλήρους διασφάλισης των χρηματοδοτικών πόρων, πιστεύοντας και ελπίζοντας πως σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο οι ψηφιακές υπηρεσίες υγείας αποτελούν κύρια προτεραιότητα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω πως η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωριστεί από τον ιδιωτικό τομέα, έχει ανοίξει τις πόρτες της στις εταιρείες επιτρέποντάς τους να συμμετέχουν σε δύο διαδικασίες διαβούλευσης.
1) Πρώτη διαδικασία είναι η διαμόρφωση των Ενιαίων Συμβολαίων Συντήρησης για τα πληροφοριακά συστήματα των Νοσοκομείων. Εδώ οφείλω να ομολογήσω πως οι προσδοκίες μου υπήρξαν μεγαλύτερες. Δυστυχώς οι εταιρείες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε κάποια ολοκληρωμένη πρόταση. Παρόλα αυτά αναγνωρίζω τον κόπο σας και την προσωπική σας προσπάθεια για να το καταφέρετε. Οφείλω όμως να το καταθέσω για να καταλάβουμε όλοι ότι τέτοιου τύπου ανοιχτές διαδικασίες προαπαιτούν την ωριμότητα, την διορατικότητα και την εξωστρέφεια από όλους τους συμμετέχοντες. Θέλω να σας ενημερώσω πως εμείς έχουμε ήδη διαμορφώσει το τεύχος των ενιαίων συμβολαίων συντήρησης και θα εκκινήσουμε την τελική διαδικασία στις αρχές του επόμενου έτους.
2) Υπάρχει όμως και άλλη μια διαδικασία σε εξέλιξη. Αυτή της διαμόρφωσης των κατάλληλων παραμέτρων για την ομαλή σχεδίαση του έργου των RIS-PACs όπου εκεί ένας άλλος κλάδος ιδιωτικών εταιρειών οφείλει και πρέπει να αποδείξει την ετοιμότητά του, δίχως όμως τα μέχρι στιγμής δεδομένα να συνηγορούν σε κάτι τέτοιο.
Νομίζω όμως πως αυτά τα δύο παραδείγματα θα πρέπει να αποτελέσουν σημείο και ευκαιρία αυτοκριτικής τόσο για εμάς όσο και για τον ιδιωτικό τομέα και τις εταιρείες. Θα κρατήσω από τις διαδικασίες αυτές το γεγονός πως όλοι διδασκόμαστε.
Άφησα για το τέλος ίσως το πιο σημαντικό έργο το οποίο είμαι σίγουρος πως θα θέσει και τις καίριες βάσεις για την ανάπτυξη υπηρεσιών ηλεκτρονικής στη χώρα μας για τα επόμενα χρόνια. Αναφέρομαι φυσικά στο έργο της διαμόρφωσης του «Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας». Με αυτό το έργο επιχειρούμε να καλύψουμε τις βασικές προϋποθέσεις όπως αυτές επιβάλλονται και εφαρμόζονται σε κάθε σύγχρονο κράτος που επιχειρεί να υποστηρίξει τις διαδικασίες φροντίδας του πολίτη με τη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών. Το έργο θα καθορίσει και θα αποδώσει σε πρώτο στάδιο τον άξονα του «Εθνικού Συνόλου Δεδομένων». Όποιος έχει ασχοληθεί με την πληροφορική υγείας στη χώρα μας γνωρίζει το πόσο άναρχη και αποσπασματική είναι η χρήση πληροφορίας χωρίς τον καθορισμό των απαραίτητων ορισμών, οντολογιών και της κωδικοποίησης. Τα ψηφιακά συστήματα μας επιβάλλουν να διατηρήσουμε μια ενιαία κωδικοποίηση και αναφορά με κοινή γλώσσα και κατανόηση. Ενδεικτικά αναφέρω τις λίστες τιμών φαρμάκων, εξετάσεων, πράξεων, υλικών, οργανογραμμάτων, ειδικοτήτων, νοσημάτων, διαγνώσεων και πολλές άλλες. Η διατήρησή τους σε κεντρικό μηχανισμό του Υπουργείου στη λογική των ανοικτών δεδομένων θα επιτρέψει για πρώτη φορά στους κατασκευαστές εφαρμογών να μιλήσουν μια κοινή γλώσσα. Το έργο συνεχίζει καλύπτοντας τη διαχρονική ανάγκη διαμόρφωσης ενός μηχανισμού Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, τον τρόπο δηλαδή επικοινωνίας κάθε συστήματος στο χώρο της υγείας με το εξωτερικό του περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρω τα προφίλ ολοκλήρωσης διαλειτουργικότητας:
Εγώ από τη θέση μου να καταθέσω τη πάγια άποψή μου ότι η διαλειτουργικότητα οφείλει και πρέπει να αποτελεί στοιχείο όλων των εθνικών εφαρμογών (ΗΣ, eΔΑΠΥ, eRANDEVOU, Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας) επιτρέποντας σε κάθε κατασκευαστή εφαρμογών λογισμικού τη δυνατότητα να διασυνδεθεί με τις υπηρεσίες κορμού και να αναπτύξει τις εμπορικές του εφαρμογές.
