«Ο σημερινός γηράσκων πληθυσμός, με τον αυξανόμενο επιπολασμό χρόνιων νόσων και τις συνακόλουθες απαιτήσεις σε υπηρεσίες υγείας αλλά και σε κοινωνικές υπηρεσίες, απαιτεί μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της φροντίδας υγείας του. Αυτό μεταφράζεται σε ανάγκη για φροντίδα περισσότερο ανθρωποκεντρική, περισσότερο συνεργατική, περισσότερο επαγγελματική αλλά μεταφράζεται επίσης και σε διευκόλυνση της πρόσβασης σε περισσότερες υπηρεσίες υγείας, που προσφέρονται με μεγαλύτερη ευελιξία, πιο κοντά στο σπίτι του ασθενή, ενώ ταυτόχρονα οδηγεί σε μείωση, των επισκέψεων σε κεντρικές δομές υγείας και των εισαγωγών στα νοσοκομεία και κατ’ επέκταση σε περιορισμό του κόστους για την Πολιτεία. Μια τέτοια πρόοδος στα συστήματα υγείας βελτιώνει τους δείκτες υγείας και την ικανοποίηση ασθενών, παρόχων και επαγγελματιών υγείας.
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Στο πλαίσιο λοιπόν της παροχής ολοκληρωμένης φροντίδας, υπάρχει μια συνεχής προσπάθεια να δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιούνται περισσότερο ή λιγότερο μεμονωμένες εξετάσεις - γρήγορα και εύκολα στους ασθενείς στα πλαίσια απλών ή πιο σύνθετων υπηρεσιών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας2. Η φροντίδα εγγύτερα στο σπίτι του ασθενή μπορεί να βελτιωθεί με την παροχή στο περιβάλλον της κοινότητας υπηρεσιών ελέγχου υγείας (health screening services) μέσω εξωεργαστηριακών εξετάσεων (point of care testing).
Οι ταχύτατα αναδυόμενες τεχνολογίες στις εξετάσεις POC επιτρέπουν τη χρήση έξυπνων, φορητών, αποτελεσματικών, αξιόπιστων και εύχρηστων συσκευών. Οι συσκευές POC είναι κατάλληλες για την πραγματοποίηση εξετάσεων στα σημεία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, επιτρέποντας στους ασθενείς πιο ευέλικτη πρόσβαση στη φροντίδα υγείας και προσφέροντας στους επαγγελματίες υγείας ένα ακόμη εργαλείο για να έχουν πληρέστερη κλινική εικόνα προ της λήψης κλινικών αποφάσεων.
Την ίδια στιγμή, οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί αναδεικνύονται στους πλέον προσιτούς επαγγελματίες υγείας για τους ασθενείς (προσφέροντας εξειδικευμένη γνώση και δεξιότητες μέσω υπηρεσιών προαγωγής υγείας, πρόληψης & έγκαιρης ανίχνευσης νόσων, αντιμετώπισης νόσων) ενώ τα κοινοτικά φαρμακεία αποτελούν τα πιο εύκολα προσβάσιμα σημεία παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ασθενείς (προσφέροντας εξειδικευμένο προσωπικό, υποδομή, εξοπλισμό). Τα ανωτέρω λοιπόν τοποθετούν τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς και τα κοινοτικά φαρμακεία σε ιδανική θέση για την παροχή εξετάσεων POC αλλά και για την παροχή φροντίδας βάσει των αποτελεσμάτων των εξετάσεων αυτών.
Πράγματι κατά την τελευταία δεκαετία η εξέλιξη των κοινοτικών φαρμακείων σε εύκολα προσβάσιμα σημεία παροχής φροντίδας στα οποία παρέχονται εξετάσεις POC από τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς είναι εκθετικά επιταχυνόμενη».
Αυτή η εισαγωγή του κειμένου των θέσεων του ΑΡΕΤΑΙΟΥ Κέντρου Ανάπτυξης & Υπηρεσιών Υγείας Συνεταιρισμένων Φαρμακοποιών για την παροχή υπηρεσιών υγείας με χρήση εξωεργαστηριακών εξετάσεων (Point Of Care testing) από τον κοινοτικό φαρμακοποιό δίνει με συνοπτικό τρόπο την εικόνα που αυτή τη στιγμή υπάρχει σε σχέση με την παροχή εξωεργαστηριακών εξετάσεων μέσα από τα φαρμακεία της κοινότητας αλλά και των προοπτικών που ανοίγονται για τα φαρμακεία.
