Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2015

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις αλλεργίες


Τι είναι η αλλεργία;

Η αλλεργία είναι η υπεραντίδραση (υπερευαισθησία) του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι σε συγκεκριμένες, συνήθως αβλαβείς ουσίες του περιβάλλοντος. Τα συμπτώματα της αλλεργίας μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ακόμη και να απειλήσουν τη ζωή μας. Τα συχνότερα προσβεβλημένα όργανα είναι το δέρμα και οι βλεννογόνοι.
 

 

Πόσα είδη αλλεργίας υπάρχουν;

Ο ορισμός του όρου αλλεργία είναι ευρύς και περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές παθήσεις του ανοσοποιητικού. Οι περισσότερες αλλεργικές ασθένειες μπορούν να καταταχθούν σε τέσσερις βασικούς τύπους αλλεργίας.
Η ταξινόμηση γίνεται με βάση δύο κριτήρια:
Το μηχανισμό αντίδρασης και το χρόνο αντίδρασης, αυτόν, δηλαδή, που μεσολαβεί μετά την έκθεση στο αλλεργιογόνο και μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

Τύπου Ι – Άμεση υπερευαισθησία, αναφυλακτική αντίδραση
Τύπου ΙΙ – Κυτταρολυτική/Κυτταροτοξική αντίδραση
Τύπου ΙΙΙ - Αντίδραση από ανοσοσυμπλέγματα
Τύπου IV - Επιβραδυνόμενου τύπου αλλεργία, κυτταρική ανοσοανταπόκριση

Τύπος Ι: Άμεση υπερευαισθησία, αναφυλακτική αντίδραση

Αυτός ο τύπος αλλεργίας ξεχωρίζει γιατί τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως ή μέσα σε μερικά λεπτά. Κατά κανόνα, αφορά το δέρμα ή τους βλεννογόνους. Σχεδόν πάντα τα αλλεργιογόνα Τύπου Ι σχετίζονται με τις πρωτεΐνες. Ποσοτικά, οι αλλεργίες τύπου Ι εμφανίζονται συχνότερα. Παραδείγματα είναι:
  • Αλλεργική ρινίτιδα
  • Αλλεργία στο τρίχωμα των ζώων
  • Αλλεργίες σε τσιμπήματα εντόμων
  • Αλλεργία στο λάτεξ
  • Αλλεργία στα ακάρεα της σκόνης
  • Αλλεργία στα τρόφιμα
  • Αλλεργία σε φάρμακα (τοπικά αναισθητικά, αντιβιοτικά)
  • Αλλεργικό Άσθμα
  • Κνίδωση
  • Αγγειονευρωτικό οίδημα
  • Αναφυλακτικό σοκ

Τύπος ΙΙ: Κυτταροτοξική/Κυτταρολυτική αντίδραση

Στις αλλεργίες Τύπου ΙΙ, τα ενδογενή (ανοσοποιητικά) κύτταρα του σώματος βλάπτονται τόσο, που αναγνωρίζονται από το σώμα ως αλλεργιογόνα. Συγκεκριμένα αντισώματα δένονται στην επιφάνεια των κυττάρων και με αυτόν τον τρόπο το ίδιο το κύτταρο γίνεται αντιγόνο, που πρέπει να καταπολεμηθεί. Οι αλλεργίες Τύπου ΙΙ είναι πολύ σπάνιες.

Παραδείγματα αλλεργιών Τύπου ΙΙ:
  • Αιμόλυση σε περιπτώσεις μετάγγισης
  • Αιμολυτική νόσος των νεογνών (ασυμβατότητα στον παράγοντα Rhesus)
  • Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
  • Μυασθένεια Gravis
  • Ακοκκιοκυτταραιμία
  • Ασυμβατότητα ομάδας αίματος

Τύπος ΙΙΙ: Αντίδραση από ανοσοσυμπλέγματα

Οι αλλεργίες στα φάρμακα εκδηλώνονται τις περισσότερες φορές βάσει αντιδράσεων Τύπου ΙΙΙ. Σε αυτή την περίπτωση, οι ξένες προς το σώμα ουσίες που διαλύονται στο αίμα, για παράδειγμα τα φάρμακα, δεσμεύονται από το αντίσωμα και έτσι προκύπτουν μεγαλύτερες ενώσεις, οι οποίες προσκολλούνται στα τοιχώματα των λεπτών αγγείων, όπως το δέρμα ή τα νεφρά. Αυτό οδηγεί  σε τοπικές φλεγμονώδεις αντιδράσεις, οι οποίες εμφανίζονται τις περισσότερες φορές στο δέρμα με μορφή εξανθήματος, ενδεχομένως σε συνδυασμό με αιμορραγίες, βλάβες στο δέρμα και κνησμό.

Χαρακτηριστικές αλλεργικές ασθένειες Τύπου ΙΙΙ είναι:
  • Αγγειίτιδα (Φλεγμονή των αγγείων)
  • Ορονοσία
  • Κυψελίτιδα (Φλεγμονή των πνευμονικών κυψελίδων )
  • Νεφρίτιδα (Φλεγμονή των νεφρών)
  • Αρθρίτιδα (Φλεγμονές των αρθρώσεων)

Τύπος ΙV: Κυτταρική ανοσοανταπόκριση, επιβραδυνόμενου τύπου αλλεργία

Χαρακτηριστικό των αλλεργιών Τύπου IV είναι η καθυστερημένη εμφάνιση της αλλεργικής αντίδρασης.

Όπως και στις αλλεργίες Τύπου ΙΙ, τα αλλεργιογόνα, δηλαδή ξένες προς το σώμα ουσίες,  προσκολλούνται πάνω στα κύτταρα του σώματος και ενεργοποιούν τα ειδικά Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία αναγνωρίζουν τα συγκεκριμένα κύτταρα και τα καταπολεμούν. Αυτό προκαλεί βλάβη στον γύρω ιστό. Σε αυτή την «πρώτη επαφή» τα Τ-λεμφοκύτταρα αποθηκεύουν την αμυντική αντίδραση που πραγματοποιείται και μόλις ξαναέρθουν σε επαφή με το ίδιο αλλεργιογόνο, θέτουν σε λειτουργία ισχυρές αλλεργικές αντιδράσεις. Από τη στιγμή που η (εκ νέου) ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων και η μετανάστευση των κυττάρων παίρνει κάποιο χρόνο για να ενεργοποιηθεί, η αλλεργική αντίδραση δεν εμφανίζεται απευθείας, αλλά 12 μέχρι 72 ώρες μετά την επαφή με το αλλεργιογόνο.

Παραδείγματα αντιδράσεων Τύπου IV:
  • Απόρριψη μοσχεύματος
  • Αλλεργίες μέσω επαφής, για παράδειγμα αλλεργία στο νικέλιο
  • Αντίδραση στη φυματίνη (Δερματικό τεστ φυματίνης, TBC τεστ)
  • Φαρμακευτικό προϊόν - Εξάνθημα
Prof. Dr. med. Dr. h. c. Torsten Zuberbier, Δεκέμβριος 2013

πηγή: ECARF