Στο σημείο αυτό θα κάνω και μια πρόταση προς τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Πολιτικής. Σύμφωνα με το συστατικό νόμο 4389/2017 της ΓΓΨΠ και συγκεκριμένα το άρθρο 160, η γραμματεία σας:
Η συνεργασία μας οφείλει και πρέπει να είναι συνεχής και σθεναρή και στο πλαίσιο διαμόρφωσης των νέων εφαρμοστικών νόμων και διατάξεων για την κυβερνοασφάλεια (NIS) και την προστασία των προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Κλείνοντας να πούμε τι σημαίνουν όλα αυτά για τον πολίτη και ποιο θα είναι το όφελος από τον παρουσιαζόμενο αυτό σχεδιασμό.
Με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας νομίζω πως τα οφέλη είναι αυταπόδεικτα. Η ταλαιπωρία του πολίτη, που είναι υποχρεωμένος να επισκέπτεται τον γιατρό του με τυπωμένες όλες τις εξετάσεις του, από το 2018 θα είναι παρελθόν. Μάλιστα, με τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας ολοκληρώνονται και λειτουργικά υποσύνολά του, όπως είναι το δελτίο εμβολιασμού παίδων και ενηλίκων και το ατομικό δελτίο υγείας μαθητή.
Εντός του επόμενου έτους θα είναι άμεσα διαθέσιμη η δυνατότητά του πολίτη να κλείνει δωρεάν ηλεκτρονικά ραντεβού σε ΤΟΜΥ, Κέντρα Υγείας, Νοσοκομεία και Ιδιώτες γιατρούς. Επίσης ο πολίτης θα μπορεί να πηγαίνει στο φαρμακοποιό της γειτονιάς του χωρίς την έντυπη συνταγή καθώς περνάμε πλέον στην εποχή της άυλης συνταγής. Η αλλαγή αυτή, την οποία ενισχύει και ο νέος κανονισμός προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θα επιτρέψει τη μείωση της γραφειοκρατίας, θα δημιουργήσει την αίσθηση ενός σύγχρονου συστήματος υγείας ενώ παράλληλα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη σε αυτό.
Σε δεύτερο χρόνο, η ολοκλήρωση του Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας και η δυνατότητα εφαρμογής υπηρεσιών ηλεκτρονικού εξιτηρίου καθώς και η διασύνδεση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας με τα συστήματα των Νοσοκομείων, θα επιτρέψει τη περαιτέρω μείωση της γραφειοκρατίας και της ταλαιπωρίας των πολιτών.
Η Σελίδα Υγείας του Πολίτη με λειτουργίες όπως η συγκατάθεση, οι νοσηλείες, οι διαγνώσεις, τα φάρμακα, οι εξετάσεις θα αποτελέσουν ένα κυρίαρχο σημείο ενδυνάμωσης της γνώσης και των δικαιωμάτων του πολίτη. Ταυτόχρονα θα αυξήσει το αίσθημα ευθύνης των επαγγελματιών υγείας και θα διευκολύνει την καθημερινή τους εργασία.
Συνεχίζουμε τον εμπλουτισμό του Άτλαντα Υγείας με στοιχεία που θα παραχθούν και από το BI καθώς και νοσολογικά και επιδημιολογικά στοιχεία που παράγονται από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Με αυτό τον τρόπο ο Άτλαντας θα μπορεί να αποδώσει μια πλήρως ολοκληρωμένη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης υγείας του πληθυσμού μας. Γνωρίζετε ότι ο Άτλαντας Υγείας αποτελεί ένα προσωπικό μας στοίχημα το οποίο σας διαβεβαιώ ότι θα το κερδίσουμε.
Τέλος, στο τελευταίο τρίμηνο του 2018 ο ευρωπαίος πολίτης θα αποκτήσει τη δυνατότητα να εκτελεί τις συνταγές και σε άλλα Κράτη μέλη ενώ το Συνοπτικό Ιστορικό Υγείας του θα μπορεί να «ταξιδεύει» εφόσον αυτό το επιθυμεί και σε άλλες χώρες για τη παροχή της κατάλληλης φροντίδας και σε δομές υγείας άλλων χωρών.
Θα ήθελα λοιπόν να σας ευχαριστήσω όλους που είχατε την υπομονή να με ακούσετε και θα ήθελα να σας μεταφέρω την ισχυρή μας βούληση και προσπάθεια να αλλάξουμε το τοπίο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας, προς όφελος του πολίτη, του επαγγελματία υγείας και του ίδιου του συστήματος.»