Να σημειωθεί εδώ ότι το Κέντρο Αρεταίος που δημιουργήθηκε από την Ομοσπονδία Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος, Ο.Σ.Φ.Ε. το 2019 με κεντρικό του στόχο να ενδυναμώσει την προσπάθεια των φαρμακοποιών να παρέχουν με τρόπο συστηματικό, αποτελεσματικό και αποδοτικό υπηρεσίες υγείας προς τους ασθενείς τους μέσα από τα φαρμακεία τους, προχώρησε στην εκπόνηση αυτού του κειμένου θέσεων με αφορμή την προ δύο μηνών δημοσίευση από την F.I.P. -μέλος της οποίας είναι εδώ και λίγους μήνες η ΟΣΦΕ- της νέας δήλωσης πολιτικής για την πραγματοποίηση των εξωεργαστηριακών εξετάσεων από τον φαρμακοποιό.
Μάλιστα η ΟΣΦΕ στη σχετική ανακοίνωσή της για την απόφασή της να προχωρήσει τόσο στην επίσημη μετάφραση της νέας δήλωσης της F.I.P. όσο και στη σύνταξη ενός κειμένου θέσεων πάνω στο θέμα, κείμενο το οποίο εγκρίθηκε από το Διοικητικό της Συμβούλιο- εκφράζει την πεποίθηση πως «ο τομέας των εξωεργαστηριακών εξετάσεων γενικότερα και η εν λόγω δήλωση (σ.σ. της F.I.P.) ειδικότερα έχουν ιδιαίτερα σημαντική αξία στην πορεία μετασχηματισμού του επαγγέλματος μας».
Παραδείγματα τέτοιων εξετάσεων
Παραδείγματα εξωεργαστηριακών εξετάσεων είναι:
- Εξέταση HbA1c και γλυκόζης αίματος (για τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την έγκαιρη διάγνωση, την παρακολούθηση του σακχαρώδους διαβήτη αλλά και της αποτελεσματικότητας και ασφάλειας της φαρμακοθεραπείας κατά τη διάθεση των φαρμάκων και όχι μόνο).
- Εξέταση χοληστερόλης (για τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την έγκαιρη διάγνωση, την παρακολούθηση της υπερχολησταιριναιμίας αλλά και της αποτελεσματικότητας και ασφάλειας της φαρμακοθεραπείας κατά τη διάθεση των φαρμάκων και όχι μόνο).
- Εξέταση αλβουμίνης ούρων / κρεατινίνης για τον έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας
- Εξέταση INR για τη ρύθμιση της αντιπηκτικής αγωγής
- Εξετάσεις CRP που έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την περιττή συνταγογράφηση αντιβιοτικών σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
- Εξετάσεις ανίχνευσης κοινών λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος
- Εξετάσεις ανίχνευσης κοινών λοιμώξεων του αναπνευστικού (στρεπτόκοκκου, γρίπης, COVID19 κ.α - με τη σειρά τους έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την περιττή συνταγογράφηση αντιβιοτικών σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού).
- Εξετάσεις ανίχνευσης κοινών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων (χλαμύδια, γονόρροια, ηπατίτιδα Α, Β και C, HIV, έρπης των γεννητικών οργάνων, σύφιλη, τριχομονάδες και κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων).
- Εξετάσεις ανίχνευσης επιπέδων φαρμάκων (διγοξίνης, λιθίου, θεφυλλίνης κ.α.) που πρέπει να διατηρούν τη συγκέντρωση τους εντός στενού θεραπευτικού εύρους
Η ΟΣΦΕ σημειώνει ότι μελέτες που διεξήχθησαν σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο για τις οποίες μάλιστα παραθέτει και πηγές, κατέδειξαν την κλινική και οικονομική σκοπιμότητα της αξιοποίησης των κοινοτικών φαρμακοποιών και φαρμακείων με τη χρήση μιας σειράς διαφορετικών εξετάσεων POC.
Και καταλήγει: «Με τις τεχνολογίες POC να εξελίσσονται ραγδαία και να γίνονται πιο εύχρηστες και προσβάσιμες με μεγαλύτερη συνδεσιμότητα και βελτιωμένη απόδοση, περισσότερες εξετάσεις POC μπορούν να εκτελούνται με ασφάλεια και ακρίβεια στα κοινοτικά φαρμακεία υπό την καθοδήγηση των κοινοτικών φαρμακοποιών, οδηγώντας σε μια νέα εποχή τη φροντίδα του ασθενή αλλά και το ίδιο το επάγγελμα του κοινοτικού φαρμακοποιού».
Διαβάστε εδώ τη «Δήλωση Πολιτικής για τον Ρόλο των Φαρμακοποιών στις Εξωεργαστηριακές Εξετάσεις (Point of Care Testing)» της FIP και εδώ το κείμενο θέσεων της ΟΣΦΕ – Πρόγραμμα Αρεταίος.
πηγή: dailypharmanews