Εντός του επόμενου έτους θα είναι άμεσα διαθέσιμη η δυνατότητά του πολίτη να κλείνει δωρεάν ηλεκτρονικά ραντεβού σε ΤΟΜΥ, Κέντρα Υγείας, Νοσοκομεία και Ιδιώτες γιατρούς. Επίσης ο πολίτης θα μπορεί να πηγαίνει στο φαρμακοποιό της γειτονιάς του χωρίς την έντυπη συνταγή καθώς περνάμε πλέον στην εποχή της άυλης συνταγής. Η αλλαγή αυτή, την οποία ενισχύει και ο νέος κανονισμός προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θα επιτρέψει τη μείωση της γραφειοκρατίας, θα δημιουργήσει την αίσθηση ενός σύγχρονου συστήματος υγείας ενώ παράλληλα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη σε αυτό....»
Δείτε όλη την ομιλία:
Αθήνα, 14/12/2017
Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας κος Ιωάννης Μπασκόζος, στα πλαίσια του 13ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τη διοίκηση, τα οικονομικά και τις πολιτικές δημόσιας υγείας που οργανώθηκε από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) στην Αθήνα (12-14 Δεκεμβρίου 2017), πραγματοποίησε την παρακάτω ομιλία με θέμα: «Ηλεκτρονική υγεία και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στο χώρο της υγείας: Το σήμερα και το αύριο των ψηφιακών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας». Συγκεκριμένα ανέφερε:
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά το Γιάννη τον Κυριόπουλο για την ευγενική του πρόσκληση η οποία υποδηλώνει πως ο τομέας της ηλεκτρονικής υγείας αρχίζει να αποκτά θέση και ισχύ στη διοίκηση και την οικονομική λειτουργία των υπηρεσιών υγείας αλλά και πολιτική υπόσταση στη χώρα μας.
Συνθέτει ένα πολυδιάστατο τομέα δράσης και αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο υπηρεσιών και διακυβέρνησης, που ως αρμόδιος πολιτικός προϊστάμενος έχω την τιμή και το χρέος να υπηρετώ και να διευθύνω.
Όπως γνωρίζετε η παρουσία μου στα συνέδρια είναι αυστηρά επιλεκτική και περιορισμένη και ο λόγος δεν μόνο η συνεχής πίεση που υφιστάμεθα για την επίλυση άμεσων και σοβαρών προβλημάτων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά η άποψη μου πως η συμμετοχή σε συνέδρια εμπεριέχει και την αξία της παρουσίασης και επικοινωνίας έργου και αποτελεσμάτων. Η συγκυρία της πρόσκλησης ταυτίστηκε απόλυτα με την ανάγκη να επικοινωνήσω μια σειρά δράσεων που εξελίσσονται από το Υπουργείο στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας που όπως θα θυμάστε σε προηγούμενη ομιλία μου τον είχα παρουσιάσει ως τον «κοντορεβυθούλη» της υγείας και μάλιστα πολλοί είχαν παραξενευτεί.
Θα προσπαθήσω, μέσα από την ολιγόλεπτη ομιλία μου, να σας εξηγήσω τι είχε γίνει πριν από 2 χρόνια, όπου ανέλαβα και τα καθήκοντά μου ως αρμόδιος, τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και το που προσπαθούμε να πάμε στο απώτερο μέλλον, επιχειρώντας να αλλάξουμε το τοπίο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας.
Πριν από δύο χρόνια, λοιπόν, έπρεπε αρχικά να επιλέξουμε για το εάν θα συνεχίζαμε δύο μεγάλα έργα τα οποία είχαν ενταχθεί στο πλαίσιο του προηγούμενου ΕΣΠΑ. Το Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα Μονάδων Υγείας της ΗΔΙΚΑ και το κεντρικό Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας του Υπουργείου, το γνωστό πλέον σε όλους σας ως BI-Health. Έπρεπε ακόμα να τρέξουμε πραγματικά για την ολοκλήρωση του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής της 2ης ΥΠΕ, του κεντρικού Νεφοϋπολογιστικού Συστήματος της Κνωσού από το ΕΔΕΤ αλλά και της ολοκλήρωσης δύο έργων από τα παλιά ΟΠΣΥ (του ΠΕΣΥΠ Θεσσαλίας και του ΠΕΣΥΠ Πελοποννήσου) χωρίς απεντάξεις και δημοσιονομικές διορθώσεις, απαιτώντας όμως παράλληλα την εφαρμογή των κατάλληλων ενεργειών για την επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος και της αξιοποίησης του δημόσιου χρήματος. Στη συνέχεια και μέχρι σήμερα έπρεπε να συστήσουμε το Εθνικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας. Ακόμα έπρεπε να αντικαταστήσουμε το παλιό Σύστημα Διαχείρισης Ζήτησης Υπηρεσιών Υγείας με το νέο σύστημα eRANDEVOU. Και τέλος έπρεπε να βρούμε πόρους για να εξασφαλίσουμε τη συνέχιση του BI-Health και να σχεδιάσουμε τη διασύνδεση των Νοσοκομείων με τον κεντρικό σταθμό του Υπουργείου, να ολοκληρώσουμε τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας, να αξιολογήσουμε τις οριζόντιες ανάγκες του Υπουργείου, να εντοπίσουμε τις ελλείψεις ετών και να διαμορφώσουμε τις προτάσεις μας στο πλαίσιο του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ.
Κληθήκαμε λοιπόν να συνεργαστούμε με την αρμόδια Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής και να ολοκληρώσουμε μια συνολική και ουσιαστική τεχνική έκθεση βάσει των ελλείψεων και των αναγκών μας και τέλος να υποστηρίξουμε τις ευρωπαϊκές δράσεις των Joint Actions που βρίσκονταν σε εξέλιξη και να διαμορφώσουμε το κατάλληλο μοντέλο συνεργασίας μας με άλλα Κράτη Μέλη της Ευρώπης για τη διαμόρφωση διασυνοριακών Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας.
Λαχάνιασα και που τα είπα, αγχώθηκα και που τα ανέσυρα από τη μνήμη μου.
Και ξέχασα μάλιστα να αναφερθώ στην καθημερινότητα της υποστήριξης της λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων των νοσοκομείων, των συμβολαίων συντήρησης, των αναγκών σε άδειες χρήσης και εξοπλισμό, σε υποδομές και υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών.
Γιατί τα ανέφερα όλα αυτά; Για να σας αναδείξω τη δυσκολία του έργου και τη συνεχή αυξημένη πολυπλοκότητα που προϋποθέτει μια και μόνον αρμοδιότητα.
Τι έγινε λοιπόν από αυτά;
Καταφέραμε και κλείσαμε τρύπες του παρελθόντος, αποφεύγοντας τη δημοσιονομική διόρθωση και σώζοντας δύο μεγάλα έργα ΟΠΣΥ εξαλείφοντας ταυτόχρονα πιθανή επιβάρυνση για το Υπουργείο της τάξης των 4ων και πλέον εκατομμυρίων ευρώ.
Επανακαθορίσαμε τον τρόπο υλοποίησης του κεντρικού μηχανισμού του ΒΙ του Υπουργείου και καταφέραμε να δημιουργήσουμε τον πρώτο μηχανισμό ψηφιακής οργάνωση των Νοσοκομείων (Ψηφιακά Οργανογράμματα Υγείας) λύνοντας παράλληλα θέματα κωδικοποιήσεων Τομέων, Κλινικών, Τμημάτων.
Ενταχθήκαμε στο eGovNow, το πρόγραμμα διαλειτουργικότητας του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, για να επιδοτήσουμε το έργο των διασυνδέσεων με τα Νοσοκομεία, το οποίο ξεκινήσαμε και έχει ήδη αρχίσει να διασυνδέεται μεγάλος αριθμός Νοσοκομείων. Ολοκληρώνουμε ομαλά το σύνολο των πρώτων 71 Νοσοκομείων μέχρι τις αρχές του νέου έτους και ακολουθούν άλλα 35. Εμένα θα μου επιτρέψετε να είμαι υπερήφανος τόσο για την υπηρεσία του Υπουργείου αλλά και γιατί βοήθησα υποστηρίζοντας ένα έργο που όλες οι πιθανότητες ήταν εναντίον.
Τι σημαίνει όμως αυτό το έργο για το Υπουργείο; Σημαίνει την ικανότητα παρακολούθησης της λειτουργικής κατάστασης των Δημόσιων Νοσοκομείων γνωρίζοντας το που κατευθύνεται και το τελευταίο ευρώ των φόρων του Ελληνικού λαού. Το Υπουργείο γνωρίζει το κόστος των υπηρεσιών φροντίδας και μπορεί να εκτιμήσει και την ποιότητά της. Γνωρίζουμε για πρώτη φορά το βαθμό λειτουργικής επάρκειας των πληροφοριακών συστημάτων των Νοσοκομείων και το απόλυτο κόστος συντηρήσεων, εξοπλισμού και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει το έργο στη συνέχεια; Την ποιοτική ανάλυση των δεδομένων υγείας των ασθενών αφού για πρώτη φορά θα έχουμε τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε τους λόγους των εισαγωγών, τις εκβάσεις τους, τις επανεισαγωγές, τις διακομιδές, τα φάρμακα που χορηγήθηκαν και τις εξετάσεις που εκτελέστηκαν. Αρχίζουν έτσι να μπαίνουν οι βάσεις για τη μετάβαση από ένα ιατροκεντρικό σύστημα αξιολόγησης σε ένα ασθενοκεντρικό.
Το ΕΔΙΤ (Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής) λειτουργεί καλύπτοντας 30 σταθμούς Ιατρού Ασθενούς και 13 σταθμούς Ιατρού Συμβούλου, υποστηρίζεται με κάθε τρόπο από τη διοίκηση και τους γιατρούς της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας και έχει καλύψει πλήθος δράσεων προσυμπτωματικού ελέγχου και εξετάσεων (ψυχιατρικές, Παιδοψυχιατρικές, Δερματολογικές, Ενδοκρινολογικές) εξυπηρετώντας ασθενείς στη νησιωτική χώρα.
Το ΕΠΣΥΜΥ (Επιχειρησιακό σύστημα μονάδων υγείας) της ΗΔΙΚΑ λειτουργεί αυτή τη στιγμή στον Ευαγγελισμό το μεγαλύτερο και δυσκολότερο νοσοκομείο της χώρας και από τις αρχές του επόμενου χρόνου θα εντάξει και τα υπόλοιπα προβλεπόμενα από το έργο Νοσοκομεία.
Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας σχεδιάστηκε, λειτούργησε πιλοτικά σε τρία κέντρα υγείας στην 6η ΥΠΕ και είναι έτοιμος λειτουργικά για να ενταχθεί στο πακέτο παρεχομένων υπηρεσιών από τις ΤΟΜΥ. Απομένει ως εκκρεμότητα η επίλυση σειράς επιχειρησιακών θεμάτων και εφαρμογής μοντέλων συγκατάθεσης και διασφάλισης της πλήρους προστασίας των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
Τα Ηλεκτρονικά Ραντεβού είναι στον αέρα από το Μάιο του 2016 και παρέχουν τη δυνατότητα στους πολίτες να κλείνουν τα ραντεβού τους από το internet απολύτως δωρεάν για όλα τα Κέντρα Υγείας και τα ΠΕΔΥ της χώρας. Ήδη εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών, και συγκεκριμένα - με στοιχεία που μόλις πήραμε από την ΗΔΙΚΑ - 303.204 συμπολίτες μας έχουν κλείσει τα ραντεβού τους μέχρι σήμερα. Οι λειτουργικές τους δυνατότητες θα επεκταθούν εντάσσοντας και τις ΤΟΜΥ και τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία των Νοσοκομείων αλλά και τα ιατρεία των ιδιωτών γιατρών.
Το έργο του ΕΔΕΤ ολοκληρώθηκε και ήδη 31 Νοσοκομεία έχουν αποκτήσει υψηλές ταχύτητες μετάδοσης, ασύρματο internet και έχουν αποστείλει 1.500.000 απεικονιστικές εξετάσεις στο κεντρικό σύστημα.
Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας ανταποκρίθηκε σε 2 προσκλήσεις κατάθεσης έργων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2017 και κατέθεσε 5 προτάσεις οριζόντιων έργων υψηλής προτεραιότητας για το Υπουργείο και το χώρο της Υγείας.
1) Το έργο του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος της ΠΦΥ για την υποστήριξη των υπηρεσιών ηλεκτρονικής φροντίδας υγείας που ενσωματώνει τις λειτουργικές δυνατότητες του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας των Πολιτών, της εγγραφής των Πολιτών στον οικογενειακό γιατρό, του συστήματος παραπομπών, των μητρώων επαγγελματιών υγείας της ΠΦΥ, των δράσεων ενημέρωσης των πολιτών σε συμπεριφορικό επίπεδο υγείας, των δράσεων εμβολιαστικής κάλυψης και των δράσεων προσυμπτωματικού ελέγχου.
2) Το έργο του Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, θα μου επιτρέψετε να το αναλύσω στο τέλος της ομιλίας μου και θα σας εξηγήσω τους λόγους.
3) Το έργο της εγκατάστασης συστημάτων RIS-PACS σε όλες τις δημόσιες δομές υγείας με δυνατότητα εκτέλεσης απεικονιστικών εξετάσεων. Με την ολοκλήρωση αυτού του έργου η χώρα μας θα αποκτήσει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να διατηρεί τις εξετάσεις των ασθενών σε κεντρικό επίπεδο και να τις επαναξιοποιεί προς όφελος του ασθενή για την ενίσχυση της διαγνωστικής διαδικασίας, να αποφύγει ένα ετήσιο κόστος της τάξης των 15 εκατ. Ευρώ για φιλμς, απροσδιόριστη σπατάλη από άσκοπες επαναλήψεις εξετάσεων και ταλαιπωρίας για τον ασθενή, και τέλος θα καταφέρει να αποκτήσει ένα ισχυρό στοιχείο σύνθεσης του ηλεκτρονικό φακέλου υγείας του πολίτη.
4) Το έργο της επέκτασης του συστήματος του ΕΔΕΤ με στόχο την κάλυψη και των υπόλοιπων νοσοκομείων της επικράτειας ώστε να αποκτήσουν αντίστοιχες δικτυακές και λειτουργικές δυνατότητες καθώς και την ικανότητα να αποστέλλουν τις εξετάσεις τους στο κεντρικό κόμβο της Κνωσού.
5) Το έργο της ολοκλήρωσης του κύκλου της αιμοδοσίας για την πλήρη παρακολούθηση της λήψης και της δυνατότητας διάθεσης του αίματος σε επίπεδο επικράτειας. Το έργο οδηγεί στην δραστική μείωση του κόστους υποστήριξης των διαδικασιών ελέγχου και διάθεσης του αίματος ενώ επίσης αποκαθιστά πλήρως το άναρχο μοντέλο λειτουργίας των καναλιών διαχείρισης της αιμοδοσίας.
Εν συνεχεία τον Μάιο του 2017 ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής για την αξιολόγηση των προτάσεών μας και τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης τεχνικής έκθεσης με σκοπό την πλήρη αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και τον εντοπισμό λύσεων οριζόντιας έκτασης για την εξασφάλιση της επιτυχίας του εγχειρήματος ως προς την εφαρμογή νέων δράσεων ΤΠΕ στο χώρο της υγείας.
Η ομάδα που συστήθηκε ολοκλήρωσε επιτυχώς την τεχνική της έκθεση πριν από μερικές εβδομάδες και καθόσον γνωρίζω το Υπουργείο Υγείας είναι ένα από τα λίγα Υπουργεία – αν όχι το μόνο - που ολοκλήρωσε τον κύκλο διαβούλευσης με την αρμόδια Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής, αποτυπώνοντας τις ανάγκες και τη μεθοδολογία κάλυψής τους με τη μορφή ολοκληρωμένου σχεδιασμού.
Αποτέλεσμα αυτής της άριστης συνεργασίας ήταν η ανταπόκρισή μας στο νέο αίτημα της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής για επιπλέον δράσεις έργων ΤΠΕ, στο οποίο και ανταποκριθήκαμε καταθέτοντας σειρά επιπλέον προτάσεων, όπως (1) η αντιμετώπιση του συστήματος παρακολούθησης της χρήσης αντιβιοτικών και της διαχείρισης των ισχυρών μικροβιακών νοσοκομειακών λοιμώξεων, (2) της πλήρους μηχανοργάνωσης των εργαστηρίων των δημόσιων εργαστηριακών κέντρων, (3) επέκταση του δικτύου της τηλεϊατρικής σε όλες τις υγειονομικές περιφέρειες και (4) τέλος της αναβάθμισης των Πληροφοριακών Συστημάτων των Νοσοκομείων παράλληλου έργου με αυτού του «Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας».
Το σύνολο όλων των υποβληθέντων έργων αγγίζει σε ποσό τα 44 εκατομμύρια ευρώ.
Εγώ από την πλευρά μου, μαζί με τα συγχαρητήρια μου στην ομάδα εργασίας, έχω να καταθέσω μια επισήμανση – προϋπόθεση που θα καθορίσει και το μέλλον των προτεινόμενων έργων και θα πρέπει να αποτελέσει κοινό σημείο εστίασης. Την ανάγκη πλήρους διασφάλισης των χρηματοδοτικών πόρων, πιστεύοντας και ελπίζοντας πως σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο οι ψηφιακές υπηρεσίες υγείας αποτελούν κύρια προτεραιότητα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω πως η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωριστεί από τον ιδιωτικό τομέα, έχει ανοίξει τις πόρτες της στις εταιρείες επιτρέποντάς τους να συμμετέχουν σε δύο διαδικασίες διαβούλευσης.
1) Πρώτη διαδικασία είναι η διαμόρφωση των Ενιαίων Συμβολαίων Συντήρησης για τα πληροφοριακά συστήματα των Νοσοκομείων. Εδώ οφείλω να ομολογήσω πως οι προσδοκίες μου υπήρξαν μεγαλύτερες. Δυστυχώς οι εταιρείες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε κάποια ολοκληρωμένη πρόταση. Παρόλα αυτά αναγνωρίζω τον κόπο σας και την προσωπική σας προσπάθεια για να το καταφέρετε. Οφείλω όμως να το καταθέσω για να καταλάβουμε όλοι ότι τέτοιου τύπου ανοιχτές διαδικασίες προαπαιτούν την ωριμότητα, την διορατικότητα και την εξωστρέφεια από όλους τους συμμετέχοντες. Θέλω να σας ενημερώσω πως εμείς έχουμε ήδη διαμορφώσει το τεύχος των ενιαίων συμβολαίων συντήρησης και θα εκκινήσουμε την τελική διαδικασία στις αρχές του επόμενου έτους.
2) Υπάρχει όμως και άλλη μια διαδικασία σε εξέλιξη. Αυτή της διαμόρφωσης των κατάλληλων παραμέτρων για την ομαλή σχεδίαση του έργου των RIS-PACs όπου εκεί ένας άλλος κλάδος ιδιωτικών εταιρειών οφείλει και πρέπει να αποδείξει την ετοιμότητά του, δίχως όμως τα μέχρι στιγμής δεδομένα να συνηγορούν σε κάτι τέτοιο.
Νομίζω όμως πως αυτά τα δύο παραδείγματα θα πρέπει να αποτελέσουν σημείο και ευκαιρία αυτοκριτικής τόσο για εμάς όσο και για τον ιδιωτικό τομέα και τις εταιρείες. Θα κρατήσω από τις διαδικασίες αυτές το γεγονός πως όλοι διδασκόμαστε.
Άφησα για το τέλος ίσως το πιο σημαντικό έργο το οποίο είμαι σίγουρος πως θα θέσει και τις καίριες βάσεις για την ανάπτυξη υπηρεσιών ηλεκτρονικής στη χώρα μας για τα επόμενα χρόνια. Αναφέρομαι φυσικά στο έργο της διαμόρφωσης του «Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας». Με αυτό το έργο επιχειρούμε να καλύψουμε τις βασικές προϋποθέσεις όπως αυτές επιβάλλονται και εφαρμόζονται σε κάθε σύγχρονο κράτος που επιχειρεί να υποστηρίξει τις διαδικασίες φροντίδας του πολίτη με τη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών. Το έργο θα καθορίσει και θα αποδώσει σε πρώτο στάδιο τον άξονα του «Εθνικού Συνόλου Δεδομένων». Όποιος έχει ασχοληθεί με την πληροφορική υγείας στη χώρα μας γνωρίζει το πόσο άναρχη και αποσπασματική είναι η χρήση πληροφορίας χωρίς τον καθορισμό των απαραίτητων ορισμών, οντολογιών και της κωδικοποίησης. Τα ψηφιακά συστήματα μας επιβάλλουν να διατηρήσουμε μια ενιαία κωδικοποίηση και αναφορά με κοινή γλώσσα και κατανόηση. Ενδεικτικά αναφέρω τις λίστες τιμών φαρμάκων, εξετάσεων, πράξεων, υλικών, οργανογραμμάτων, ειδικοτήτων, νοσημάτων, διαγνώσεων και πολλές άλλες. Η διατήρησή τους σε κεντρικό μηχανισμό του Υπουργείου στη λογική των ανοικτών δεδομένων θα επιτρέψει για πρώτη φορά στους κατασκευαστές εφαρμογών να μιλήσουν μια κοινή γλώσσα. Το έργο συνεχίζει καλύπτοντας τη διαχρονική ανάγκη διαμόρφωσης ενός μηχανισμού Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, τον τρόπο δηλαδή επικοινωνίας κάθε συστήματος στο χώρο της υγείας με το εξωτερικό του περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρω τα προφίλ ολοκλήρωσης διαλειτουργικότητας:
- Για την ανταλλαγή πληροφορίας μεταξύ των εφαρμογών κλινικών των Νοσοκομείων με τα συστήματα των εργαστηρίων για την παραγγελιοληψία εξετάσεων και αποτελεσμάτων,
- Για τη διασύνδεση των διαγνωστικών κέντρων με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση για το κλείδωμα των αποτελεσμάτων των εργαστηριακών εξετάσεων και τη σωστή εφαρμογή των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων
- Για τη διασύνδεση των Νοσοκομειακών Συστημάτων με το κεντρικό αποθετήριο πληροφορίας απαραίτητης για τη σύνθεση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας
- Για τη διασύνδεση των Νοσοκομείων με το κεντρικό Νεφοϋπολογιστικό σύστημα της Κνωσού.
Εγώ από τη θέση μου να καταθέσω τη πάγια άποψή μου ότι η διαλειτουργικότητα οφείλει και πρέπει να αποτελεί στοιχείο όλων των εθνικών εφαρμογών (ΗΣ, eΔΑΠΥ, eRANDEVOU, Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας) επιτρέποντας σε κάθε κατασκευαστή εφαρμογών λογισμικού τη δυνατότητα να διασυνδεθεί με τις υπηρεσίες κορμού και να αναπτύξει τις εμπορικές του εφαρμογές.
Στο σημείο αυτό θα κάνω και μια πρόταση προς τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Πολιτικής. Σύμφωνα με το συστατικό νόμο 4389/2017 της ΓΓΨΠ και συγκεκριμένα το άρθρο 160, η γραμματεία σας:
- Επιβάλλει σε επίπεδο απαιτήσεων και προδιαγραφών κανόνες και πολιτικές διαλειτουργικότητας μεταξύ των νέων προτεινόμενων και υφιστάμενων υποδομών ΤΠΕ και επιβλέπει ότι ο υπόλοιπος κύκλος των νέων έργων συμμορφώνονται με αυτούς.
- Θέτει τα πρότυπα οργάνωσης, διασύνδεσης, διαλειτουργικότητας, εφαρμογών και αυθεντικοποίησης πρόσβασης, προστασίας προσωπικών δεδομένων, σε όλα τα Μητρώα και σχετικά συστήματα, και εποπτεύει την εφαρμογή τους.
Η συνεργασία μας οφείλει και πρέπει να είναι συνεχής και σθεναρή και στο πλαίσιο διαμόρφωσης των νέων εφαρμοστικών νόμων και διατάξεων για την κυβερνοασφάλεια (NIS) και την προστασία των προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Κλείνοντας να πούμε τι σημαίνουν όλα αυτά για τον πολίτη και ποιο θα είναι το όφελος από τον παρουσιαζόμενο αυτό σχεδιασμό.
Με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας νομίζω πως τα οφέλη είναι αυταπόδεικτα. Η ταλαιπωρία του πολίτη, που είναι υποχρεωμένος να επισκέπτεται τον γιατρό του με τυπωμένες όλες τις εξετάσεις του, από το 2018 θα είναι παρελθόν. Μάλιστα, με τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας ολοκληρώνονται και λειτουργικά υποσύνολά του, όπως είναι το δελτίο εμβολιασμού παίδων και ενηλίκων και το ατομικό δελτίο υγείας μαθητή.
Εντός του επόμενου έτους θα είναι άμεσα διαθέσιμη η δυνατότητά του πολίτη να κλείνει δωρεάν ηλεκτρονικά ραντεβού σε ΤΟΜΥ, Κέντρα Υγείας, Νοσοκομεία και Ιδιώτες γιατρούς. Επίσης ο πολίτης θα μπορεί να πηγαίνει στο φαρμακοποιό της γειτονιάς του χωρίς την έντυπη συνταγή καθώς περνάμε πλέον στην εποχή της άυλης συνταγής. Η αλλαγή αυτή, την οποία ενισχύει και ο νέος κανονισμός προστασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θα επιτρέψει τη μείωση της γραφειοκρατίας, θα δημιουργήσει την αίσθηση ενός σύγχρονου συστήματος υγείας ενώ παράλληλα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη σε αυτό.
Σε δεύτερο χρόνο, η ολοκλήρωση του Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας και η δυνατότητα εφαρμογής υπηρεσιών ηλεκτρονικού εξιτηρίου καθώς και η διασύνδεση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας με τα συστήματα των Νοσοκομείων, θα επιτρέψει τη περαιτέρω μείωση της γραφειοκρατίας και της ταλαιπωρίας των πολιτών.
Η Σελίδα Υγείας του Πολίτη με λειτουργίες όπως η συγκατάθεση, οι νοσηλείες, οι διαγνώσεις, τα φάρμακα, οι εξετάσεις θα αποτελέσουν ένα κυρίαρχο σημείο ενδυνάμωσης της γνώσης και των δικαιωμάτων του πολίτη. Ταυτόχρονα θα αυξήσει το αίσθημα ευθύνης των επαγγελματιών υγείας και θα διευκολύνει την καθημερινή τους εργασία.
Συνεχίζουμε τον εμπλουτισμό του Άτλαντα Υγείας με στοιχεία που θα παραχθούν και από το BI καθώς και νοσολογικά και επιδημιολογικά στοιχεία που παράγονται από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Με αυτό τον τρόπο ο Άτλαντας θα μπορεί να αποδώσει μια πλήρως ολοκληρωμένη εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης υγείας του πληθυσμού μας. Γνωρίζετε ότι ο Άτλαντας Υγείας αποτελεί ένα προσωπικό μας στοίχημα το οποίο σας διαβεβαιώ ότι θα το κερδίσουμε.
Τέλος, στο τελευταίο τρίμηνο του 2018 ο ευρωπαίος πολίτης θα αποκτήσει τη δυνατότητα να εκτελεί τις συνταγές και σε άλλα Κράτη μέλη ενώ το Συνοπτικό Ιστορικό Υγείας του θα μπορεί να «ταξιδεύει» εφόσον αυτό το επιθυμεί και σε άλλες χώρες για τη παροχή της κατάλληλης φροντίδας και σε δομές υγείας άλλων χωρών.
Θα ήθελα λοιπόν να σας ευχαριστήσω όλους που είχατε την υπομονή να με ακούσετε και θα ήθελα να σας μεταφέρω την ισχυρή μας βούληση και προσπάθεια να αλλάξουμε το τοπίο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας, προς όφελος του πολίτη, του επαγγελματία υγείας και του ίδιου του συστήματος.»